Авакова Р.А. Фразеосемантика
150
өгіз, Жер болса, жеті қат көк – Ай, Күн, Шолпан, Есекқырған (Меркурий),
Қызылжұлдыз (Марс), Сатурн, Мүштәри (Юпитер) [С. Кенжеахметұлы,
1998; 229 б.].
Академик І. Кеңесбаев аталмыш тіркестер туралы былай дейді: «Бұл фра-
зеологизмдер мифологиялық, астрологиялық ұғымнан хабардар беріп тұр.
Жерді ұстап тұрған «көк өгіздің мүйізі» деп білген халық өзінің ойын жетімен
байланыстыруы бұл да сан есімнің халықтың атам заманғы өмірімен, идео-
логиясынан аздап болса да дерек бола алатындығын көрсете алады. Осыған
қарағанда жеті қарақшы (көне түркіде Жетіген),
қырғызша Жети арқар
жұлдызын ала-бөле жеті санымен байланыстыра атауы, бұл санның, бәлкім,
«киелі» екендігін көрсетсе керек. ... көзге түртсе көрінбейтін түнді қазақ неге
жеті түн немесе жеті қараңғы түн дейді. Осы сөзден барып жасалған жеті
қараңғы түнде (жеті түнде) неғып жүрсің? Немесе жеті қараңғы түнде қайда
барасың? Жеті қараңғы таныған жеті түнде адаспас деген тәрізділер өте жиі
кез
Достарыңызбен бөлісу: