2.3.2. Тісті берілістер классификациясы
Тiстi дөнгелектер бiлiктерiнiң геометриялық осьтерiнiң орналасуына байланысты(сурет-1):
1. Осьтерi өзара параллель орналасқан берiлiстер: цилиндрлi тiстi
берiлiстер деп аталады.
2. Осьтерi өзара қиылысқан берiлiстер: конусты тiстi берiлiстер деп аталады.
3. Осьтерi өзара айқасқан берiлiстер: червяктi тiстi берiлiстер деп аталады.
4. Осьтерi бiр түзудiң бойында орналасқан берiлiстер: планетерлық
берiлiстер деп аталады.
Конусты
Сурет -1
Тiстi берiлiстер iлiнiсуiне қарай екiге бөлiнедi:
1-сырттай iлiнiсетiн тiстi берiлiстер;
2-iштей iлiнiсетiн берiлiстер;
Тiстердiң профильдерiне бойынша:
1-эвольвентті профильдi тiстi берiлiстер;
2-циклоидты профильдi тiстi берiлiстер;
3-профилi шеңбер- доғасымен шектелген тiстi берiлiстер,Новиков iлiнiсi;
4-толқынды iлiнiс.
Тiстердiң орналасуына байланысты:
түзу тiстi;
қиғаш тiстi;
шеврон тiстi;
дөңгелек тiстi;
Конструкциялық дайындалуыл бойынша:
Ашық(Тісті берілістер белгілі қораптың ішінде орналасып майланатын болса (майға малынып), онда жабық тісті беріліс деп атаймыз.);
Жабық(Ашық тісті беріліс деп, қорабы жоқ, жақсы майланбайтын тісті берілісті айтаммыз);
Жартылай ашық.
Шемберлі(сызықтық) жылдамдығы бойынша:
Баяу жүрісті( )м/сек.
Орташа жылдамдықты( )м/сек.
Жоғары жылдамдықты ( 15м/сек.)
Қолданылуы: Тісті берілістер машинажасау мен прибор жасау саласында кеңінен қолданылады. Целиндрлі тісті берілістер тісті берілістер ішінде дайындалуының оңайлығымен және кіші болуына байланысты ең көп таралған тісті беріліс болып табылады.қарапайымдылығымен және
Басқа тісті берілістер машинаны жиналу шарттарына байланысты таңдалып, қолданылады. Қиғаш тісті берілістерде жыбыс және үгітілу аз болғандықтан жоғары жылдамдықта жұмыс жасай алады және үлкен қуат бере алады.
Достарыңызбен бөлісу: |