Дар китоби мазкур мафњумњои забони аломатгузори html

Баъди соњибистиќлол гардидани Тољикистон талоши назаррасе дар инкишофи ин соња мушоњида мешавад .Бо ифтихори сарвари кишварамон Э.Ш.Рањмонов омузиши компютер чи дар мактабњои олї касбї ва чи дар мактабњои миёна дуруст ба роњ монда шудааст .Вазъи азхуднамоии васоити компютерї нисбат ба даврони шўравї хеле дигаргун гаштааст.

Бояд ќайд кард , ки адабиёти фарогири ин соња асосан бо забони русї мебошанд ва ин мушкилиеро барои омўзандагон пешорў меорад . Аз ин рў мо омода сохтани васоити таълимро барои омўзиши мошинањои њисоббарор системањо ва шабакањои технологияи компютерї дар мактабњои олї касбї мувофиќ донистем . Хадафи дигари ин дастур он аст, ки аз худ кардани он ба Шумо дар тахлили Web-сайтхои тайёри дигарон иншоъ намуда кумак мекунад.

Дар китоби мазкур мафњумњои забони аломатгузори HTML,

WEB-сайтњо , кор бо матнњо ,тегњо ва истифодабари онњо ,ва сохтани сайтњои хурд бо мисолњои мушаххас шарњу эзоњ дода шуданд.Инчунин услубњое,ки ба воситаи он мо ба Интирнет саёњат кардан мехоњем дар мисол нишон дода шудааст.

Ин иќдоми нахустин мебошад ва аллбата аз камбуди холи нест

Мураттибон ба њамаи онњое ,ки дар тањияи васоити таълимї кўмаку маслињатњои худро дареѓ надоштанд , миннатдории хешро баён мекунам .

WEB-Сахифањо

Забони аломатгузории HTML ин забон барои сохтани матнхои колиббандшуда яъне фарматирование,ки бо амалишавии тасвир, садо, аниматсия , видеоклип истенодхои абарматни истифода бурда мешавад.

Ин забон аз дохилтарин хиссаи Интернет ба хисоб меравад, метавонем бо ёри забони аломатгузории HTML-web сахифахоро дар Блакнот-и одди бисозем лекин редактори матниро фаќат он шахсони касби истифода бурда метавонад, ки забони HTML-ро нихоят хуб медонанд.

HTML ин забони компютриест, ки барои сохтани Web- сањифањо офарида шудааст.Он сањифањоро њар касе,ки ба у Итернет дастрас аст,тамошо карда метавонад.Ин забон аз чињати имкониятњояш пуркувват ва барои омузиш нисбатан содда аст.HTML тањти роњбари ташкилоти W3C мунтазам зери танrид rарор дорад,ки ин гарави инкишобёбии ин забон ва мутобиrшавии он ба дархосту талаботњои истифодабарандањои Интернет,ки микдорашон сол аз сол меафзояд,мебошад. HTML чунин шарх дода мешавад:Hyper Text Markup Language.

Hyper Text ин услубест ки,ки ба воситаи он мо ба Интирнет саёњат карда метавонем. њангоми пахш намудани тугмачаи “муш” дар матнњои махсус,ки гиперишора (hyperlink) номида мешавад, гузариш ба сахифаи дигар ба амал меояд аслан ,”гипер”маънои “руйхатти”-ро дорад яъне Шумо метавонед ба чои дилхоњи Интернет гузаред, пайдарпаии муаяншудаи гузаришњо мавчуд нест.

Maрkyp ин амале ки тегхои (tags) HTML аз болои матни байнашон вокеъ буда ичро мекунанд . Tегхо кайд мекунанд, ки ин матн махсус аст.Масалан, матни курсив ё сурх.

HTML ин забонест, ки сохиби коидахо ва калимахои махсуси худ мебошад.Калимахои махсуси он, яъне тегхо, дар файли оддии матни дар катори калимахое, ки онхоро муаллифи сайт барои хонандаи сайт инъикос кардан мехохад, навишта мешавад баъд, ин файли матни хамчун html-файл сабт карда мешавад. HTML- файл ин файли дорои кисми изофагии (extension) htm ё html. Хангоми сохтани чунин файл хуб аст, ки кисми изофагии он бо харфхои хурд навишта шавад яъне 220100.htm бехтар аст аз 220100. html.

Донистан зарур аст, ки тегхо дар коди HTML дохили кавсхои кунчи < > навишта мешавад. Махз тегхо барои инъикоси расмхо ё чадвалхо ва ё ахборотхои дигар дар web-сахифа чавобгаранд.

1) Тугмаи Пуск (менюи асоси ) -и дар абзори равзанањо (панел задач) мављуд аст зер мекунем.

2)Аз менюи пайдо шуда замимаи «Программы» -ро интихоб мекунем .

3)Аз зерменюи пайдошуда замимаи Блокнот (Notepad) интихоб мекунем.

5) Аз сатри менюи барнома банди файлро интихоб менамоем.

6)Аз зерменюи пайдошуда замимаи « Cохранит как ...»- ро интихоб менамоем.

7). Дар равзанаи мубоњисавї (диалоговая окно) пайдошуда номи файлро чун мисоли зерин менависем: 22201.htm

8) Дар папкаи дилхоњатон файлро мањфуз гардонед.

9) Аз барнома бароед, яъне кори барномаро мањдуд намоед.

10)Папкае, ки файлатонро мањфуз кардед пас кушоем.

11). Файли шумо нишонаи (Internet)- ро гирифтааст, мекушоем.

12). Равзанаи диалоги Internet Explorer кушода мешавад, аз онњо тугмаи «Автономро»-ро зер мекунем.

13).Файли шумо дар равзанаи Internet Explorer бо тарзи худмухтори (автономи) кушода мешавад.

14).Файлро аз назар гузаронед агар хато бошад, боз ба Блокнот ба банди «Вид» ба командаи «Просмотр HTML- кода » баргардед ва хатогиятонро ислоњ намоед пас дар навори обзорњо тугмаи «Сахранить»-ро зер кунед.

Тегњо
Тег аз калимаи англиси гирифта шуда маънояш нишона ё ин ки аломат мебошад.Дар забони HTML хама бо ёрии тегхо амали мешаванд ба монанди фармонхое,ки дар дохили кавс аломатхои хурду “ < “ , калон “>” меоянд. Тегхо дар навбати худ аз 2- ќисм иборатанд:Яке теги ток дигаре теги чуфт.Тегхои тоќ-гуфта, ин тегњоеро меноманд,ки кушодашави доранду аммо пушидашави на.Лекин тегхои чуфт бошад, њам кушодашави ва њам пушидашавї доранд.Тегхои пушидашаванда аз тегхои кушодашаванда бо як хатти кач “/” фарк мекунанд.

Мсалан:

Тегхои чуфт тегхои контенери номида мешаванд.Чун,ки дорои атрибут ва параметрхои зиёд мебошанд.Тегхои аз 2-тараф бо ќавсњо пушида мешаванд.Забони аломатгузори HTML аз ду ќисм иборат аст.

Аввал ин сарлавхаи забони аломатгузории, яъне сарлавха ва дигар тан.

Сарлавха ва тани барномаро теги чуфти ба худ мегирад.Cарлавњаи барномаро бо теги љуфти , сар мекунад ва бо истифодабарии аз теги љуфти ба охир мерасонанд . Мисол:

Браузер гуфта- ин равзанаи намоиши Интернетро меноманд.

Худи сарлавњаи браузер дар сатри якуми экран навишта мешавад ва бо ранги худ аз фони браузер фарr мекунад .
Тани барнома бошад бо теги чуфти сар шуда бо теги хотимавии ба итмом мерасад.

Аксарияти тегхо хосиятхо (attributes) доранд. Хосиятхо ба тарзи амали тег таъсир мекунанд. Хосиятхо баъди номи тег ва пеш аз кавси кунчии махкамкунанда навишта мешавад. Агар якчанд хосиятхои тегро истифода бурдан лозим бошад, хосиятхо аз хам чудо навишта мешаванд.

Дар навбати худ хосиятхои тег кимматхои гуногунро кабул карда метавонанд. Барои ба хосияти тег киммат бахшидан, баъди номи хосият инхоро бояд навишт:

1.Рамзи баробари (=);

2.Рамзи нохунак (“);

3.Кимате,ки онро ба хосият бахшидан зарур аст;

Баъди ин тегхо навиштани теги

зарур нест.Лекин агар шумо барои ориши матн услубхоро истифода бурда истода бошед, тегро гузоштан лозим мешавад. Дар бораи технологияи услубхо (styles) баъдтар гап мезанем вакте ки сархати навро бо теги <Р> огоз мекунед, аксарияти броузерхо байни сархатхо фосилаи калон мегузоранд агар байни сатрхо фосилаи калон зарур набошад, аз теги
истифода баред.

Теги
барои шеърхо ё дигар намуд сатрхои кутох ки бояд паси хам оянд кулай аст.

Гузариш

Тегњое,ки ба тегњои интињои муњточанд теги контенери меноманд.

Боз тегњоест ки ба теги интињои муњтољ нестанд.Масалан тасвири теги баъзаи ширифт мебошад. Тегњо бо ёрии параметрхо навишта мешаванд .Баъди тег метавонад параметр биояд ки онњо аз њамдигар бо парабел чудо карда мешаванд.Бисёр праметрњо rимати худро талаб мекунанд, вале ба истиснои хомушона «по умолчание» метавонем rимати онро навишт. Агар параметр rимати худро талаб накунад, он гох ба воситаи аломати ” =” гузошта мешавад.

Мисол:

Ин матн тасвири ранги кабуд ва андозаи шрифт-3 мебошад..

Кимати параметр метавонад дар дохили аломати « » навишта мешавад ва ё бе онхо {олати ягонае ки бе аломати « » навишта намешавад вакте ки дар rимати параметр прабел партофта шавад.

Дар кимати праметрхо (ба истиснои тегхо ва худи тегхо) баъзаи регистири навиштан мумкин аст.

«TABLE BORDER ALIGN «Left» номида мешавад.

Дар ин чо теги TABLE ду праметри дода шудааст.

Праметри якум BORDER бе ягон кимат дода шудааст.

Праметри дуюм ALIGN параметри «Left» ро дорад.

[амаи тегхое ки дар кисми «BODY»-и матни HTML истифода бурда мешавад праметрњои зерин доранд.

Classid , lang lang vacis, style,title .

Истифодаи ин тегњо пеш аз њама барои созиши тавзењи матнњо лозиманд.

Class, Id, Style, дар Internet explorer 3.0 Netscape 4.0.пуштибони карда мешаванд.

Параметрхои LANS, LANSVAKIS, TITLE- танхо дар Internet explorer 4.0 Netscape 4.0 пуштибони карда мешавад.

Ин параметрњо мувофиrан истифодаи забонро нишон медињанд.

Масалан: Барои русси.

LANG = ru , барои истифодаи скрипњо Lans vace= java Sсrip

Байни тег тамоми му{таво ва мазмуни ин rисм чойгир мебошад. Теги як rатор параметр{оро дида мебароем:

1. 
   Вироишb мантиrb
   

- ин барои нишони аббревиатура истифода бурда мешавад.

Теги барои тасвири гайри визуали элементхо барои мисол дар синтези нутки истифода бурда мешавад

Мисол:

Донишго{и Миллии Тоxикистон

< /ARCONYM > бе{тарин донишгои xум{ури ба шумор меравад.
Сохти њуљљат
Теги аввалине,ки тасвири њуљљат (документ) бояд аз он сар шавад, ин теги мебошад.Ин тег бояд хамаваrт тасвири документро ибтидо намояд ва теги интињои бошад. Тамоми тасвири документ байни ин ду тег мехобад. Дар бисёр мавридњо теги бе ягон параметр истифода бурда мешавад. Дар версияњои гузашта параметри Version истифода мешуд.Бар ивази ин параметр теги -ро кабул мекунад. Документ метавонад аз 2-кисм rисми сарлавња он ба теги <НЕАD> сар мешавад ва ќисми мазмуни документ <ВODУ > иборат бошад.

Барои дакумент ,ки структураи PRIM тасвир медињанд ба чои rисми <ВОDУ> rисми истифода мебаранд.

Кисми хучат <НЕАD>-сарлавњаи онро тасвир мекунад ва теги на он ќадар даркори мебошад вале сарлавњаи пурмубтало аз фоида холи нест.

Ќисми сарлавњаи ба теги ба охир расонида мешавад.Одатан ин тег баъди теги навишта мешавад.

Номи њуљат
Теги контенери -теги ягона ва лозимаи сарлавња ба шумор рафта барои ба документ номгузори кардан хизмат мекунад.Ин одатан дар сарлавњаи равзана(окно)-и браузер нишон дода мешавад. Номи дакумент байни тегњои ва навишта мешавад ва дарози номи хучат набояд аз 60-символ зиёд бошад.Дар бисёр мавридњо документњо ба њамдигар зиёд алоrаманданд.

Мурољиатњо њалли мутлаќ ва нисби мешаванд. Дар сарлавња 2-теги ва шомиланд,то ин ки робита байни документ људо нашавад.

-барои нишон додани URL-адреси пурраи базавии њуљљат хизмат мекунад.

-{амаги якто параметри доимии HREF-ро дорост,ки баъди он URL адреси документро пурра оварда мешавад.
Мисол:
Теги
Теги агар файлро ёбад саволи байни робитагии документ меафзояд. Барои дастгири робитаи мантиrии байни документро дар ва дохил карда шудааст.

Теги < LINK > ба робита бо документ нишон дода мешавад, ки теги дода шуда ва документ ё ки обекти дигарро дар бар мегирад. Он аз URL-адрес ва параметрњое,ки муносибати байни документро муайян мекунад, мављуд аст:

Теги
Теги матнро {амчун дурдаст намуда ба rайд мегирад ин элементро барои rайди таuирот{ои матни ки аз версия ба версия мегузарад истифода бурдан мумкин аст.
Теги
Ин тег порчаи матнро {амчун таъриф ё rоида ба rайд мегирад бо ин тег термин{оеро ба rайд гирифтан мумкин аст, ки дар матн якумбор дучор меояд.

Мисол:

<ВODY>

Intеrnеt Explorer машњуртарин браузер мебошад.

жүктеу/скачать 1.05 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: