Казакстан ауматындаты кола доуірінін археологиялык, модениетінін ерекшеліктері

Сарғаралық мәдениет
Қола дәуірінің соңғы кезеңінде федоровтық мәдениетті
сарғарылық мәдениет алмастырды (б.з.б. XIII-VIII ғғ.). Бұл
мәдениетке шама-мен 200 қоныс пен 40 қорым жатады.
Сарғарылықтардың үлкен тікбұрышты жер үйлері федоровтық
мәдениет қабатының үстіне салын-ды. Сарғарылық
мәдениеттің ерекше белгісі жапсырма қыш ыдыста-ры болып
саналады. Сарғарылық мәдениетте қолөнер өркендеп, қола
металлургиясы жоғары деңгейде дамығанын археологтер
тапқан зат-тардан байқаймыз. Сарғарылықтар жақын
қашықтыққа көшіп-қонып, ұсақ малдар мен жылқылар өсірді.
Сарғары мәдениеті андрондық үлгідегі соңғы мәдениет
саналады.

Беғазы Дәндібай мәдениет
Беғазы-Дәндібай мәдениеті (б.з.б. Х-VIII ғғ.) сарғарылық мәдениеттен өзіндік қыш
бұйымдары және басқа да белгілерімен ерекшеленеді. Ол кең-байтақ жайылымдары
мен кен орындары бар Сарыарқамен байланысты. Беғазылықтар малшаруашылығы
мен қола металлур-гиясының дамуына байланысты өркендеген. Бұл мәдениетте ерте
темір ғасырының да белгілері кездеседі. Бірқатар ыдыстан тамғаға ұқсас белгілер
табылды. Бұл мәдениеттің ерекшелігіне мүрдені шалқасынан жаткызып жерлейтін
тастан құрастырылған кесенелерінің болуы жатады. Ағаш көмірі мен күл қабаттары
ағашпен жабылған төбесін отқа өртеу салтының болғанын көрсетеді. Қазіргі заманда
отандық археологтердің ең басты мәселелерінің бірі сарғарылық және Беғазы-
Дәндібай мәдениетінің арақатынасын зерттеу болып табылады.

Жерлеу салтындағы өзгерыстер-
мәдениет көрсеткіштеры 
жерлеу салтында
ғы өзгер стер - мәдениет
к
өрсетк ш . Андрон мәдениет , нег з нен,
к
ѳнешұңқырлықтардың жерлеу салттарына
ерекшел ктерд сактады. Сондай-а
қ б рқатар
тайпалар (бегазы-д
әнд байлыктар)
коргандык жерлеуден бас тартып, кесене
т
ұрғыза бастады. Жерлеу салтындағы
м
ұншалықты айырмашылықтар соңғы
м
әдениеттi кола дәу р ндег өзге
м
әдениеттерден ерекшелейт н кер-сеткiш
болып есептелед .

Беғазы қорымы
Археологиялы
қ деректер қола дәуірінде
Қазақстандағы далалык тайпалар
О
ңтүстік Орал, Жайык маңы, Алтай
және Енисейдегі Ескерткіштерде
айырмашылы
ғы аз, түрлі мәдениетке
тән сипаттар туыстас тайпалармен
өзара тығыз байланыста дамығанын
к
өрсетеді. кездеседі. Сондықтан да
археологтер 
қола дәуіріндегі Дала
мәдениетіні
ң үлкен бөлігін бір мәдени-
археологиялы
қ қауымға біріктіріп
қарас-тырады.

Қорытынды 
Ұлы бала коптеген тайпаларға толы болды .Оларды
андрондықтар деп атады .Бары мал багумен
,егыншылыкпен айналысты ,Және Ұлы Даланын
дамуына улкен комегын корсетты

Thank
Thank
Thank
you!
you!
you!