\\Ъ 5 И. Нугыманүлы, Ж. Ә. Шоқыбаев
жүктеу/скачать 2.23 Mb.
|
| X - X I сыныптарда органикалық химияға байланысты, сондай-ак Қазақстанның халық шаруашылығын химияландыруы жетістіктеріне арналған кештердің маңызы зор. Оларды республикалық материалдарға лайықтап ѳткізген тиімді, мысалы: Қазақстанда химия онеркәсібінің дамуы. Қазақстанда фосфор тыңайтқыштарын ондіру. Жамбыл суперфосфат заводы. Шымкент фосфор заводы. Металлургия ѳндірісінің қалдықтарынан күкірт қышқылын ондіру. Қостанай жібек заводы. Қарағандыдағы кокс - химия заводы жэне т.б.
Химиялық кештерді дайындауға үйірме мүшелері жэне басқа да тілек білдірген оқушылар қатысады. Мектеп жоспарында кештің тақырыбы және откізілетін мерзімі анықталған соң, оның бағдарламасы жасалады. Онда жасалатын баяндамалардың, хабарламалардың тақырыптары, қызықты тэжірибелер, жүмбақ эңгіме, жүмбақ тэжірибелер, викториналар, химиялық ойындар, қабырға газетін шығару, плакаттар әзірлеу белгіленеді, оларды оқушылардың ыңғайына жэне қалауына қарай боліп береді, эр оқушының белсенділік корсетуін қамтамасыз етеді. Кештің тақырыбына байланысты жүмбақтар, мақал-мэтелдер, коркем шығармалардан үзінділер, такпақтар жинауға және оздері шығаруға тапсырмалар беріледі. 160 Сынаптын тыс кепшілік жұмыстарының тағы бірі - химиялық олимпиадалар мектептік, аудандық, облыстық, республикалық, одактық жэне халықаралық болып сатылап еткізіледі. Бұған ѳз бетінше кеп ізденетін, химияның ғылыми жэне кепшілік кітаптарын үзбей оқитын, ой ерісі кең, алған білімін жаңа жағдайда қолдана білетін оқушылар қатысады. Олимпиаданың тапсырмаларына деректі, теориялық жэне тарихи материалдар, сан жэне эксперимент есептері кіреді. Олар оқушылардың химиялық ойлауьш, тапқырлығын жэне алғырлығын тексеру сипатында қойылады. Мысалы: 1. Сендер езеннің жағасында тұрасыңдар, айналаңда қандай оксидтер бар, олар туралы білетіндеріңді толық баяндап, реакция теңдеулерін жазыңдар. Бейорганикалық қосылыстардың терт класының екілдері бірдей кездесетін химиялық рекцияларға мысалдар келтіріп, түсінік беріңдер. 3. Үш элемент А,Б,В берілген. Б мен В элементтерінің қосылысы суда еріп, лакмусты кек түске боялады. А мен Б-ның қосылысы сумен эрекеттескенде жангыш газ түзіледі. Үшеуінен түзілген қосылыс суда ерімейді, бірақ А мен В-ның қосылысы су эсер еткенде ериді. А,Б,В қай элементтер, олардың сипатталған қосылыстарының формулаларын, реакцияларының теңдеулерін жазыңдар. Химиялық олимпиадаларға эзірлік мектепте басталады. Арнайы жарнамада олимпиада ѳтілетіні хабарланып, ѳткен жылғы олимпиаданың тапсырмалары ілінеді, оқылатын эдебиеттердің тізімі беріледі, мэселені талқылап, кеңестер ұйымдастырылды. Олимпиада екі кезекте ѳтіледі. Сырттай ѳткізілетін теориялық олимпиадаға қалаған оқушылардың барлығы қатысады. Жеңіп шыққандар үшін тікелей қатысатын теориялық жэне сарамандық тур ұйымдастырылады. Айрықша білімін танытқандарға жүлде, аудандық олимпиадаға қатысу үшін жолдама беріледі. Кейінгі кездерде химияның апталығы немесе онкүндіғі жиі ѳткізіліп жүр. Оған эзірлік жұмыстары 1,5 - 2 ай бұрын басталады. Апталықта химия оқитын барлық сыныптардың оқушылары қатысады. эр сыныпқа жалпы жеке тапсырмалар беріледі. Апталықтың жоспарында жэне тапсырмаларында химия ғылымы мен ѳнеркэсібінің дамуын керсететін тақталар, химиядан ғылыми-кепшілік кітаптар кермесін ұйымдастыру, газет, бюллетень жэне химиялық журнал шығару, құралдар, дэріс, хабарлама, баяндамалар әзірлеу, тақпақтар жэне эңгімелер жазу, үйірме жұмыстарын 161 күшейту, химиялык олимпиадаларға жэне топсеруенге дайындалу жэне т.б. корсетіледі. Апталықтың алғашқы күні оқушылар әзірлеген шығармашылық жүмыстар бэйгесінің қорытындысы шьи-арылады. Келесі күндері химиялық олимпиадалардың теориялық жэне сарамандық түрі химиялық жэне химияға байланысты объектілерге топсеруендер, үйірмелердің жиындары, сынып сағаттары, қатар сыныптар оқушыларның арасындағы “Сен химияны білесің бе?” деғен білім сайыстары откізіледі. Мектеп радио торабынан қызықты дәрістер, химиялық мазмүнды эңгімелер, химия жаңалықтары беріледі, оқу фильмдері, дипозитивтер мен диафильмдер корсетіледі. Кәсіптік бағдар беру жүмыстары жүргізіліп, химик мамандарымен кездесулер откізіледі. Апталық мектепте химия кешін откізумен аяқталады. Жүмыстың жеке салаларынан кѳзге түскен, жеңіп шыққан оқушыларға жэне сыныптарға сыйлықтар тапсырылады. Кештің қалған бѳлімінде қызықты тәжірибелер корсетіледі, жүмбақтар шешіледі, химиялық ойындар ойналады. жүктеу/скачать 2.23 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|