Адам анатомиясы атлас

артериясына, a. epigastrica superior,

болінеді.

а) Бұлшықет-көкет артериясы, а. musculophrenica. Артерия көкетке, іш

бүлшықеттеріне тармақтар береді, сонымен қатар төменгі қабыргааралық кеңістікке бағытталатын бес алдыңғы қабырғааралық тармақтар, rr. intercostales anteriores, береді.

б) Жогарғы құрсақүсті артериясы, a. epi- gastrica superior, төмен жүріи, іштің тік бұлшықеті қынабының артқы қабыргасына енеді. Аталган бүлшықеттің артқы бетінде орналасып, кіндік түсында төменгі қүрсақүсті артериямен, a. epigastrica inferior (a. iliaca externa тармагы), анасто- моз түзеді.

Жогаргы қүрсақүсті артериясы іштің тік бүлшықеті мен оның қынабына, бауырдың орақтэрізді жалгамасына жэне кіндік аймагы терісіне тармақтар береді.

Жогарыда көрсетілген екі ірі тармақтан басқа, ішкі кеуде артериясынан келесі тармақтар тарамданады: жүрекқап-

көкет артериясы, a pericardiacophrenica, I қабырга түсында басталып, көкет нервпен, п. phrenicus, бірге кокетке,

өз жолында жүрекқапқа, айырша без- ге - тимустық тармақтар, rr. thymici;

алдыңгы көкірекаралыққа - көкірекаралық тармақтар, rr. mediastenales; бронхтар мен кеңірдектің соңгы бөліміне - бронхтық тармақтар, rr. bronchioles', төстің артқы бетінде - төстік тармақтар, rr. sternales; үлкен жэне кіші кеуде бұлшықеттеріне, со- нымен қатар сүт безіне алты-жеті жогаргы кабыргааралык тесіп өтетін - тесіп өтетін тармақтар, rr. perforantes', жогаргы алты ка- быргааралык кеңістікке екеуден - алдыңгы кабыргааралык тармақтар, rr. intercostales anteriores, береді. Соңгы көрсетілген тармақтар қабыргалардың жогаргы

жэне төменгі жиектері бойымен жүріи, артқы кабыргааралык артериялармен, аа. intercostales posteriores, анастомоз түзеді. Қабыргалардың төменгі жиегімен жүретін қабыргааралық тармақгар жақсы дамыган.

3. Қалқанша - мойын сабауы, truncus thyrocervicalis, бүганаасты артериясының алдыңгы-жогаргы бетінен, сатыаралық кеңістікке кіргенге дейін басталады.

Қ алқанш а-м ойы нсабауы ны ңүзы нды гы 1,5 см. Бұғанаасты артериясынан басталы- сымен, бірнеше тармақтарга бөлінеді.

а) Томенгі қалқанша артериясы, a. thyroi- dea inferior, алдыңгы сатылық бүлшықеті- нің алдыцгы беті бойымен жогары жэне медиалді багытталып, ішкі мойындырык вена мен жалпы үйқы артерияныц ар- тында орналасады. VI мойын омыртқа тұсында дога түзіп, қалқанша бездің бүйір үлесініц төменгі болімініц артқы бетіне жақындап, без затына - бездік тармақтар, rr. glandulares, сонымен қатар кеңірдекке - кеңірдектік тармақтар, rr. tracheales, өңеш пен жұтқынш акка - өңештік тармақтар, rr. esophagei жэне комейге - төменгі көмей артериясын, a. laryngea inferior, береді.

Томенгі көмей артериясы көмей қабыргасына кіріп, жогаргы қалқанша артерияныц тармагы жогаргы көмей арте- риясы, a. laryngea superior-мен анастомоз түзеді.

б) Жоғарылаған мойын артерия-

сы, a. cervicalis ascendens, жауырынды көтеретін бүлшықет пен алдыцгы сатылық бүлшықеттіц алдыцгы бетімен жогары көтеріліп, көкет нервісінен медиалді ор- наласады. Ж оғарылаган мойын артериясы келесі тармақтар береді:

1. 
   Бүлшықеттік тармақтар - шүйденіц терец бұлшықеттері мен омырткаалды бүліпык- еттерге;
   
2. 
   Жүлын гармақтары, rr. spinales.
   

в) Беткей тармақ (беткей мойын артерия- сы), г. superficiales (a. cervicalis superficialis), алдыцгы сатылық бүлшыкеттіц, иық өрімініц, жауырынды көтеретін бүлшықеттіц алдынан латералді багытталады.

Бүйір үшбүрыштыц сыртқы бөлімінде ар- терия трапециятәрізді бүлшықетгіц астына кіріп, аталган бұлшыкетті қанмен қамтама- сыз етеді, жэне де бүганаүсті аймагының лим- фа түйіндері мен терісіне тармақтар береді.

г) Жауырынусті артериясы, a. supras- capularis, сыртқа жэне кішкене төмен жүріп, бұғананың артында, алдыңғы сатылық бұлшықеттің алдында орналасады. Кейін ар- терия, т. omohyoideus, төменгі қарыншасы жолымен жауырын тілігіне жетеді, жауырынныц жоғарғы көлденең жалғамасы үстімен өтіп, қылқан үсті шұцқырына ба- рады. Бүл жерде артерия, т. supraspinatus, тармақ беріп, жауырын мойынын оран өтіп, қылқанасты шүңқырына кіреді. Осы түста орналасқан бұлшықеттерге тармақтар беріп, жауырынныц айналма артериясымен, а. сіг- cumflexa scapulae, анастомоз қүрады.

Бүганаасты артериясыныц «^екінші белімдегі тармақгары.

Бүғанаасты артериясынан екінші болімде тек бір тармақ - қабырға - мойын сабауы, truncus costocervicalis, таралады.

Қабырға - мойын сабауы, truncus costocervicalis (67-сурет), бүғанаасты ар- териясының артқы бетінен, сатыаралық кеңісгікге басталып, томен жүреді де, 2 тармаққа бөлінеді.

1. 
   Терең мойын артериясы, a. cervicalis profunda, артка жэне кішкене жоғары бағытталып, I қабырга мойны үстімен жүріп, мойын аймағына шығады жэне II мойын омыртқаға дейін жогары көтеріледі. Шүйденің терең бүлшықеттерін канмен камтамасыз етіп, омыртка өзегінде орналасқан жүлынга тармақтар береді. Оның тармақтары омыргқа артериясының, жоға- рылаган мойын жэне шүйде аргерияларының тармактарымен анастомоз түзеді.
   
2. 
   Ең жогаргы қабыргааралықартерия, a in- tercostalis suprema, томен жүріп, I жэне II қа- бырға мойындарының алдыңғы бетін қиып өтіп, бірінші жэне екінші қабырғааралық кеңістіктерге - артқы қабырғааралық арте- риялар (I жэне II), aa. intercostales posteriores I et II, береді. Соңғылары қабырғааралық
   

кеңістікте жатып, алдыңғы қабыргааралық артериялармен, aa. intercostales anteriores (a. thoracica interna тармағы), анастомоз түзеді.

Ең жогаргы қабыргааралық артериядан: а) жүлын тармақтары, rr. spinales, жэне б) артқы тармактар, rr. dorsales-ащ ш ьщ бұлшықеттеріне таралады.

Бүганаасты артериясыныі|үіііінщ Г^өлім- дегі тармақтары.

Бүганаасты артериясынан үшінші бөлімде тек бір ғана артерия - мойынның көлденең артериясы тармақталады.

М ойынның көлденең артериясы,

1. 
   
   
   жүктеу/скачать 1.06 Mb.
   
   Достарыңызбен бөлісу: