III. Қорытынды.
Тарихта қандай да бір мемлекет болмасын міндетті түрде оның белгілі бір пайда болуы мен қалыптасу тарихы болатыны белгілі.
Қазіргі Қазақстан аумағында ежелгі дәуірден бастап тайпалық одақтар мен мемлекеттік бірлестіктер болғандығы белгілі. Кез келген мемлекеттің құраушы азаматтары мен сол халықты құраушы этникалық бірлестік топтары болады. Біз қарастырып отырған Оғыз мемлекетінің де белгілі дәрежеде қалыптасу тарихы мен дамуымен қатар оғыз мемлекетін құраушы этникалық топтарда болды.
Оғыз мемлекетін қарастырмас бұрын, алдымен сол Оғыз мемлекетінің қалай және не себепті пайда болғанын қарастырып көрсек. Ең алдымен, Оғыз қауымдастығының басты пайда болуы сол территориядағы қарлұқ,қимақ тайпаларының ішкі және сыртқы факторлардың әсерінен құлдырауға ұшырауы тарих сахнасында жаңа дамыған орта ғасырлық Оғыз мемлекетін өмірге әкелді.
Тақырыптың өзектілігі сонда, Оғыз мемлекеті кейінгі қазақ хандығының өмірге келуіне негіз бола отырып, қазіргі қазақ халқының пайда болуы мен қалыптасу тарихында зор орын алатыны белгілі болып отырғандығы.
Тарих өлі фактілердің қоймасы емес, ол дегеніміз едәуір дәрежедегі оқиғалардың көрінісі дейтін болсақ, онда сол қайнар көздердің бірегейі Оғыз мемлекеті екендігін естен шығармаған жөн. Сол себепті де Оғыз мемлекеті тарихын қарастыру үлкен дәрежедегі жұмысты қажет етеді.
Оғыз этимологиясының пайда болуы турасында осы уақытқа дейін нақты пікір этнонимі «ұыз» сөзінен пайда болды десе, ал екінші біреулер садақтың оғы «оқ» сөзіне көпше мағына беретін «уз» жұрнағы қосылып, «оғыз» сөзінің түбі тотемдік «өгіз» деген сөзден пайда болған деп дәлелдеуге тырысады.
IV. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі.
ӘДЕБИЕТТЕР 1. Кляшторный С.Г. Древнетюркские рунические памятники как источник по истории Средний Азии. М., 1964. 2. Махмуд Ибн Хусейн аль-Қашқари. Диван лугат ат-турк. Изд. К.Рифата. І. Стамбул, 1916. 3. Агаджанов С.Г. Очерки истории огузов и тюркмен Средней Азии ІХ-ХІІІ в. Ашхабат, 1969. 4. Зуев Ю.А. К семантике этнониме имур / имир: Известия АН. Тур-к ССР серия обществ, наук, 1968. 5. Чапай М. Қазақстан тарихы. Алматы, 2008.
Достарыңызбен бөлісу: |