Мазмұны Кіріспе. Халықаралық бірліктер жүйесі Бөлім Молекула кинетикалық теория және термодинамика негіздері



Pdf көрінісі
бет14/114
Дата19.10.2023
өлшемі3.62 Mb.
#481106
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   114
2.Физика-на-казахском-языке-для-1-курса

Карно циклi. Жұмыс атқарушы дене қыздырғыштан Q
Қ
жылу 
мөлшерiн алады да, тоңазытқышқа Q
T
жылу мөлшерiн бередi, ал 
(Q
Қ
 - Q
T
) айырымын  жұмысқа айналдырады. Жұмыс атқарушы 
дене ұлғайған кезде өзiнiң барлық iшкi энергиясын жұмыс 
жасауға берiп жiбере алмайды. Жылудың едәуiр бөлiгi мiндеттi 
түрде жұмысын атқарған газбен бiрге тоңазытқышқа берiледi. 
Iшкi энергияның бұл бөлiгi қайтарылмай, бiржола жоғалады.
Карно машинасындағы жұмыс атқарушы дене, өз күйiнiң өзгеру 
циклiн периодты түрде қайталап тұратын, идеалды газ болып 
табылады. Бұл цикл Карно циклi деген атақ алды, осыған ұқсас 
процесстер айналмалы немесе циклдық процесстер деп аталады.
Карно машинасында үйкелiске және қоршаған ортамен жылу алмасуға кеткен энергиялардың 
шығындары ескерiлмейдi, сондықтан бұл машинаны Карноның идеалды жылу машинасы деп атайды 
(3 - сурет).
Айналмалы процесс немесе цикл деп 
бiрнеше күйлер қкатарынан өтiп өзiнiң 
бастапқы күйiне қайтып келетiн жүйе 
процесiн айтады.
Егер айналмалы процесс сағат тiлi бойынша 
жүретiн болса (4-сурет), онда жұмыс оң 
болады және цикл- тура цикл деп аталады.
Егер айналмалы процесс сағат тiлiне қарсы 
жүретiн болса (5-сурет), онда жұмыс терiс 
болады , ал цикл- керi цикл деп аталады.
Жылу двигателiнiң пайдалы әсер коэффициентi (ПӘК)η деп тура 
циклдық процесс кезiндегi жұмыс атқарушы дененiң жасаған жұмысы Aұ-
тың қыздырғыштан алынған жылу мөлшерiне қатынасын айтады:
(2)
1-сурет 
2 - сурет 
3 - сурет 


15 
Барлық двигательдердегi жылудың 
кейбiр мөлшерi тоңазтқышқа берiлетiн 
болғандықтан, η<1.
Жылу двигателiнiң ПӘК-i 
қыздырғыштың Т
1
және 
тоңазтқыштың Т
2
температураларының айырымына тура 
пропорционал.
Карноның идеалды жылу 
машинасының ПӘК –i мынадай мәнге ие:
(3)
Карно дәлелдеп бергенiндей, осы формуланың мәнi мынада: кез келген нақты жылу машинасының 
ПӘК-i, идеалды жылу машинасының ПӘК – iнен артық болмайды.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   114




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет