Ақпараттық-коммуникациялық технологиялар негіздерін меңгеру пәнінен модульді бағдарламаның ОҚУ-Әдістемелік кешені //І курс// //48 сағат// Дайындаған: Құнапия Н.Қ 2021-2022 оқу жылы «келісілді»

Excel – де кестенің кез келген ұяшықтарына мәліметтердің үш типін енгізуге болады мәтін, сан және формула. мәліметтерді ұяшыққа енгізу үшін теңбілторды сол ұяшыққа алып барып, керекті мәліметтерді пернелерде (240 таңбаға дейін) теріп, соңынан Enter пернесін немесе бағыттауыш тілсызық пернелердің бірін басу жеткілікті. Excel енгізілген мәліметтердің формула, сан немесе мәтін екенін оның бірінші бірінші таңбасыны қарап анықтайды. Егер бірінші символ әріп немесе апстроф( ' ) болса, онда ұяшыққа мәтін енгізіледі деп есептеленеді. Егерде бірінші символ цифр немесе «=» болса, онда ұяшыққа формула немесе сан енгізілетінін білдіреді.

Енгізілетін мәліметтер ұяшық ішінде немесе формула жолында бейнеленеді және оларды енгізу Enter пернесін немесе бағыттауыш тілсызық пернелердің бірін басқан кезде аяқталады.

7 сабақ

Электрондық кестені есептеулерге қолдану. Функцияларды қолдану

Функциялар есептеулерді жеңілдетеді. Олар у=f(x) түрінде жазылады, мұндағы у-есептеуге тиіс функция мәні, х-аргумент, f-функция.

Функция енгізілген ұяшық мысалы ретінде:= A5+sin(C7) формуласын келтіруге болады, мұндағы А5-ұяшық адресі, sin()-функция аты, жақша ішінде оның аргументі тұрады, С7 аргумент (сан, мәтін және т.б.), бұл сәтте С7 ұяшығында сан болуы тиіс.

Ехсеl программасының кеибір функциялары:

-SQRT(X)-х санының оң мәнді квадрат түбірін анықтпйды, мысалы, sqrt(25)=5.

-SIN(x)- радианмен берілген х бұрышының синусын анықтайды. Мысалы: sin (07883)=077726467.

-МАХ (тізімі) – берілген тізім ішінен ең үлкен (максимум) мәнді анықтайды, мысалы: мах(55,39,50,28,67,43)=67.

-SUM(тізім) – берілген тізімнің (блоктың) сандарының қосындысын анықтайды.мысалы: sum(A1:A300) – A1:A300 блогының 300 ұяшығындағы сандардың қосындысын табады.

Функция аттары орыс тіліне аударылған Excel н9с0ауында орысша беріліп, басқаша жазылуы мүмкін.

Жиі пайдаланылатын қосынды табу функция үшін аспаптар тақтасында арнайы батырма бар.

Функция атын формулаға кірістіру үшін Функция шеберін пайдалануға болады, ол Кірістіру Функция (Вставка Функция) командасы мен немесе fxбейнелеген батырма арқылы іске қосылады. Батырма басылғанда экранға функциялар бейнеленген сұқбат терезесі шығарылады. Соның ішінен керектісін таңдап алып Қадам (Шаг) батырмасын басу керек. Сонда Функция шеберінің екінші терезесі экранға шығады да одан аргументті таңдап алуға болады.

Енді Excel функциялары мен танысайық. Жоғарғы жақтағы fx батырмасын басайық та, Х7, min, Қадам (Шаг) функциялары қалай белгіленетінін қарастырайық.

Есептелген у мәндерінің қосындысын тауып, оны F25 ұяшығына жазып қояйық. Ол үшін стандартты аспаптар тақтасының батырмасы басылады. Оған қоса Е25 ұяшығына түсінік беретін «у-тер қосындысы=» деген мәтән жазамыз.

Есептелген у мәндерінің арифметикалық орта мәнін ( қосындысы тәрізді етіп) анықтаймыз, ол үшін Е26 ұяшығына түсінік беретін мәтінді, ал F26 ұяшығына – арифметикалық орта мәнін жазамыз.

У функциясының ең кіші және ең үлкен (min, max, ) мәндерін тауып, оларды F27 мен Ғ28 ұяшықтарына орналастырамыз да, оған сәйкес түсініктеме беретін мәтінді Е27, Е28 ұяшықтарына жазамыз. Арифметикалық орта мәнді табу үшін Функция шеберін пайдаланамыз, ол үшін: Ендіру, Функция, Бәрі (Все), МАКС,Қадам (Шаг), Ғ4:Ғ24 командасы тізбегін орындау қажыт.

Е25:Ғ28 ұяшықтар блогын былай қалыптастырамыз:

1. 
   Е25: Ғ28 блогын тіктөртбұрышты жақтаулармен қоршаймыз:
   
2. 
   Бұл блокты кесте тақырыбы тәрізді фонмен толтырамыз:
   
3. 
   Е25:Е28 блогындағы түсіеік беретін мәтінді Times/Kazakhқарайтылған қаріппен жазып, оны оң жақ шетке туралап орналастырамыз.