Ағымдағы запас - запастың негізгі түрі. Оның көлеміне келісімдер бойынша жөнелту, өндірісте пайдалану көлемі әсер етеді.
Ағымдағы запастағы айналым құралдар мөлшері жабдықтаудың орташа циклының 50% көлемінде қабылданады.
Аяқталмаған өндірісте айналым капиталы мөлшері (Н) мына формуламен анықталады:
Н= (В/Д)*Т*К, (4)
мұнда В - IV кварталдың шығындар сметасы бойынша жалпы өнім көлемі, руб;
Д – кезеңдегі күндер саны (90);
Т - өндірістік циклдың ұзақтығы, күндер;
К - өндірістегі шығындардың өсу коэффициенті;
Шығындардың әркелекі өсуіне байланысты коэффициент мына формуламен есептеледі:
K=C/П (5)
мұндағы, С - аяқталмаған өндірістегі бұйымның орташа құны;
П - бұйымның өндірістік құны.
Болашақ кезең шығындарының айналым құралдары мөлшері (Н) мына формуламен анықталады.
Н=П+Р-С, (6)
мұнда П - болжанған кезеңнін басына өтетін болашақ кезең шығынының сомасы;
Р - келесі жылдың болашақ кезең шығыны;
С - келесі жылда өнімнің өзіндік құнын жоюға кететін болашақ кезеңдер шығыны.
Дайын өнімнің қалдықтарына айналым құралдары мөлшері мына формуламен есептеледі:
Н=(B/Д)*Т (7)
мұнда В - өндірістік өзіндік құнының келесі жылдың IV кварталына тауарлы өнім өндірісі;
Д - кезеңдегі күн саны (90);
Т - дайын өнімге айналым құралының мөлшері.
Айналым каиталының айналымдылық коэффициенті және бір айналым ұзақтығы - кәсіпорынның айналым капиталдарын қолдануының маңызды көрсеткіштері болып саналады.
Айналым каиталының айналымдылық коэффициенті (Кайн) зерттеліп жатқан кезеңде (квартал, жартыжылдық, жыл) айналым құралдары қанша рет айналыс жасағанын көрсетеді. Ол мына формуламен есептеледі
Кайн = Vc/ Qоқ, (8)
мұнда Vc - есептеу кезеңіндегі сатылған өнім көлемі;
Qоқ - есептеу кезеңіндегі айналым капиталының орташа құны.
Бір айналымның ұзақтығы (К) кәсіпорынға оның айналым капиталы сатылған өнімнен түскен түсім болып қайтарылу мезгілін көрсетеді. Оның формуласы:
К= Т/ Кайн, немесе К= Т*Qоқ/ Vс, (9)
мұнда V - есептеу кезеңіндегі мерзім саны;
Т - мерзім уақыты.
Айналым капиталын тиімді пайдаланудың маңызды көрсеткіші айналымға құралдар енгізу коэффициенті. Ол сатылған өнімнің 1 теңгеге шаққандағы табысын аванстайтын, айналым құралдарының сомасын көрсетеді. Басқаша айтқанда, ол айналымдылық қор сиымдылығын, с.с. айналым капиталының өнімнің 1 теңгесіне шаққандағы шығынын көрсетеді. Оны мына формуладан көруге болады:
Kе= ( Qоқ / Vс ) * 100, (10)
мұнда Kе - енгізу коэффициенті, тиын. 100 - теңгені тиынға ауыстыру.
Достарыңызбен бөлісу: |