| Жалпақ биқабатты липидті мембраналар (БЛМ). Мембрананың екінші моделі -жалпақ биқабат.Бұндай мембраналарды су құйылған пластикалық (мысалы, фторопласт) материалдардың диаметрі 1мм жуық кішкене тесіктерінде алынады, яғни липидтер биқабатты құрылымдарды (қара пленкаларды) құрайды. Бұл құбылыс алғашқы рет О. Мюллермен зерттелген. Ол екі су фазаны шектейтін, ауданы 0,5-5,0 мм2 тефлондық қалқаның кішкене тесіктерінде мидың фосфолипидтерінен биқабатты липидті мембраналарды (БЛМ) алған. БЛМ қалыптасу процесі сұйық көмірсуларда ерітілген липидті тефлондық стақанға жағудан басталады (5 сурет).
5 сурет. Бимолекулалық липидті мембраналарды дайындау. (1) шыны стақанға (2) электролит ерітіндіні орнатады және (4) тесігі бар тефлонды ыдысты ішіне малтырады.
Тесікте БЛМ қалыптасады (6сурет). Капиллярмен тесікке фосфолипидтің кішкене тамшысын орнатады. Фосфолипидтің молекулалары келесі түрде орналасады. Полярлық бастары су ортасына қарайды, ал гидрофобты құйрықтары тамшының ішіне тығылады. Біртіндеп тамшыдан ерітуші кетеді да тамшы липидті пленкаға айналады.
6 сурет. БЛМ тефлон ыдыстың қабырғасында пайда болуы. А - (4) капиллярдың көмегімен (3) ыдыстың қабырғасындағы тесікке (5) гептандағы фосфолипид ерітіндісінің тамшысын енгізу.
Пленканың мінезін анықтайтын басты күштері - (σ) фазааралық (үстінгі) тұтқырлық және ван-дер ваальс күштері.
Алғашқы уақытта липидті пленканың қалындығы 100 нм-ден жоғары болады (7 сурет).
Достарыңызбен бөлісу: | 
