D көлден шыққан ерекше дыбысқа байланысты
жүктеу/скачать 4.26 Mb. Pdf көрінісі
|
|
339 Нұсқау: «Мәтінді мұқият оқып, мәтінге берілген тапсырмаларға дұрыс жауап беріңіз». Аптап ыстықта саялайтын жер іздеп саябақтағы отырғыштардың біріне бұрылдым. Орындыққа отырмақ болып беттегенімде, көзім сұмдық жағдайдың куәгері болды. 3-4 жасар ұл бала қоқыс тастағыш жәшікті тіміскілеп жүр. «Бұл кім? Не қылған бала?» деген сауалдарға жауап іздеу мақсатында баланы бақылап біраз отырдым. Қарасам, бұл бала жалғыз емес екен. Әр-әр жерде орналасқан қоқыс жәшігін ақтарып, азық іздеп жүрген тағы да екі ұл бала мен кішкентай қызға көзім түсті. Киген киімнің олпы-солпысы шыққан, кір қожалақ. Көкейде маза бермей тұрған сансыз сұрақ мені бір орында отырғызбады. Қолыма бір-екі нәрсе алған соң, аяңдап біреуінің қасына бардым. Жемге келген көгершіндей қалған үшеуі де қасыма жетіп келді. Қастарында тұрып асқазандарының шұрылын естуге болады. Қолымдағыны ұсынған соң, бұл балалардың ата-анасының қайда жүргенін білгім келді. Сұрасам, «Білмеймін...» деп күмілжіп мұңды дауыспен жауап қатты. Осыдан соң жағдайдың бәрін түсіндім. Басымды еріксіз изедім де орындыққа қайта отырып, ары қарай бақыладым. Төртеуі азды-көпті алған азықтарын көк шөптің үстіне отыра сап, жапа-тармағай жеуге кірісті. Кішкентай қыз тоғын арықтағы сумен басты. Іштеріне сәл де болса бірдене барған соң, қайтадан «жұмыстарына» кірісті. Мұндай оқиғаны алғаш көруім. Бұдан кейін не ойларыңды да білмейді екенсің. Ата-анасы ащы судың жетегіне еріп, балаларды ақша табуға, азық табуға мәжбүрлейді екен, бұл – сол жерде жүрген қала тұрғынының сөзі. Айтуынша, бұл жер балалардың тұрақты мекеніне айналған. Күнделікті елдің қалған-құтқанын жеп, қарындарын тойдыратын көрінеді. Бұған дейін көшедегі бомждарды көріп, осындай өмірді таңдаған өзі, енді өзінен көрсін деуші едік. Ал ендімынабалаларға не айтуғаболады?! Адам ата- ананытаңдапалмайды. Солбіржауапсызжандардыңкесіріненбақыттышақтарынкөшеденазықіздеуменалмас тырыпжүргендеріөтеөкінішті-ақ... Оқушыбіткенжазғыдемалыстыңаяқталмауынтілеуде. Ал, мынабалалардыңекеуімектептерінаңсапжүр. Арнаулымектепкебаратындардыңолжердекиеркиіміұқыпты, тамақтарытоқ, жатарорны таза. Мектепжасынатолмағанқалғанекеуіше? Олар не күнкөреді? Жазда,жарайды,әрбірқарағашоларғасая, кез-келгеншүбереккиім. Қысташе? Қақағанаяздаүсіпөлсе, бұлардыіздейтінжан бар ма? Жоқәлде, көмусізаң- құстыңазығынаайналармаекен? Бұлтұстақылыштыкімгесілтерімді де білмеймін. Бала тәрбиесіне қарамайтын ата-анағама, жоқәлде тек екеудіқамқорлығынаалғанүкіметкеме? Ата-анаданендіқайыржоқ, олбелгіліжайт! ПРОГРЕСС – ОНЛАЙН ДАЙЫНДЫҚ ПОРТАЛЫ ҰСЫНАДЫ! https://vk.com/progress_ent - басқада мәліметтер таба аласыз! ҰБТ-ға дайындау бойынша – Үздік Топ! 87476969810 (Шпаргалка, Тест кітапша керек болса) 340 Үкіметендімынаекеуді де далағақаңғытпайқарамағынаалсаекен. Мендегіжалызтілек осы! (365 сөз) http://massaget.kz/blogs/oy_tolgaular/18005/ 13. Мәтін мазмұнына қандай тақырып сәйкес келеді? A) Жас балалар B) Қараусыз қалған балалар C) Азық іздеген төртеу D) Мейірімсіз ана E) Саябақтағы оқиға 14. Саябақ балалардың өмір сүру мекеніне айналғандығы туралы көзқарас кімнің атынан айтылады? A) Демалушылардан естиді B) Өздері қатарлас балалар айтады C) Саябақтың күзетшісі айтады D) Қаңғыбас адамдар айтады E) Жергілікті тұрғындар айтады 15. Мәтіндегі «жауапсыз жандар» тіркесі кімдерге бағытталған? A) Қоғамдық ұйым басшыларына B) Әлеуметтік орталық өкілдеріне C) Мектеп мұғалімдеріне D) Балалардың әке-шешелеріне E) Үкімет басындағы азаматтарға 16. «Төртеуі азды-көпті алған азықтарын көк шөптің үстіне отыра сап, жапа -тармағай жеуге кірісті. Кішкентай қыз тоғын арықтағы сумен басты» деген сөйлем кішкентай қыздың қандай әрекетін көрсететінін болжаңыз. A) Шарасыздығы B) Жиіркеніші C) Өкініші D) Жек көрушілігі E) Сенімділігі 17. Мәтіннен кейіпкердің ой толғамын білдіретін сөйлемді көрсетіңіз. A) Іштеріне бірдене барған соң, қайтадан «жұмыстарына» кірісті. B) Бұл жер балалардың тұрақты мекеніне айналған C) Кішкентайқызтоғынарықтағысуменбасты D) Қақаған аязда үсіп өлсе, бұларды іздейтін жан бар ма? E) Қастарында тұрып асқазандарының шұрылын естуге болады. ПРОГРЕСС – ОНЛАЙН ДАЙЫНДЫҚ ПОРТАЛЫ ҰСЫНАДЫ! https://vk.com/progress_ent - басқада мәліметтер таба аласыз! ҰБТ-ға дайындау бойынша – Үздік Топ! 87476969810 (Шпаргалка, Тест кітапша керек болса) 341 18. Мәтіннің үшінші абзац мазмұнына сай келетін тақырыпты көрсетіңіз A) Күнкөріс B) Жолы болмаған балалар C) Тұрақты мекен D) Шынайы тілек E) Саябақ 19. Кейіпкер не себептен балаларды бақылап отырды? A) Балалардың кім екендігін анықтау үшін B) Балаларға қол ұшын беру үшін C) Балалар әрекеттеріне қызыққандықтан D) Балалар әрекеттерінен жиіркенгендіктен E) Балалардың әрекеттерін құптағандықтан 20. «Үкімет енді мына екеуді де далаға қаңғытпай қарамағына алса екен. Мендегі жалыз тілек осы!» деген сөйлем автордың қандай сезімін көрсетеді? A) Балалардың өміріне алаңдау B) Балаларға қол ұшын беру C) Балалардың тағдырын шешу D) Балаларға жақсы тілек айту E) Үкіметке үміт арту жүктеу/скачать 4.26 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|