Дәріс №2 Тақырыбы: алгоритмдер және шамалар мазмұны: Есептерді компьютерде шешу
жүктеу/скачать 113.1 Kb.
|
| алг бөлшектерді бөлу
басы бүт a, b, c, d, m, n енг a, b, c, d m : = a × d n : = b × c шығ m, n соңыМеншіктеу командасы мына түрде көрсетіледі: айнымалы:= өрнек
өрнек есептеледі; алынған нәтиже айнымалыға меншіктеледі. 1.3-сур. Бөлшектерді бөлу алгоритмінің блок-сызбасы Берілген алгоритмде меншіктеудің екі командасы көрсетілген. Меншіктеу командалары блок-сызбаларда тіктөртбұрыш арқылы сипатталады. Мұндай блок есептеу деп аталады. Алгоритмді сипаттау барысында өрнектерді жазудың қатаң ережесін сақтау міндетті емес, бұл әлі қатаң синтаксисті программалау болмағандықтан, оларды қарапайым математикалық түрде жазуға болады. Қарастырылып отырған алгоритмдегі енгізу командасы: a, b, c, d енгізу Блок-сызбаларда енгізу командалары параллелограммның ішіне — енгізу-шығару блогында жазылады. Бұл команданы орындау барысында процессор жұмысты тоқтатып, орындаушының әрекетін күтеді. Орындаушы енгізу құрылғысы (пернетақта) арқылы айнымалылардың мәнін жазып, Есепті шешудегі компьютермен алынған нәтижелер қолданушыға хабарлануы керек, сол себепті шығару командасы тағайындалған: шығару m, n Бұл команданың көмегімен нәтижелер экранда немесе басып шығару құрылғысы арқылы қағазда көрсетіледі. Меншіктеу операторы есептеу алгоритмдеріндегі ең маңызды амал болып табылғандықтан, оны толығырақ қарастырайық. Төрт меншіктеу командаларының рет-ретімен орындалуын қарастырамыз, мұнда екі айнымалы шама - a, b қатысады. Әрбір меншіктеу командасы үшін 1.2-кестеде бұл команда орындалғаннан кейін тағайындалатын айнымалы мәндері көрсетілген. Бұл мысал үш негізгі меншіктеу қасиетін көрсетеді: айнымалыға мән меншіктелмей, ол анықталмаған күйде қалады; айнымалыға меншіктелген мән осы айнымалы келесі тағайындалғанға дейін сақталады; айнымалыға меншіктелген жаңа мән оның алдыңғы мәнін ауыстырады. Программалауда жиі қолданылатын алгоритмді қарастырайық. Екі шама берілген: X және Y. Олардың арасында мәндерді алмастыруды жүзеге асыру қажет. Мысалы, егер бастапқыда X = 1, Y = 2 болса, алмастырудан кейін X = 2, Y = 1 болу керек. Бұл есеп келесі жағдайға ұқсас. Екі стақан берілген: біреуіне - сүт, екіншісіне – су құйылған. Олардың өзара мәндерін алмастыру қажет. Бұл жағдайда үшінші стақан қажет. Алмасу бойынша әрекеттер тізбегі келесідей болады: 1-ші стақаннан сүтті 3-шіге құю; 2-ші стақаннан 1-ші стақанға суды құю; сүтті 3-ші стақаннан 2-шіге құю. Осылайша, екі айнымалының мәндерін алмастыру үшін үшінші қосымша айнымалы қажет. Біз оны Z деп белгілейміз. Содан кейін мәндерді айырбастау есебін үш тапсырма командаларын дәйекті орындау арқылы шешуге болады (1.3-кесте). Бұл мысал айнымалылардың арасындағы алмастыруды нақты сипаттай алмайды, өйткені сұйықтық құю кезінде стақанның біреуі бос болады. Меншіктеу командаларын орындау нәтижесінде (X: = Y) оң жақта (Y) айнымалы өз мәнін сақтап қалады. Бөлшектерді бөлу алгоритмі сызықты құрылымға ие, яғни онда барлық командалар қатаң анықталған ретпен әрқайсысы бір рет орындалады. Сызықты алгоритм меншіктеуден, енгізуден, шығудан және қосалқы алгоритмдерді (одан әрі талқыланатын) шақырудан тұрады. Блок-сызбаларды қолдана отырып алгоритмдерді сипаттау барысында, берілгендер типтері әдетте көрсетілмейді (бірақ көзделеді). Оқу алгоритмдерінде (AТ үшін) барлық айнымалы мәндер үшін берілгендер типтері айқын көрсетіледі және олардың сипаттамасы алгоритм тақырыбынан кейін жазылады. Бұл жағдайда келесі белгілеулер пайдаланылады: бүт - бүтін, нақ - нақты, лит - символдық (литерлік), лог - логикалық. Бөлшектерді бөлу алгоритмінде барлық айнымалылар бүтін типті болады. жүктеу/скачать 113.1 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|