Бұлшықеттің жиырылуы күрделі механохимиялық процесс болып табылады, оның барысында АТФ гидролитикалық ыдырауының химиялық энергиясы бұлшықет жасайтын механикалық жұмысқа айналады.Бұлшықеттің релаксация процесі немесе релаксация, бұлшықет жиырылу процесі сияқты, АТФ гидролизат энергиясын қолдану арқылы жүзеге асырылады. Бұлшықет белсенділігінің екі фазасы – жиырылу және релаксация – АТФ гидролизаты кезінде бөлінетін энергияны міндетті түрде пайдалану арқылы жүреді.Алайда, бұлшықет жасушаларындағы АТФ қорлары шамалы (тыныштықта бұлшықеттердегі АТФ концентрациясы шамамен 5 ммоль/л) және олар 1-2 С бұлшықет жұмысына жеткілікті, сондықтан бұлшықеттердегі бұлшықет белсенділігін қамтамасыз ету үшін АТФ қорларын толықтыру қажет. Физикалық жұмыс кезінде бұлшықет жасушаларында АТФ түзілуі АТФ қайта синтезі деп аталады және энергияны тұтынумен бірге жүреді. Энергия көзіне байланысты АТФ қайта синтезінің бірнеше жолдары бөлінеді. - Бұлшықеттің жиырылуы күрделі механохимиялық процесс болып табылады, оның барысында АТФ гидролитикалық ыдырауының химиялық энергиясы бұлшықет жасайтын механикалық жұмысқа айналады.Бұлшықеттің релаксация процесі немесе релаксация, бұлшықет жиырылу процесі сияқты, АТФ гидролизат энергиясын қолдану арқылы жүзеге асырылады. Бұлшықет белсенділігінің екі фазасы – жиырылу және релаксация – АТФ гидролизаты кезінде бөлінетін энергияны міндетті түрде пайдалану арқылы жүреді.Алайда, бұлшықет жасушаларындағы АТФ қорлары шамалы (тыныштықта бұлшықеттердегі АТФ концентрациясы шамамен 5 ммоль/л) және олар 1-2 С бұлшықет жұмысына жеткілікті, сондықтан бұлшықеттердегі бұлшықет белсенділігін қамтамасыз ету үшін АТФ қорларын толықтыру қажет. Физикалық жұмыс кезінде бұлшықет жасушаларында АТФ түзілуі АТФ қайта синтезі деп аталады және энергияны тұтынумен бірге жүреді. Энергия көзіне байланысты АТФ қайта синтезінің бірнеше жолдары бөлінеді.
АТФ қайта синтезінің әртүрлі жолдарын сандық сипаттау үшін әдетте келесі критерийлер қолданылады: - АТФ қайта синтезінің әртүрлі жолдарын сандық сипаттау үшін әдетте келесі критерийлер қолданылады:
- - максималды қуат немесе Максималды жылдамдық – бұл белгілі бір қайта синтез жолының арқасында уақыт бірлігінде пайда болатын АТФ-ның ең көп мөлшері. Максималды қуат калория немесе джоульмен өлшенеді, бұл 1 ммоль АТФ (506 мг) физиологиялық жағдайда шамамен 12 кал немесе 50 Дж (1 кал = 4,18 Дж) сәйкес келеді. Сондықтан бұл критерий бұлшықет тінінің кал/мин кг немесе сәйкесінше Дж/мин кг бұлшықет тінінің өлшеміне ие;
- - орналастыру уақыты-АТФ қайта синтезінің ең жоғары жылдамдыққа шығуы үшін, яғни максималды қуатқа жету үшін қажет ең аз уақыт. Бұл критерий уақыт бірлігімен өлшенеді (с, мин);
- - максималды қуатты сақтау немесе ұстау уақыты-бұл максималды қуатпен АТФ қайта синтездеу жолының жұмыс істеуінің ең ұзақ уақыты. Өлшем бірліктері-с, мин, с;
- - метаболикалық сыйымдылық-бұл АТФ қайта синтездеу жолының арқасында бұлшықет жұмысы кезінде пайда болатын АТФ-ның жалпы мөлшері.Оттегінің тұтынылуына байланысты қайта синтездеу жолдары аэробты және анаэробты болып бөлінеді
Достарыңызбен бөлісу: |
