- жер иеленушіліктің ауданы жуық шамамен белгіленеді. Ал оның нақты ауданын табу үшін жерге орналастыру практикасында тағы да бip қатар әдістері пайдаланылады. Соның ішінде баланс, нормативтік, факторлық т.б.
- Жерге орналастыруда аса кең тараған есеп-конструктивтік әдіс. Оның мәні бip қатар варианттардың әртүрлі көрсеткіштерін талдауға саяды.
Қазіргі уақытта - экономика-математикалық әдістерді қолданып жүр. Бұл өте персиктивалы бағыт деп танылады.
- Жер пайдаланудың есептік көлемін табу үшін ғылыми мекемелердің ұсыныстары:
- орналасқан аймағына және өндірістік типіне қарай;
- аналогтар әдісі;
- статистикалық топтау және орта мөлшерлер тәсілі
- есептеу конструктивтік;
- экономикалық - математикалық;
- экономикалық - статистикалық модельдеу әдістері арқылы орындау қажет.
Аналогтар тәсілі - экономикалық-статистикалық тәсілмен толықтырылады.Статистикалық топтау арқылы ауыл шаруашылық алқаптарының көлемі әртүрлі шаруашылықтар кейбір көрсеткіштер (товарлық өнімнің мөлшері және қорды қайтару) бойынша топталу арқылы салыстырылады. Жер ауданының бірлігіне келетін товарлық өнімнің мөлшері ең көп және қорды қайтару мерзімі неғұрлым қысқа шаруашылылықтардың көлемдері тиімді деп саналады. Бұл тәсілдердің дәлдігі төмен.
- Баланстық тәсілі мал азығының қажеттілігі, жасыл конвеердің, ауыл шаруашылық дақылдары егістерінің көлемінің, егістістің құрылымын есептегенде колданылады.
Есептеу-конструктивтік тәсілі, - әртүрлі варианттарды салыстыру арқылы орындалады. Шартты кадастрльқ есептік мөлшерімен - варианттың салыстыру принципін бұзбай, критерий ретінде 1 ІҚМ келетін шартты кадастрлық егістің мөлшерін пайдалану арқылы анықталады. Бұл ыңғайлы тәсілдердің бipi.
- Р= P1 * К1+Р2*К2+Рз*Кз
- N
- Р - Бір ІҚМ басына келетін жер көлемі;
- Pi, Pz, Рз - егістік, шабындьқ жайылым аудандары;
- Ki, К2, Кз - нақтылы өлшемдегі егістікті шабындықты, жайылымды кадастырлық егіске айналдыру коэффиценттері.
Достарыңызбен бөлісу: |
