Научные работы
Қара нанға құл болып, Ханына тіл тигізген
жүктеу/скачать 282.34 Kb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Жер бауырлапты
- Шығармадағы қарапайым сөйлеу тіліндегі фразеологизмдер : 1.
- 2. Өр көкірек
- 3. Дүние есігін ашып
- Отынымен кіріп, күлімен шығып
| 1. Қара нанға құл болып,
Ханына тіл тигізген («Ұлпан»,14бет). Тіл тигізген – балағаттады (Қ.Т.Ф.С 294бет ). 2. Сонда он жастағы болса Тілеміс міз бақпай сілейіп тұрып қалған («Ұлпан», 27 бет). Міз бақпай – бүлк еткен жоқ , бəдірейді де қалды , шыдап бақты (Қ.Т.Ф.С 221 бет). 3. Арғын Жазы би Орынбор, Сібір губерналарының шекарасын салысқан, Кенесары қозғалысына қаны қас адам («Ұлпан»,21бет). Қаны қас – қарсы , өшпес , жау ( Қ.Т.Ф.С 176 бет). 4. Мүсіреп енді абайласа , Садақ осы араға жеткенше елу қадамдай жер бауырлапты («Ұлпан»,50бет). Жер бауырлапты – жата қалып жылады, қатты қайғырды, уайымдады (Қ.Т.Ф.С 111бет). Бұл фразеологизмдер күнделікті тұрмыста қолданылып, шығарма тіліне қарапайым- дылық көрініс береді. Бұл фразеологизмдерді қолдану арқылы автор кейіпкердің мінез – қал- пын ұтымды көрсету үшін пайдаланған. Шығармадағы қарапайым сөйлеу тіліндегі фразеологизмдер : 1. Кəрі Каспий қара көзін ашты, Терекке жылы жүзбен амандасты («Ұлпан»,72 бет). Жылы жүз – жайдарлы , мінезі жайлы (Қ.Т.Ф.С 123бет). 2. Өр көкірек адам басқаларда жоқ ірі мінез көрсетті («Ұлпан»,31бет). Өр көкірек – асқақ , бір бет , тəкаппар , намысы зор (Қ.Т.Ф.С 241 бет). Бұл фразеологизмдер арқылы автор адамның мінез қасиеттерін ұтымды көрсеткен. 3. Дүние есігін ашып келгендей , ұлы да мардамсып пысылдап ұйықтап жатыр («Ұлпан»,167бет). Дүние есігін ашып – өмірге келді , тіршілік əлеміне енді (Қ.Т.Ф.С 85 бет). Бұл сөйлемде автор фразеологизмді теңеу ретінде қолданып тұр. 4. – Есеней-ау, - деді Ұлпан тұра беріп, - Есеней-ау , неше күннен бері мен осы үйдің отынымен кіріп , күлімен шығып , қара жұмысында жүрмін ғой! («Ұлпан», 168бет). Отынымен кіріп, күлімен шығып – бар үй бейнетін, бейнетін арқалады, барлық ауыр салмақты өзі көтерді (Қ.Т.Ф.С 93бет). Бұл фразеологизм əйел не келіншекке қатысты айтылады, барлық туыс-бауырлары- ның көңілін тауып, барлық үй шаруашылығына байланысты жұмыстарды атқарады деген мағынаны білдіреді. жүктеу/скачать 282.34 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|