Cи тілінде бағдарламалау Берикжан Касымов, 2018-2019
жүктеу/скачать 2.75 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Шартты кейін тексеру циклі (do - while)
- Қандай жаңа түсініктер алдық
- Циклдан ертерек шығу
|
Есеп. Бүтін санды шығару және ол санда қанша цифр бар екенін анқытау керек. Бұл есепті шығару үшін мынандай алгоритм қолданылады. Санды 10-ға бөліп отырамыз және қалдықтарын алып тастаймыз, әзірше қалдық мәні нөлге тең болғанша қайталай береміз. Оны санауды арнайы айнымалының(ол санағыш деп аталады) көмегімен орындаймыз, санда неше цифр болған және неше рет бөлу операциясы орындалады. Неше рет санды бөлу керектігін алдын ала анықтауға болмайтындығы түсінікті жағдай, сондықтан шартты циклді қолдану қажет болады. Шартты кейін тексеру циклі (do - while) Cи тілінде бағдарламалау Берикжан Касымов, 2018-2019 27 http://astanabilim.kz/infor/c Кем дегенде бір рет циклді орындау керек болатын жағдайлар да бар, одан кейін әрбір қадам сайын шартқа тексеру жүргізе отыраып жылжу және егер шарт жалған болса, онда оны аяқтау. Сондықтын осындай жағдайды есептеу үшін шартты кейін тексеру циклін қолданған жөн (яғни шарт цикл басында емес, уикл сонңында тесереру). Оны көп жағдайда қолдана беруге болмайды, себебі ол мынандай жағдайды еске түсіреді: бассейінге секірдім, және онда сур бар ма әлде жоқ па екендігіне кейін қарадым. Оны қолдану кезінде шындыққа ұласатын жағдайын қарастырсақ. Есеп. Бүтін санды енгізу және осы санның цифрларының қосындысын анықтау керек. Кезкелген бағдарлама құру кезінде, мәліметтерді енгізу жолында қате жоқ екендігіне және қате мәлімет енгізіп қомағанына қорған болуды қамтамасыз ету керек (кей кездерде мұндай қорғануды «жәрместен қорғану» - fool proof). Қолданушы мәліметтерді бірнеше рет қате енгізуі мүмкін, онда шартты циклді қолданған жөн. Бір жағынан бір рет ғана сан енгізу керек, сондықтан шартты кейін тексеретін циклді қолданған дұрыс. Алдыңғы мысалдағы бағдарламаға қарағанда бұл бағдарламада әрбір бөлу операциясы орындалғанан кейін қалдықтарды анықтау керек (соңғы цифра санды 10-ға бөлгендегі қалдыққа тең) және арнайы айнымалыға меншіктеп, қалдыққтардың қосындысын анықтау керек. Қандай жаңа түсініктер алдық? Cи тілінде бағдарламалау Берикжан Касымов, 2018-2019 28 http://astanabilim.kz/infor/c Циклдің қайталану саны алдын ала белгісіз және есептелінбейтін жағдайда do-while циклі қолданылады. Цикл do тақырыбынан, цикл денесінен және аяқтаушы шарттан тұрады. Шарт дөңгелек жақшаның ішіне while сөзінен кейін жазылады, шарт ақиқат болғанша цикл орындала береді; егер шарт жалған болса, онда цикл тоқтайды. Шарт циклдің соңғы кезектегі қадамында ғана тексеріледі (бұл цикл шартты кейін тексеру циклі), сондықтан цикл бір рет болсын орындалады. Егер шарт ешқашан жалған болмайтын болса, онда цикл мүлдем тоқтамайды, ол бағдарлама «циклденіп қалған» деп аталады, бұл өте қауіпті логикалық қате. Цикл денесі жүйелік жақшаның ішіне жазылады; егер циклде тек бір ғана оператор болса, онда жүйелік жақшаны жазбауға да болады. Цикл денесіне басқада кезкелген операторлар жазылуы мүмкін, сонымен қатар басқа да циклдер енуі мүмкін (мұндай тәсіл «кірістірлген циклдар» деп аталады). Бағдарлама құруды оңай түсіну үшін, циклдің барлық денесін шектеп тұрған жүйелік жақшаларды оңға қарай 2-3 символға жылжыту керек («баспалдақ» түрінде жазылу). Циклдан ертерек шығу Кейбір кездерде циклдің кезекті қадамын күтпей-ақ шығып, келесі оператор- ларға көшуге мәжбір болады. Ол үшін анайы break операторы қолданылады. Циклдің кезекті қадамын аяқтап, тез арада келесі жаңа қадамға көшу керек деп компьютерге команда беруге болады (циклдан шықпай орындау) – бұл жағдайда continue операторы қолданылады. жүктеу/скачать 2.75 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|