Сабақ сағат Эксперименттік зерттеулердің мәселелері мен әдісі



бет4/5
Дата08.12.2022
өлшемі69.75 Kb.
#466797
түріСабақ
1   2   3   4   5
практика 5 қаз.

Өлшеу нәтижелерін өңдеу. Өлшеудің өрескел қателіктерін анықтау. Өңдеу алдында жұмыс барысында алынған өлшеу нәтижелерін өлшеудің өрескел қателіктерін анықтау үшін талдау керек, содан кейін қажет болған жағдайда орташалау керек. Өлшеудің өрескел қателіктерін анықтау (n ≤ 25 шамасының өлшемдер санымен) келесі ретпен орындалады.
Nср өлшенетін шаманың орташа мәні формула бойынша есептеледі

мұндағы Ni – өлшенетін шаманың мәні; n – өлшемдер саны.

Т үбірлік орташа квадрат қатесі есептеледі

Максималды салыстырмалы ауытқудың мәні анықталады

мұндағы Ni - өлшенетін шаманың шеткі (ең үлкен немесе ең төменгі) мәні.

(3) теңдеу бойынша алынған δmax мәні кестелік δ қойындысымен салыстырылады (1 кестені қараңыз). Егер δmax ≤ δtab шарты орындалса, онда өлшенген шаманың мәні өрескел қателік болып саналмайды, әйтпесе «күдікті» Ni мәні жойылады және одан әрі есептеулерде пайдаланылмайды.


Таблица 1. Значения величины δтаб

Алынған тәжірибелік деректер халықаралық бірлік жүйесіне (СИ) сәйкес өлшемге ие болуы керек.
Эксперимент нәтижелерін графикалық өңдеу. Графикалық кескін эксперимент нәтижелерінің ең көрнекі көрінісін береді, зерттелетін процестің физикалық мәнін жақсырақ түсінуге, зерттелетін айнымалылардың функционалдық тәуелділігінің жалпы сипатын анықтауға және оптимумның болуын орнатуға мүмкіндік береді.
Өлшеу нәтижелерін графикалық түрде көрсету үшін тікбұрышты координаттар жүйесі қолданылады. Әдетте функциялар сұйық болып табылады. Графиктегі нүктелер барлық тәжірибе нүктелеріне мүмкіндігінше жақын өтетіндей тегіс сызықпен қосылуы керек (1.6-сурет).

Сурет 1.6. Эксперимент нүктелерін жақындату мысалдары


Бір тәуелсіз айнымалыға бірнеше шамалардың тәуелділігін көрсететін бірнеше қисықтарды бір графикте салуға болады. Әртүрлі мәндердің эксперименттік мәліметтерін ажырату үшін қисық сызылған нүктелердің әртүрлі пішіндері пайдаланылады, мысалы, шеңберлер, үшбұрыштар.



Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет