Д2: Динамика. Ньютонның заңдары. Физикадағы өзара әсерлесу күштерінің классификациясы. Бүкіләлемдік тартылыс заңы. Жұмыс, энергия және қуат. Сақталу заңдары



бет5/6
Дата19.12.2023
өлшемі1.65 Mb.
#487120
1   2   3   4   5   6
Лекция 2

Күштер

  • Гравитациялық тартылыс күші.
  • Бұл күш екі материалдық нүктелер арасында əсер етеді. Бүкіл əлемдік тартылыс заңына сай бұл күш нүктелерінің m1 жəне m2 массаларының көбейтіндісіне тура пропорционал, олардың r арақашықтығының квадратына кері пропорционал жəне осы нүктелерді қосып тұрған түзу бойымен бағытталған:

    G = 6,67408(31)·10−11 м3·с−2·кг−1, н/се Н·м²·кг −2 -гравитациялық тұрақты

Кулон күші.

  • Бұл күш екі нүктелік q1 жəне q2 зарядтардың арасында əсер етеді:

r – зарядтардың арасындағы қашықтық
k = c2·10-7 Гн/м = 8,9875517873681764·109 Н·м2/Кл2 ( Ф−1·м).

Біртекті ауырлық күші:


мұндағы, m – дененің массасы, ܏ g=9,8 м/c2 -еркін түсу үдеуі

Серпімділік күші

  • материалдық нүктенің тепе-теңдік қалыптан ығысуына пропорционал жəне тепе-теңдік қалпына бағытталған күш:

Мұндағы х – бөлшектің тепе-теңдік қалыптан ығысуын сипаттайтын арақашықтық; к – нақты күштің серпімділік қасиетіне тəуелді болатын оң мəнді пропорционалдық коэффициент. Мұндай күшке мысал ретінде серіппені немесе таяқшаны созу (сығу) кезіндегі серпімді деформация күші жатады;

Сырғанақ үйкеліс күші

  • берілген дененің басқа бір дененің бетімен сырғанауы кезінде пайда болады.
  • µ-сырғанау үйкеліс коэффициенті, ол жанасатын беттердің тегі мен күйіне тəуелді болады
  • N– сүйкеніш беттерді бір-біріне сығымдайтын нормал қысым күші
  • F күш берілген дененің екінші денеге қатысты қозғалысына қарсы бағытталады.

Жұмыс және мехaникaлық энергия

  • F күштің əсерінен қандай да бip бөлшек 1 - 2 траектория бойымен орын ауыстыратын болсын. Жалпы алғанда F күші бөлшектің қозғалысы кезінде модулі жағынан да, бағыты жағынан да өзгеpyi мүмкін. Күшті тұрақты деп есептеп, dr қарапайым орын ауыстыруды қарастырайық. dr – oрын ауыстырудағы F күштің əсерін скаляр көбейтіндіге тең шамамен сипаттап, оны орын ауыстырудағы F күштің қарапайым жұмысы деп атайды. Оны басқаша да өрнектеуге болады:

(1) өрнекті жолдың 1 нүктеден 2 нүктеге дейін барлық қарапайым бөліктер бойынша интегралдап, F – күштің oсы жол бойындағы жұмысын табамыз
(1)


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет