Булгакова Д. А. Мемлекет жəне қҰҚЫҚ теориясы
тақырып. МЕМЛЕКЕТ ЖƏНЕ ҚҰҚЫҚ ТЕОРИЯСЫНЫҢ
жүктеу/скачать 0.85 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 2. Ғылым ретіндегі мемлекет жəне құқық теориясының ерекшеліктері мынада
- 3. Мемлекет жəне құқық теориясының функциялары.
| 1 тақырып.
МЕМЛЕКЕТ ЖƏНЕ ҚҰҚЫҚ ТЕОРИЯСЫНЫҢ ЖАЛПЫ СИПАТТАМАСЫ 1. Мемлекет жəне құқық теориясының анықтамасы. 2. Мемлекет жəне құқық теориясының ерекшеліктері. 3. Мемлекет жəне құқық теориясының функциялары. 1. Мемлекет жəне құқық теориясының анықтамасы. Мем- лекет жəне құқық теориясы – бұл мемлекет пен құқықтың жалпы заңдылықтары туралы, олардың мəні, мақсаты жəне қоғамдағы дамуы туралы жалпыланған білімдер жүйесі. 2. Ғылым ретіндегі мемлекет жəне құқық теориясының ерекшеліктері мынада: Біріншіден, ол қоғамдық ғылым болып табылады, оның пəнін қоғамдық құбылыстар – мемлекет пен құқық құрайды. Бұл ерек- шелігі арқылы мемлекет жəне құқық теориясы бірқатар басқа ғылымдардан (жаратылыстану, техникалық жəне т.б.) ерекшеле- неді. Екіншіден, ол саяси-заңды ғылым бола тұрып, мемлекеттің биліктік қызметі, саясаты саласымен тікелей қатысты қоғамдық құбылыстарды зерттейді. Бұл ерекшелігі арқылы мемлекет жəне құқық теориясы мемлекеттік-құқықтық құрылымды тікелей зерттемейтін басқа қоғамдық ғылымдардан ерекшеленеді. Үшіншіден, ол жалпы теориялық ғылым бола тұрып, мемлекет пен құқықтың негізгі жəне жалпы заңдылықтары мен сипаттарын зерттейді. Бұл ерекшелігі арқылы ол арнайы заң ғылымдарынан ерекшеленеді. Төртіншіден, ол əдістемелік сипаттағы ғылым болып табы- лады. Мемлекеттік-құқықтық құрылымның жалпы заңдылықта- рын көрсете отырып, ол мемлекеттік-құқықтық құбылыстарды меңгеру əдісі мəселесін қарастырады. 3. Мемлекет жəне құқық теориясының функциялары. Мем- лекет жəне құқық теориясының үш негізгі функциясы бар: 1. Теориялық-танымдық функция – мемлекеттік-құқықтық құ- былыстарды тек сыртқы, техникалық-заңды жағынан ғана емес, сонымен қатар, олардың заңдылықтары, терең, мəндік белгілері тұрғысынан да ғылыми түсіндіруге негізделген. Бұл, өз кезегінде, ғылыми болжамдау міндеттерін шешуді, мемлекеттік-құқықтық құбылыстардың дамуының басымдылықтары мен бағыттары ту- ралы ғылыми болжамдарды қалыптастыруды қамтамасыз етеді. 2. Тəжірибелік-қолданбалы функция. Мемлекет жəне құқық теориясы, басқа да заң ғылымдары сияқты, мемлекеттің қызметін жетілдіруге, заңнама мен оны қолдану тəжірибесін жақсартуға жəне дамытуға бағытталаған ұсыныстар жасауға қызмет етеді. 3. Тəрбиелік функция. Мемлекет жəне құқық теориясы құқық- тық тəрбиелеу мəселелерін шешуге, адамдарда демократия, тұлға- ның құқықтары мен бостандықтары, заңдылық, тəртіп жəне т.б. күрделі мəселелерге қатысты шынайы ғылыми көзқарастардың қалыптасуына жəрдемдесуі қажет. № 1 кесте Мемлекет жəне құқық теориясы — мемлекет пен құқықтың олардың қоғамдағы мəні, мақсаты жəне дамуы туралы негізгі жəне жалпы заңдылықтары туралы жалпыланған білімдер жүйесі Қоғамдық ғылым Саяси-заңды ғылым Жалпы теориялық ғылым Əдістемелік ғылым Мемлекет жəне құқық теориясының функциялары Теориялық- танымдық Тəжірибелік-қолданбалық Тəрбиелік |