Броун қОЗҒалысы мазмұны: Анықтама Ашу Атом-молекулалық теория Теория Диффузия
жүктеу/скачать 399.01 Kb.
|
| Осылайша бұл сызбалар көрінді.
Эйнштейннің теориялық формуласын өз бақылауларымен құрастыра отырып, Перрен сол кездегі ең дәл Авогадро санын ала алды: 6,8,1023 Ол өзінің тәжірибелерімен Эйнштейн мен Смолуховскийдің теориялық тұжырымдарын растады. Диффузия Броундық қозғалыс кезіндегі бөлшектердің қозғалысы диффузия кезіндегі бөлшектердің қозғалысына өте ұқсас - температура әсерінен әртүрлі заттардың молекулаларының өзара енуі. Броун қозғалысы мен диффузияның айырмашылығы неде? Шындығында диффузия да, броундық қозғалыс та молекулалардың ретсіз жылулық қозғалысына байланысты пайда болады және нәтижесінде ұқсас математикалық ережелермен сипатталады. Олардың арасындағы айырмашылық диффузия кезінде молекула басқа молекуламен соқтығысқанша әрқашан түзу сызықпен қозғалады, содан кейін ол өзінің қозғалыс траекториясын өзгертеді. Броундық бөлшек «еркін ұшуды» жасамайды, бірақ өте аз және жиі «дірілдерді» бастан кешіреді, нәтижесінде ол кездейсоқ жерде және мұнда қозғалады. Бейнелеп айтқанда, броундық бөлшек халық көп жиналған алаңда жатқан бос сыра құтысына ұқсайды. Адамдар алға-артқа жүреді, банканы аяқтарымен ұстайды және ол броундық бөлшек сияқты әртүрлі бағытта кездейсоқ ұшады. Адамдардың тобырдағы қозғалысы диффузия кезіндегі бөлшектердің қозғалысына тән. Егер микродеңгейге қарайтын болсақ, онда броундық бөлшектің қозғалысының себебі оның кішірек бөлшектермен соқтығысуы болып табылады, ал диффузия кезінде бөлшектер ұқсас басқа бөлшектермен соқтығысады. Диффузия да, броундық қозғалыс те температураның әсерінен жүреді. Температураның төмендеуімен броундық бөлшек пен диффузия кезіндегі бөлшек баяулайды. Мысалдар Күнделікті өмірде броундық қозғалыстың мысалдары қандай? Браундық қозғалыс теориясының нақты өмірде практикалық іске асуы бар. Мысалы, неге орманда адасып қалған адам мезгіл-мезгіл сол жерге қайтады? Өйткені ол шеңбер бойымен жүрмейді, бірақ шамамен броундық бөлшек әдетте қозғалатын жолмен жүреді. Сондықтан оның жолын талай рет кесіп өтеді. Нақты нұсқаулар мен қозғалыс бағыттары болмаса, жоғалған адам хаотикалық қозғалыстарды жасайтын броундық бөлшек сияқты. Орманнан шығу үшін әртүрлі мағынасыз әрекеттерге бармай, нақты нұсқаулар болуы керек, жүйені әзірлеу керек. Сіз өмірде жан-жаққа асыққан броундық бөлшек сияқты әрекет етпеуіңіз керек, бірақ өз бағытыңызды, мақсатыңызды және шақыруыңызды біліп, оған жету үшін армандарыңыз, батылдық пен табандылық болуыңыз керек. Броундық қозғалыс – микроскоп арқылы байқалатын сұйықта ілінген ұсақ бөлшектердің ретсіз қозғалысы құбылысы. Броундық қозғалыстың мысалдары: бояу бөлшектерінің ретсіз қозғалысы, судағы өсімдік тозаңы, сүттегі май тамшылары. Қант ерітіндісіндегі тозаң дәні Егер сіз қант ерітіндісін алып, оған тәпішке гүлдің тозаңын қоссаңыз, тозаң дәндерінің ерітіндіде кездейсоқ қозғалатынын байқайсыз. Бұл тозаң өну кезінде қозғалып, қажетті осмостық қысымды олар ерітіндідегі басқа тозаң және сахароза бөлшектерімен соқтығысуға бейім күйде алатындығына байланысты. Тозаң дәнінің пішіні Кальций карбонатының көпіршігі Қайнау кальций карбонатының сумен немесе тұз қышқылымен әрекеттесуі нәтижесінде көмірқышқыл газының бөлінуінен болады. Таблетканың сумен әрекеттесуі кезінде қайнау Шығарылған газ сырттағы ауа молекулаларымен байланысқа түседі, ауада ирек тәрізді қозғалыста қозғалады және кеңейеді. жүктеу/скачать 399.01 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|