в) ЖДД: атлетикалық сапаларды жетілдіру

Флекторды жайлап көтеру жаттығуы:

Денені көтерумен бір уақыта ішті уқалайтын жеңілдетілген жаттығулар; қолдың бұлшықеттері үшін жеңілдетілген жаттығулар; қол бұлшықеттері үшін жеңілдетілген жаттығулар; қол білегіне арналған жаттығулар; кеуде бұлшықеттеріне жаттығулар; пресске және қолға жаттығулар; мойын бұлшықеттеріне жаттығулар және омыртқа корсетінің бұлшықеттеріне жаттығулар; пресске бір уақыта арқаны уқалайтын жеңілдетілген жаттығулар; сыртқы жамбас бұлшықеттеріне жаттығулар; үстінгі жамбастың бүйір жағына жаттығулары; ішкі жамбас бұлшықеттеріне, бұлшықеттеріне; иық белдеуінің жоғарғы және төмен бұлшықеттеріне; трицепске; үлкен кеуде бұлшықеттеріне және қолға; мойынға және иыққа; жамбастың артқы бұлшықеттері (кезек бойынша екі аяқпен бір уақытта); жамбастың артқы бұлшықеттері; қолдың бағыттаушы бұлшықеттері; іш бұлшықеттеріне салмақ түсірумен қолдың бағыттаушы бұлшықеттері.

1. Түзу қолды алдыға, жоғарыға, жан-жақтарға, артқа, бір уақытта, кезек-кезек, дәйекті түрде, тура сол ретличкалық түрден ауырлық түсіріп; тура сол, серіктесінің қарама- қарсылығын жеңіп, резеңке дәкеті көтеру.

2. Қолдарды бүгу және жазу:

а) тұрып, отырып, жатып қолдарды баяу және жылдам бүгу және жазу.

б) гантелдермен, толтырылған доптармен бүгу және жазу, осындада серіктесінің қарама-қарсылығын жеңіп.

3. Қолдармен ауқымды қозғалыстар жасау.

4. Түзу қолдармен серпілу және алдыға қарай қозғалыстар жасау – біреуі алдыға, екіншісі артқа; және басқалар.

5. Статистикалық қалыптардан жаттығу:

а) ұстап қалу (қолдарды гантелмен, гірлермен жан-жақтарға, алдыға, артқа)

б) 30°,60°,90°° және 150° бұрыштарда таянып жатқан және қолдар иілген қалыпта 10-20 сек. аралығында тұру.

в) 30°,60°,90° және 150° бұрыштарда таянып ілініп жатқан және иілген қолдарда ілініп тұрған қалыпта 10-20 сек. аралығында тұру.

6. Қол және иық белбеу бұлшықеттерің босаңсытуға арналған жаттығулар:

а) босаңсытылған қолдар бұлшықетттерін еркін сілку.

б) қолды жоғарыға көтеру қалпынан (бұлшықеттерге күш салу) білек, иық белдеу және барлық қолдың қолдың төмен түсірумен бұлшықеттерін босаңсыту.

в) қолдың және иық белдеу бұлшықеттерге күш салу, кейінгі алдыға қарай иілумен және бұлшықеттерді босаңсыту.

Бозбалалар

• 
  2*10 штанганы жатқан қалыпта жайлап көтеру
  
• 
  2*10 тартылулар
  
• 
  2*10 гантельді жатқан қалыпта жайлап көтеру
  
• 
  2*10 көлбеу Т – штангасн тарту
  
• 
  2*10 гантелдерді отырған қалыпта жайлап көтеру
  
• 
  2*10 бір қолмен гантелдерді көлбеу көтеру
  

1. Қолдар көмегімен үзіндісін жүзіп өту

2. Аяқтар көмегімен үзіндісін жүзіп өту

3. Толық координацияда жүзу

Брасспен жүзу әдісінде айналу жарыстың шарты бойынша көптеген шектеулері бар. Малтушы екі қолмен бір уақытта бассейннің қабырғасын тигізу керекке. Білекті және иықты бір деңгейде орналастыру қажет. Сырғу аяқталғанан кейін малтушыға су бетіне шыққанша аяқпен және қолдармен бір қозғалыстан орындауға рұқсат етіледі, және де екінші қол қозғалысын бастар алдында бас су бетіне шығу керек. Осы ережелердің біреуін бұзса онда төреші бұрылыстарды техникалық қателік ретінде қарайды, және де малтушы қашықтықтан алынып тасталады.

Брасста бұрылуды орындауда спортшы жүзіп келу кезеңінде бассейннің қабырғасын қолдармен, сәл иілген шынтақ буындарынымен тигізу. Айландыруды орындау үшін, малтушыға ыңғайлы жаққа аяқтар бүгу және денемен айналмалы қозғалыстар жасау керек. Бастапқы бөлігінде, білекпен бассейннің қабырғасының сүйеніп, малтушы иықтарын судың бетінен сәл көтеріңкірейді. Бұл айналмалық қозғалысды жылдамырақ бастауға септігі тиеді. Соңғы үшінші айналу тірексіз қалыпта орындалады, және де қойылым кезінде қабырғаға тоқтау иықтар су бетінде болады немесе су түбіне батырылған, ал қол түзу қалыпқа келеді, алдыға созылған – қалыпқа жақындайды .

Түрткінің бастапқы бөлігінде қолдар толықтай бой түзейді, бас қолдар арасында немесе олардан төмен қалыпты қабылдайды, дене көлденең қалыпқа қайтады. Түрткіні аяқтағанан кейін және 3-4 м дейін сырғып, дененің жылдамдығы жүзудің орта жылдамдығына жетпегенше дейін, малтушы қолдармен есу қозғалыстарын орындайды.

Бірінші қолдармен брасспен есу, тура солай және старттан кейін сияқты, тік жазықтықта және білек ұзындығының траекториясы шектеусіз рұқсат етіледі. Сондықтан брасспен жүзушілер , осындай қозғалыстың артықшылықтарын пайдаланады, екі қолмен бір уақытта ұзын мықты есуді орындайды, содан кейін сырғу үшін кішігірім кідіріс ұстайды. Содан кейін қолмен және аяқтармен даярлаушы қозғалыстарды бір уақытта орындайды, аяқтармен тебеді, ал сосын екінші рет қолдармен еседі, соңында малтушының басы су бетінің бойында көріну керек.

а) үстел теннисі: шабуылдағы ойынның әдіс – тәсілі, оқу ойыны.

Доппен жонглеру.

- оң (сол) қолмен допты еденге, серіктесіне, қабырғаға лақтырып, оны сол және оң қолмен жоғарыдан және төменнен ұстап алу, бір қолдан екінші қолға допты лақтыру, допты жоғарыға лақтырып екі қолмен, бір қолмен ұстау;

- қозғалыста ракеткамен және доппен жаттығу – адыммен, жүгіріспен, жүгірісте ракетканын әр түрлі жақтарымен және ракетканың екі жағымен кезектестіріп жонглеру; тура сол бірақ бұрылыста, жүгірістін бағыттын өзгертумен, адыммен, доппен жүгірісте, ракетканың ойын жазықтығының үстіне жатып;

- ракеткамен оң жақтан және сол жақтан допты ұру жаттығу қабырғасының жанында, үстел қасына қойылған стол жартысынан немесе жаттығу қабырғасынан – топтамалы (дәлдікпен дөп түсу) соққылар, бірреттік соққылар;

Қозғалыс комбинация тәсілінің бір немесе екі нұсқасын үйрету.

- сол жақтан тірек + сол жақтан шабуыл соққысы;

- қиылыс (топтамасы) + жазу;

- жақын аймақтан шабуыл соққысы + орта аймақтан шабуыл соққысы;

- сол жақтан қию + сол жақтан тірек;

- жоғарыдан айналыстан және диаго­наль бойынша, үстелдің орта сызығынан оң жақтан қарама-қарсы соққыны сол жақтан екпінді беру;

- жоғарыдан айналыстан оң жақтан екпінді беру, сол жақ бұрыштан сол жақ тірек соққысы;

-  оң жақтан екпінді беру + оң жақтан бір шабуылшы соққы (қарсылас соққыны тірекпен орындайды);

-  үстел жартысыннан (орталық аймақ) оң немесе сол жақтан қиылысқа қарсы оң жақтан жазу.

Оқу ойыны.

Сөлемдесу, сабақтың мақсатының хабарлау. Қарапайым жүріс, аяқ ұшында, жартылай отырған қалыпта. Тапсырманың белгі бойынша орындау, екі қолмен допты бергендей сынайтаныту және аялдау, жоғарыға екі аяқпен серпіліп секіру.1. Бағытты өзгертумен жүгіру (бағаналапды аяналып жүгіру, толтырылған доптармен немесе жаттығушылар саптық бағана бойынша қозғалады).

2. Аяқтарды алшақ қою қалыптан, қолдар арқаның артында, саусақтарды бірге қиыстыру, түзу қол артқа сермеу: тура сол, бірақ аяқ ұшына тұру, отырп тұру.

3. Әр түрлі бастапқы қалыптардан, орында және қозғалыста (отырғанда, жүгіргенде) тез түзу қолдарды алдыға қарай қиыстыру түйіскен қалыпқа дейін және олар жан-жақтара ажырату, артқа қарай серіпіліс қозғалыс жасау.

4. Әр түрлі бастапқы қалыптардан алдыға қарай иілу, артқа, жан-жақтарға; денені айналдыру, аяқтарды бірге қоспай; бұрылыстармен иілу.

5. Аяқтарды иілген отырғанда, түзу қолдармен артқа сүйену, қолды және аяқты орыннан қозғалпай, иілу, жамбасты жоғарыға көтеру.

6. Тұрып, аяқтар алшақ, қолдар алдыға – сыртқа қарай, оң аяқтың сермеп сол қолқа аяқ ұшын тигізу, тура сол сол аяқпен оң жаққа; тура сол қиылысқан аяқтармен кезектескен адыммен жүру; тура сол тірелген аяқта секіру; тура сол аяқтың астында алаққанды шапалақтау.

7. Бастапқы қалып алдыға ұмтылу, қолдар әр түрлі бастапқы қалыптарда, иілген аяқтарда отырып тұрып серіппілу.

8. Отырып таянған қалыптан, алдыға-жоғарыға иілу, таянып жату қалпына ауысу (еденге қолдарының жанасқанда қолдар бүгу).

9. Қолдарда алдыға қарай қозғалу, аяқтарды серіктес жіліншіктабан буындарды ұстап тұрады.

10. Білекті (өзіне қарай) сырт жаққа бүгу және жазу, толтырылған допты екі қолмен бетке қарай ұстап тұрып (волейболда доптың жоғарыға берудің қозғалыс ақырғы кезеңді елестетеді).

11. Әр түрлі ауыспалы қозғалыстар допты лақтырумен және толтырылған допты ұстап алумен байланыстырлған. Осындай жаттығулар физикалық сапаның дамуымен қатарлас кейінгі волейбол добымен тапсырманың меңгерудіжеңілдетеді, көбінесе, волейболшының әр түрлі қозғалыстарының ауысуына байланысты. Ойыншының 6—3—4 аймақтарында орналастыру; 6—3—2. Лақтыруды бағыттау бұл ретте 6 аймақтан 3 аймаққа, 3 аймақтан 4 аймаққа, 4 аймақтан 6 аймаққа. Лақтырғанан кейін ойыншылар қайда өздері допты лақтырды сол бағанаға ауысады.

I. Қорғаныста ойынау тактикасы.

Жаттығуды орындау барысында оқытушы әр бір волейболшымен жеке дара жаттығады. Допты әр түрлі бағыттарға жіберіп және әртүрлі жылдамдықпен, ол айналысушыларда тактикалық шеберлікті тәрбиелейді. Біз осы арада алдымен допты қабылдау әдісінің таңдай алу шеберлігі туралы айтамыз, әрдайым допты қабылдап алу әдісі орындауға даярлығын, нұсқаушының әрекеті бақылағыштық және болжағыштық ықтималдылығы: ол соққы немесе лақтыруды орындау ("айла-қулық") және допты қайда бағыттауға болады. Оқытушы 2-3 сабақтың ішінде барлық айналысушыларды тексеру керек.

II. Жоғары және төмен тік беру

Дәлдікке допты лақтыруы бірінен кейін бірін 10 жоғары және 10 төмен лақтыру. Жұптарда орындалады.

II. Шабуылшы соққы

1. 4, 3, 2 аймақтардан жекелей лақтырып шабуылшы соққысы.

2. 2 аймақтан артқа допты беру, бас үстінен шабуылшы соққы

III. Волейбол оқу ойыны.

Төрелік тәжірибесі. Айналысушылар кезекке бойынша кездесулерге төрелік етеді.

в) ЖДД: атлетикалық сапаларды жетілдіру;

қыздар

Флекторды жайлап көтеру жаттығуы:

Денені көтерумен бір уақыта ішті уқалайтын жеңілдетілген жаттығулар; қолдың бұлшықеттері үшін жеңілдетілген жаттығулар; қол бұлшықеттері үшін жеңілдетілген жаттығулар; қол білегіне арналған жаттығулар; кеуде бұлшықеттеріне жаттығулар; пресске және қолға жаттығулар; мойын бұлшықеттеріне жаттығулар және омыртқа корсетінің бұлшықеттеріне жаттығулар; пресске бір уақыта арқаны уқалайтын жеңілдетілген жаттығулар; сыртқы жамбас бұлшықеттеріне жаттығулар; үстінгі жамбастың бүйір жағына жаттығулары; ішкі жамбас бұлшықеттеріне, бұлшықеттеріне; иық белдеуінің жоғарғы және төмен бұлшықеттеріне; трицепске; үлкен кеуде бұлшықеттеріне және қолға; мойынға және иыққа; жамбастың артқы бұлшықеттері (кезек бойынша екі аяқпен бір уақытта); жамбастың артқы бұлшықеттері; қолдың бағыттаушы бұлшықеттері; іш бұлшықеттеріне салмақ түсірумен қолдың бағыттаушы бұлшықеттері.

1. Басты және дене артқа жан-жақтарға қарай ию, аяқ және қолдардың ретликалық бастапқы қалпы.

2. Басты және денені оңға және солға айландыру. Айландыруды аяқтар алшақ және аяқтарды алшақ қойып отырған қалыпта жасау ыңғайлы. Қолдың бастапқы қалпы – белде, жан-жақтарға, бас артында, арқанын артында.

3. Басты және денені оңға және солға қарай ауқымды қозғалыстар жасау.

4. Жатқан қалыпта және артқа қарай жатқан қалыпта, тізеде таянып тұрған қалыпта денені бүгу және түзеу.

Статистикалық қалыптардан жаттығу:

а) 90°,60° аяқтарды ілінген және таянып тұрған 5-15 сек. аралығында ұстап қалу.

б) ілінген және таянып тұрғып аяқтармен жүкті ұстап тұру.

в) түзу арқамен иілу, қалыпты 10-15 сек. аралығында ұстап қалу.

Дене және мойын бұлшықеттерін босаңсытуға арналған жаттығулар.

а) аяқтар алшақ тұрып алдыға иіліп дене және мойын бұлшықеттерін босаңсыту.

б) алдыға иіліп - дене және мойын бұлшықеттеріне күш салу және сосын оны босаңсыту.

в) отырған, тізеде тұрған, жатқан қалыптан - дене және мойын бұлшықеттерінің босаңсыту.

Бозбалалар

Бағдарлама №1 – бағдарлама №2 алмасады

Иықта штангамен ұмтылу: 2 Х 6-8

Отырып тұру: 1 Х 20

Тренажерда аяқтың жазу: 1 Х 4-6

Тұрып, аяқ ұшына көтерілу: 2 Х 4-6

Отырып, аяқ ұшына көтерілу: 2 Х 4-6

Отырып тұру: 2 Х 6-8

Иықта штангамен ұмтылу: 2 Х 6-8

Тренажерда аяқтың жазу : 1 Х 4-6

Тұрып, аяқ ұшына көтерілу: 2 Х 6-8

Тренажерда аяқ ұшына жайлап көтерілу: 2 Х 4-6

1) кеудеде крольмен жүзу

2) арқада крольмен жүзу

3) брасспен жүзу

4) судағы ойындар

17 – Апта

33-34. Тандалған спорт түрлерінің тәсілін оқыту мен жетілдіру:

а) үстел теннисі: жұппен қорғаныста мен шабуылда ойынның әдіс - тәсілдері, оқу ойыны;

- қозғалыста ракеткамен және доппен жаттығу – адыммен, жүгіріспен, жүгірісте ракетканын әр түрлі жақтарымен және ракетканың екі жағымен кезектестіріп жонглеру; тура сол бірақ бұрылыста, жүгірістін бағыттын өзгертумен, адыммен, доппен жүгірісте, ракетканың ойын жазықтығының үстіне жатып;

- үстел үстінде доп бойынша ұру, серіктесінін ыңғайлы лақтырумен (қағып алу);

- сол және оң жақтан соққыны байланыстырып қабырғасының жанында ұру, столға қасына қойылған үстел жартысынан немесе жаттығу қабырғасынан, доп бойынша, жаттықтырушынын, серіктесінін ыңғайлы лақтырумен (қағып алу);

- негізгі пози­циялардан соққы жасаудың қалпын үйрену және жасағандай сыңай таныту – аяқ қалпын, дененің бұрылысын, қолмен сермеудің түрін, денеге байланысты қолдын қалпын, ракетканын қалпын, білек, иық белдеу, иық;

- әр түрлі жылдамдықта көп рет соққы қимылын допсыз, доппен тор жанында қайталау (алдымен - баяу, сосын - жылдам);

- бір соққы түрімен (тек оң жақтан немесе тек сол жақпен) жаттықтырушымен (серіктеспен) үстелде ойнау, содан кейін оң және сол жақтан соққыларын байланыстыру; үстел үстінде соққылармен еркін ойын.

Үстел үстінде доп бойынша соққы тәсілін меңгеру. Оқу ойыны.

б) волейбол: блок қою тәсілі, оқу ойыны;

Негізгі бөлім

I. Екінші беріліс доппен

Допты берілген бағытынағы 5—3—4, 6—2—4, 5—3—2 аймақтарға ойыншылардың қозғалуы.

II. Қорғану әрекеттері

1. Нұсқаушылар тапсырмасы бойынша допты төменгі және жоғарға түзу берістен қабылдау және 3 мен 2 аймақтарға беру. Екі беріліс 3 аймақтан 4 мен 2 аймақтарға, ал 2 займақтан 3 және 4 аймақтарға.

2. Жұптарда. Допты қабылдауды кезектестіруі: жоғарыдан, төменнен, жоғарыдан құлау.Сосын допты әр түрлі реттілікте жібереді, осы үш допты қабылдау түрлері үшін: ойыншы допты қабылдау әдісін дұрыс таңдап алу және оны жақсы орындау қажет. Қабылдау үшін допты беріліспен және соққымен бағыттап жіберу.

3. Тордан және тордан тойтарылған допты астыдан қабылдау. Ойыншылары шабуыл сызығынан кейін бағанаға торға бет жағымен орналасады. Қарама-қарсы жақта шабуыл аймағынын торына жақын нұсқаушы доппен тұрады.

Нұсқаушы допты лақтырады және беріліспен оны тор арқылы жібереді, ол тордың тура жанына түсетіндей етіп. Бағанадағы біріншісі торға қарай жүгіріп шығады және доп астыдан қабылдайды. Қабылдағанан кейін доп шабуыл аймағына түсу керек. Допты қабылдау кезінде қолдар түзу болуы керек, иықтарды артқа апару керек, доп астынан терең «отырып тұру» сипатталады. Осы арада қабылдау жұмылдырылған білектің сырт жағымен ( бас бармақ жағымен) орындалады. Волейболшыларға айту керек, доп тордан түрліше ыршып түседі, ол 123 тордың қай жеріне түседі соған тәуелді: жоғарғы жаққа неғұрлым биікірек, соғұрлым онын алаңға құлауы қатты. Осы жаттығуды алдынғы жаттығу сияқты орындау керек, нұсқаушы 3 аймақтың бас бір жағында ойыншылармен болады және допты торға қарай бағыттап жібереді.

III. Шабуылдағы жеке дара тактикалық әрекеттер. Алдынғы сабақтардағы жаттығуларды қайталау.

IV. Волейбол оқу ойыны. Қортынды бөлім

Флекторды жайлап көтеру жаттығуы:

Денені көтерумен бір уақыта ішті уқалайтын жеңілдетілген жаттығулар; қолдың бұлшықеттері үшін жеңілдетілген жаттығулар; қол бұлшықеттері үшін жеңілдетілген жаттығулар; қол білегіне арналған жаттығулар; кеуде бұлшықеттеріне жаттығулар; пресске және қолға жаттығулар; мойын бұлшықеттеріне жаттығулар және омыртқа корсетінің бұлшықеттеріне жаттығулар; пресске бір уақыта арқаны уқалайтын жеңілдетілген жаттығулар; сыртқы жамбас бұлшықеттеріне жаттығулар; үстінгі жамбастың бүйір жағына жаттығулары; ішкі жамбас бұлшықеттеріне, бұлшықеттеріне; иық белдеуінің жоғарғы және төмен бұлшықеттеріне; трицепске; үлкен кеуде бұлшықеттеріне және қолға; мойынға және иыққа; жамбастың артқы бұлшықеттері (кезек бойынша екі аяқпен бір уақытта); жамбастың артқы бұлшықеттері; қолдың бағыттаушы бұлшықеттері; іш бұлшықеттеріне салмақ түсірумен қолдың бағыттаушы бұлшықеттері.

1. Аяқты көтеру және түсіру:

а) тұрған, отырған, жатқан қалыптардан – аяқты алдыға қарай, артқа, жан-жақтарға көтеру (ақырын және тез);

б) тура сол амортизаторлардың қарсылығының жеңуімен немесе аяқпен жүк көтеру.

2. Аяқты бүгу және жазу:

а) тұрған, отырған, жатқан қалыптардан аяқты алдыға қарай, артқа, жан-жақтарға көтеру.

б) екі және бір аяқта жартылай отырып тұру және отырып тұру, қолдармен тіреліп және тірексіз (аяқ ұшында және барлық табанда);

в)тура сол жүкпен.

г) алдыға, артқа, жан-жақтарға қарай ұмтылу.

д) отырып, алдыға қарай ұмтылып, аяқтар ең бойынша алшақ қалыпта серіппелі қозғалыстар;

е) орында секірістер.

3. Тұрған, отырған, жатқан қалыптардан табанмен және аяқпен ауқымның қозғалыстар.

4. Тұрған, отырған, жатқан қалыптардан аяқтарды алдыға, артқа, жан-жақтарға сермеу.

5. Аяқ бұлшықеттің босаңсытуында арналған жаттығу:

а) из положения стоя, сидя и лежа- поднимание ноги, встряхивание с расслаблением мышц и опусканием ее;

а) тұрған, отырған, жатқан қалыптардан аяқтарды көтеру, сілкумен бұлшықеттің босаңсытуымен және оның түсіру;

б) отырған, жатқан қалыптар аяқтарды босаңсытуы;

в) отырған және жатқан қалыптардан аяқ бұлшықеттерінің ең көп кернеуі және оларды кейінгі босаңсытумен.

• 
  Кранчи (іштің прессі) 1Х15
  
• 
  Тренажерда 1Х 12 аяқты жазу (жамбастан)
  
• 
  Тұрып 1Х 12 жайлап көтеру (иықтан)
  
• 
  Гиперэкстензия 1Х 12 (арқаның төменгі жағы)
  
• 
  Аяқ ұшына 1 Х 20 көтерілу (сирақ)
  
• 
  Жатқан қалыпта штанганы 1 Х 12 жайлап көтеру (кеуде)
  
• 
  Білекті бүгілулер 1Х 12 (тоқпан жілік)
  
• 
  Тренажерда 1 Х 12 аяқты бүгу (жамбасқа иілу)
  
• 
  Брусьтарда денені көтеру 1 Х 10 (трицепс)
  
• 
  Гантельдермен шет жақтарға 1 Х 12 қолдың жазу (иықтар)
  
• 
  Сгибания рук со штангой стоя (бицепсы) 1 Х 10
  
• 
  Тұрған қалыпта штангамен 1Х 10 қолды бүу (бицепстер)
  
• 
  тренажерда отырып (арқа) белге тарту 1Х 10
  
• 
  Орындықта жатып гантельтермен 1 Х 10қолдың ажырату (кеуде)
  
• 
  Отырып тұру 1 Х 10 (аяқтар)
  
• 
  Трицепсті 1 Х 10 жазу (трицепс)
  

1) Қолдар көмегімен брасспен жүзу

2) Аяқтар көмегімен брасспен жүзу

3) Брасспен толық координацияда жүзу

4) Сөреден, судан старт
18 – Апта

35-36. Тандалған спорт түрлерінің тәсілін оқыту мен жетілдіру:

а) үстел теннисі: жұппен қорғаныста және шабуылда ойынның әдіс - тәсілдері, оқу ойыны;

- қозғалыста ракеткамен және доппен жаттығу – адыммен, жүгіріспен, жүгірісте ракетканын әр түрлі жақтарымен және ракетканың екі жағымен кезектестіріп жонглеру; тура сол бірақ бұрылыста, жүгірістін бағыттын өзгертумен, адыммен, доппен жүгірісте, ракетканың ойын жазықтығының үстіне жатып;

- ракеткамен оң жақтан және сол жақтан допты ұру жаттығу қабырғасының жанында, үстел қасына қойылған стол жартысынан немесе жаттығу қабырғасынан – топтамалы (дәлдікпен дөп түсу) соққылар, бірреттік соққылар;

- үстел үстінде доп бойынша ұру, серіктесінін ыңғайлы лақтырумен (қағып алу);

- сол және оң жақтан соққыны байланыстырып қабырғасының жанында ұру, столға қасына қойылған үстел жартысынан немесе жаттығу қабырғасынан, доп бойынша, жаттықтырушынын, серіктесінін ыңғайлы лақтырумен (қағып алу);

- негізгі пози­циялардан соққы жасаудың қалпын үйрену және жасағандай сыңай таныту – аяқ қалпын, дененің бұрылысын, қолмен сермеудің түрін, денеге байланысты қолдын қалпын, ракетканын қалпын, білек, иық белдеу, иық;

- әр түрлі жылдамдықта көп рет соққы қимылын допсыз, доппен тор жанында қайталау (алдымен - баяу, сосын - жылдам);

- бір соққы түрімен (тек оң жақтан немесе тек сол жақпен) жаттықтырушымен (серіктеспен) үстелде ойнау, содан кейін оң және сол жақтан соққыларын байланыстыру; үстел үстінде соққылармен еркін ойын.

Үстел үстінде доп бойынша соққы тәсілін меңгеру. Оқу ойыны.

б) волейбол: блок қою тәсілі, оқу ойыны.

Сөлемдесу, сабақтың мақсатының хабарлау. Қарапайым жүріс, аяқ ұшында, жартылай отырған қалыпта. Тапсырманың белгі бойынша орындау, екі қолмен допты бергендей сынайтаныту және аялдау, жоғарыға екі аяқпен серпіліп секіру.

1. Бағытты өзгертумен жүгіру (бағананы аяналып жүгіру, толтырылған доптармен немесе жаттығушылар саптық бағана бойынша қозғалады).

2. Аяқтарды алшақ қою қалыптан, қолдар арқаның артында, саусақтарды бірге қиыстыру, түзу қол артқа сермеу: тура сол, бірақ аяқ ұшына тұру, отырп тұру.

3. Әр түрлі бастапқы қалыптардан, орында және қозғалыста (отырғанда, жүгіргенде) тез түзу қолдарды алдыға қарай қиыстыру түйіскен қалыпқа дейін және олар жан-жақтара ажырату, артқа қарай серіпіліс қозғалыс жасау.

4. Әр түрлі бастапқы қалыптардан алдыға қарай иілу, артқа, жан-жақтарға; денені айналдыру, аяқтарды бірге қоспай; бұрылыстармен иілу.

5. Аяқтарды иілген отырғанда, түзу қолдармен артқа сүйену, қолды және аяқты орыннан қозғалпай, иілу, жамбасты жоғарыға көтеру.

6. Тұрып, аяқтар алшақ, қолдар алдыға – сыртқа қарай, оң аяқтың сермеп сол қолқа аяқ ұшын тигізу, тура сол сол аяқпен оң жаққа; тура сол қиылысқан аяқтармен кезектескен адыммен жүру; тура сол тірелген аяқта секіру; тура сол аяқтың астында алаққанды шапалақтау.

7. Бастапқы қалып алдыға ұмтылу, қолдар әр түрлі бастапқы қалыптарда, иілген аяқтарда отырып тұрып серіппілу.

8. Отырып таянған қалыптан, алдыға-жоғарыға иілу, таянып жату қалпына ауысу (еденге қолдарының жанасқанда қолдар бүгу).

9. Қолдарда алдыға қарай қозғалу, аяқтарды серіктес жіліншіктабан буындарды ұстап тұрады.

10. Білекті (өзіне қарай) сырт жаққа бүгу және жазу, толтырылған допты екі қолмен бетке қарай ұстап тұрып (волейболда доптың жоғарыға берудің қозғалыс ақырғы кезеңді елестетеді).

11. Әр түрлі ауыспалы қозғалыстар допты лақтырумен және толтырылған допты ұстап алумен байланыстырлған. Осындай жаттығулар физикалық сапаның дамуымен қатарлас кейінгі волейбол добымен тапсырманың меңгерудіжеңілдетеді, көбінесе, волейболшының әр түрлі қозғалыстарының ауысуына байланысты. Ойыншының 6—3—4 аймақтарында орналастыру; 6—3—2. Лақтыруды бағыттау бұл ретте 6 аймақтан 3 аймаққа, 3 аймақтан 4 аймаққа, 4 аймақтан 6 аймаққа. Лақтырғанан кейін ойыншылар қайда өздері допты лақтырды сол бағанаға ауысады.

I. Қорғаныста ойынау тактикасы.

Жаттығуды орындау барысында оқытушы әр бір волейболшымен жеке дара жаттығады. Допты әр түрлі бағыттарға жіберіп және әртүрлі жылдамдықпен, ол айналысушыларда тактикалық шеберлікті тәрбиелейді. Біз осы арада алдымен допты қабылдау әдісінің таңдай алу шеберлігі туралы айтамыз, әрдайым допты қабылдап алу әдісі орындауға даярлығын, нұсқаушының әрекеті бақылағыштық және болжағыштық ықтималдылығы: ол соққы немесе лақтыруды орындау ("айла-қулық") және допты қайда бағыттауға болады. Оқытушы 2-3 сабақтың ішінде барлық айналысушыларды тексеру керек.

II. Жоғары және төмен тік беру

Дәлдікке допты лақтыруы бірінен кейін бірін 10 жоғары және 10 төмен лақтыру. Жұптарда орындалады.

II. Шабуылшы соққы

1. 4, 3, 2 аймақтардан жекелей лақтырып шабуылшы соққысы.

2. 2 аймақтан артқа допты беру, бас үстінен шабуылшы соққы

III. Волейбол оқу ойыны.

Төрелік тәжірибесі. Айналысушылар кезекке бойынша кездесулерге төрелік етеді.

в) ЖДД: атлетикалық сапаларды жетілдіру;