ДӘРІС 7.
§7. РЕТ ҚАТЫНАСЫ
Рет қатынасының анықтамасы, түрлері, мысалдары.
2. Реттелген жиынның максималь, минималь элементтері.
3 Реттелген жиынның ең үлкен, ең кіші элементі.
4 Жоғарғы, төменгі, дәл жоғарғы, дәл төменгі шекаралар.
nº1 Рет қатынасының анықтамасы, түрлері, мысалдары
Айталық, құр емес А жиынында R бинар қатынасы берілсін.
Анықтама: Егер жиында берілген бинар қатынас транзитивті және антисимметриялы
болса, онда оны рет қатынасы деп атайды. Белгіленуі < немесе . «кіші», «кіші не тең».
Егер < қатынасына тиісті болса, онда оны а < в деп жазып, «а кіші в» немесе «в үлкен а». Жалпы бұл жағдайда а, в элементтері салыстырмалы дейді. Ал болса, онда а, в элементтері салыстырмалы емес дейді. Сонымен рет қатынасының анықтамасын символдық түрде былайша жазуға болады:
( < - рет қатынасы A-да)
Анықтама: Егер жиында рет қатынасы берілсе, оны реттелген жиын деп атайды. Белгіленуі .
Анықтама: Егер жиында берілген рет қатынасы r) болса, оны қатаң емес рет қатынасы деп, ал ar) болса, оны қатаң рет қатынасы деп атайды.
Бинар қатынас теориясында транзитивті қатынасының ar)-і болатынын, оның as) болатыны шығатынын дәлелдеуге болады. Онда қатаң рет қатынасының шартын (анықтамасын) транзитивтілікпен антирефлексивтік арқылы ғана беруге де болады. Әдетте символымен қатаң, символымен қатаң емес рет қатынастарын белгілейді.
(< - қатаң рет қатынасы А ж-да)
( - қатаң емес рет қатынасы А жиынында)
Анықтама: Егер жиында берілген рет қатынасы (қатаң, қатаң емес, бәрібір) байланысты болса, онда оны сызықтық рет қатынасы деп атайды. Ал жиынды сызықтық реттелген жиын деп атайды.
t), ar) => as) (< - сызықтық рет қатынасы)
1-мысал: N сандар жиынында <, >, рет қатынасын білдіреді. Олар сызықтық қатынасы болады. Бұлардың алғашқы екеуі қатаң, соңғы екеуі қатаң емес.
- қатаң сызықтық реттелген жиын.
- қатаң емес сызықтық реттелген жиын.
Бұл қатынастар бүтін, рационал, нақты сандар жиында да сәйкесінше рет қатынастары болады.
>, , - сызықтық реттелген жиын.
, >, , - сызықтық реттелген жиын.
>, , , - сызықтық реттелген жиын.
Достарыңызбен бөлісу: |