Булгакова Д. А. Мемлекет жəне қҰҚЫҚ теориясы


Құқық нормасына тəн белгілер



Pdf көрінісі
бет52/81
Дата05.08.2024
өлшемі0.85 Mb.
#503108
1   ...   48   49   50   51   52   53   54   55   ...   81
Булгакова Мемлекет-және

Құқық нормасына тəн белгілер: 
- мемлекетпен белгіленеді немесе санкцияланады; 
- субъектінің мүмкін болатын жəне рұксат етілген 
тəртібінің жалпыға міндетті шектерін айқындайды; 
- ұсынушы міндеттеуші сипатқа ие; 
- қажетті жағдайларда олардың жүзеге асырылуы 
мəжбүрлі мемлекеттік шаралармен қамтамасыз 
етіледі; 
- типтік қоғамдық катынастардың мемлекеттік 
реттеушісі болып табылады 
№ 27 кесте 
 
Құқық нормасының құрылымы 
Гипотеза 
(болжау) 
Диспозиция 
(ұйғарым) 
Санкция 
(өтем) 
бұл тиісті норманың 
қандай жағдайларда 
əрекет ететіндігін 
көрсететін норманың 
бір бөлігі, субъектілер 
аясын, олардың 
құқықтары мен 
міндеттерін анықтайды
 
 
бұл құқықтар мен 
міндеттерді 
қалыптастыратын 
норманың бір бөлігі, 
жүріс-тұрыс, тəртіп 
ережесі 
 
бұл норма бұзылған 
жағдайда 
қолданылатын 
мемлекеттік əсер ету 
шараларын белгілейтін 
норманың бір бөлігі 
 
 
 
 
 
 
 


№ 28 кесте 
Құқықтық нормалардың түрлері 
Құқықтық жазбалар элементтерінің анықтылығының дəрежесі бойынша
Абсолютті 
анықталған 
Катысты 
анықтал
Баламалы
 
ған
Өздері бағытталған тұлғалардың аясы бойынша 
 
Жалпы 
 
Арнайы 
Қоғамдық қатынастарды қамту масштабы мен деңгейі бойынша
 
- мемлекеттік жəне қоғамдық 
институттардың құқықтық негіздерін, адам 
мен азаматтың құқық жағдайын бекітетін 
конституциялық, негізгі, бастапқы; 
- құқықтық түсініктерді қалыптастыратын 
дефинициилер – нормативтік баптар; 
- бүкіл құқықтық жүйе негізделетін, негізгі 
бастауларды қалыптастыратын қағида-баптар 
(демократизм, гуманизм, адамның 
бостандықтары мен құқықтары, заңдылық 
жəне т.б.) 


22 тақырып.
ҚҰҚЫҚШЫҒАРМАШЫЛЫҚ 
1. Құқықшығармашылықтың түсінігі жəне түрлері. 
2. Құқықшығармашылықтың қағидалары. 
3. Құқықшығармашылық процестің кезеңдері.
1. Құқықшығармашылықтың түсінігі жəне түрлері. Құқық-
шығармашылық – бұл құзіретті органдардың заң нормаларын 
қабылдауға, өзгертуге жəне жоюға байланысты арнайы қызметі. 
Құқықшығармашылық мыналармен сипатталады: 
- ол белсенді, мемлекеттік, шығармашылық қызметті білдіреді; 
- оның негізгі өнімі – нормативтік актілерден көрініс тапқан заң 
нормалары; 
- бұл қоғамды басқарудың маңызды құралы; мұнда оның даму 
бағдараламасы қалыптасады, маңызды жүріс-тұрыс ережелері қа-
былданады; 
- құқықшығармашылықтың деңгейі мен мəдениеті, қабылдан-
ған нормативтік актілердің сапасы – бұл қоғамның өркениеттілігі 
мен демократиялылығының көрсеткіші.
Субъектілерінің түріне қарай құқықшығармашылық келесі түр-
лерге бөлінеді: 
1) халықтың мемлекеттік жəне қоғамдық өмірдің маңызды мə-
селелері бойынша жалпыхалықтық дауыс беруін – референдум – 
жүргізу кезіндегі тікелей құқықшығармашылығы; 
2) өкілетті мемлекеттік органдардың тікелей құқықорнықты-
рушы қызметі; 
3) əдет түрінде қалыптасқан немесе мемлекеттік емес ұйымдар 
қабылдаған нормаларды мемлекеттің санкциялауы. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   48   49   50   51   52   53   54   55   ...   81




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет