Лекция тезистерi және оларға дайындалуға арналған


Қылмыстық пиғыл (ниет) және мақсат. Қылмыстық пиғыл



Pdf көрінісі
бет32/72
Дата22.12.2023
өлшемі0.86 Mb.
#487568
1   ...   28   29   30   31   32   33   34   35   ...   72
 
5. Қылмыстық пиғыл (ниет) және мақсат. Қылмыстық пиғыл — 
субъекті қылмыс жасаған кезде басшылыққа алатын ішкі қажеттілік, талап, 
мүдде, түрткі.
Қылмыстың мақсаты — зиянды әрекет жасағанда субъектінің қол 
жеткізуге ұмтылатын нәрсесі. 
 
6. Кiнәнiң қосарланған (аралас) нысаны. Субъективтік жағынан 
алғанда қылмыстық занда көзделген қылмыстық құқық бұзушылықтар тек 
қасақана, екіншілері тек абайсызда, ал үшіншілері — бір жағынан қасақана, бір 
жағынан абайсызда жасалуы мүмкін. 
Осылай жасалуында бірден кінәнің екі нысаны (қасақаналық және 
абайсыздық) болатын бірқатар қылмыстар бар. Бір қылмыстың өзінде ғана кінә 
нысандарының осылай бірігуі әдебиетте кінәнің қосарланған (аралас), не 
курделі нысаны деп аталады. 
ҚР ҚК құқық бұзушылықтардың басым бөлігі тек кінә формасының бір 
түрімен ғана жасалады. Алайда кейбір жағдайларда құқықбұзушылықта кінәнің 
екі формасының да қатар келуі әбден мүмкін. Алайда, заңшығарушы кейбір 
жағдайларда заңда қоғамға қауiптi әрекетке және әрекетсіздіктің оның 


40 
зардабына қатысты кiнәнiң формасын жеке анықтау қажет болып саналатын 
қылмыстық 
құқықбұзушылық 
құрамдарында 
қарастырады. 
Мұндай 
жағдайларда бiр құқықбұзушылықта кiнәнiң екi түрлi формасы қатарласып 
келеді.
Мұндай қылмыстық құқықбұзушылықтық оқиғалар тергеу органдарында 
жиі кездеседі, кісінің жасаған қылмысы қасақана әрекетпен болғанымен, 
келтірілген зардап абайсызда жасалады. Мұндай құқық бұзушылықтарды 
талдау кезінде заңды сұрақ туындайды: жалпы алғанда қылмыстық құқық 
бұзушылық қасақана немесе абайсызда жасалды ма? Егер қылмыстық құқық 
бұзушылықты субъектінің құқық бұзушылықтық әрекетке деген қарым-
қатынасы бойынша қарайтын болсақ, бұл жағдайда ол қасақана болып 
саналады, ал егер келтірілген зардапқа қатысты қарастырсақ абайсызда болады. 
Мысалы, ҚР ҚК 319-бабы бойынша заңсыз түсік жасау, абайсызда адам 
өліміне немесе денсаулыққа орташа, ауыр зардап тигізген жағдайды 
қарастыруға болады. Аталған түрге жататын ҚР ҚК 120-бап зорлау және 121-
бап сексуалдық сипаттағы зорлық-зомбылық әрекеттері сипатындағы күш 
қолдану қылмысын саралау кезінде зорлау немесе жыныстық күштеу 
сипатындағы әрекетті қолданған жағдайда: (қасақана немесе абайсызда) 
абайсызда жәбірленушінің денсаулығына ауыр зардап келтіруге, оның адамның 
иммун тапшылығы вирусын/жүре пайда болған иммундық дефицитiнiң 
синдромы жұқтырып алуына немесе басқа да ауыр зардаптарға әкеп соқса, 
абайсызда жәбірленушінің өліміне әкеп соққан зардап орын алған жағдайда 
туындайды. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   28   29   30   31   32   33   34   35   ...   72




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет