Бақылау сұрақтары:
1. Кездейсоқ қателердің негізгі теориясы қандай?
2. Өлшенген шаманың шынайы мәні неге тең?
3. Бас және терімділік өлшеулер жиынтығы.
4. Дисперсия немен сипатталады және ол шашыраңқылықпен қалай байланысты?
5. Сенімдік интервал мәндері және сенімділік ықтималдық.
6. Қандай көрсеткіштер өлшеудің минималды санын анықтауға қажет?
7. п>20 болғанда сенімділік интервалының шекарасын қандай әдіспен анықтайды?
6. Графикалық бейненің қолдану әдісінің негізгі бағыты.
7. Үш ауыспалымен b=f(х, у, г) график салудың әдісі.
8. Эмпирикалық формулалардың қолданылуы.
9. Эмпирикалық формулаларды таңдау процесінің сатылары .
17 ДƏРІС.
Теориялық – эксперименттік зерттеуді талдау.
Ғылыми зерттеуді енгізу.
Теориялық – эксперименттік зерттеуді талдаудың негізіне – ғылыми болжамның зерттеуінің мəліметтерімен ортақ біржүйеге қойылуы жатады. Теориялық жəне эксперименттік мəліметтерді сəйкес келетін графиктермен салыстырылады. Критерийлердің қойылуы сол кездегі теориялық тəуелділіктерге негізделген минималды, орташа жəне максималдыэксперименталды ауытқу нəтижелерініңмəнімен анықталады.
Сонымен қатар дисперсия мен орта квадратты ауытқулар шығуы мүмкін. Ауытқу критерийлерінің теориялық тəуелділіктерін эксперименталды деп санау нақтылы деп есептелінеді.
Теориялық - эксперименталды талдау кезінде үш түрлі нəтиже шығуы мүмкін:
1) жұмыстың ғылыми жоспар зерттеуінің теориялық нəтижесі мен жақсы ұқсастығы белгіленген. Алынған материалдарды келесідей топтастырады, ертеде зерттелінген гипотезалар олардан мəлімделіне шыға алатындай, нəтижесінде соңғыөзгертілгенде теориялық дəлелденген шартқа, теорияға айналады.
2) эксперимент мəндерітек гипотезаның шартын дəлелдейді, келесі бөлімдері оған қарсы келеді. Эксперименттің нəтижелеріне сəйкес келу мақсатында жұмыстық гипотезаны қайта өңдеп дəлдікке келтіреді.
Гипотезаның өзгерісін дəлелдеу үшін тағы да корректорлейтін эксперименттер жүргізеді.
3) Жұмыстық гипотеза экспериментпен дəлелденбейді. Ондай жағдайда барлығын толығымен критикалық анализдейді. Ғылыми жұмыстың кері нəтижелері, жұмысты тоқтатпайды, керісінше сол жұмысқасілтеме жол ашып процестер туралы бағдарлау мəліметтерін алуға мүмкіндік береді.
Анализді жасаған соң жұмыстың негізін, қорытындыны, жəне ұсыныстардың шешімдері қабылданады. Жұмыстың бұл бөлігіне үлкен квалификациялылық қажет, өйткені бұл бөлікте барлық ғылыми жұмысқа қысқа, нақты, ғылыми түрде анықтама беру керек, жəне бұл жұмысқа нақты баға беру арқылы алдыдағы зерттеулерге баруға сілтеме болады. Негізінде бір ғана тақырыпқа бірнеше қорытынды келтіруге кеңес беріледі.
Барлық қорытындыларды екіге бөлуге болады: ғылыми жəне өндірістік деп екі топқа бөлуге болады.
Анализдің теориялық - эксперименталды зерттеулерінің схемасы: Теориялық – эксперименталды зерттеулердің ортақ анализі; Эксперименттердің теориялармен қойылуы; Анализ айырмашылығы; Теориялық модельдердің, зерттеулердің, қорытындылардың расталынуы; Қосымша эксперименттер (керек болған жағдайларда); Гипотезаның теорияға айналуы; Қорытындыға келу, ғылыми – техникалық есеп құру; Рецензия құру; Баяндама құру; Қателерді түзету; Енгізу – өндіріске ғылыми зерттелінген мəліметтерді (есептерді, инструкцияларды, уақытша жоспарларды, техникалық шарттар, техникалық жобалар) іске асыруға ыңғайлы түрінде құжаттар, техника- экономикалық эффект беретін болып бөлінеді.
Достарыңызбен бөлісу: |