Осы дәріске ағымдық, аралық және аралық бақылауға арналған тест тапсырмалары мен сұрақтары «Маргинал» ұғымын ғылыми айналымға кім енгізді? М.Мид
Р. Парк
А. Фарж
Т. Парсонс
В. Парето
Өркениеттер қақтығысын кім болжады? М.Акбар
Б.Льюис
С.Хантингтон
Махбубани
Ф. Фукуяма
«Мәңгүрт» ұғымын ғылыми айналымға енгізген: Р. Парк
Т. Парсонс
Ш. Айтматов
М.Мид
В. Парето
Мемлекет ішіндегі тіл мен мәдениетте әртүрлі бірнеше халықтардың өзара әрекеттесуі, олардың ортақ белгілерінің пайда болуына әкеледі-бұл: Мәдениеттердің ассимиляциясы
Субмәдениет
Мәдениеттердің шоғырлануы
Аккультурация
Мәдениеттер интеграциясы
Бір этностың екіншісінде кірігіп кетуі: Мәдениеттердің ассимиляциясы
Субмәдениет
Мәдениеттердің шоғырлануы
Аккультурация
Мәдениеттер интеграциясы
1
№ 15
дәріс
"Мәдени мұра", "Мәңгілік ел", "Рухани жаңғыру"мемлекеттік бағдарламалары. Қарастырылатын проблемалық мәселелер (дәрістер жоспары):
1. Мәдени саясаттың қазақстандық моделі. "Мәңгілік Ел"ұлттық идеясы.
2. Қазақстан халқы Ассамблеясы және оның қазақстандық қоғамның мәдени шығармашылығындағы рөлі.
3. Ұлттық кодты сақтаудағы "Мәдени мұра" бағдарламасының рөлі. Болашаққа көзқарас:"Рухани жаңғыру".
Осы дәрістің қысқаша мазмұны:
Мемлекеттік "Мәдени мұра" бағдарламасы әзірленді бастамасы бойынша Қазақстан Президенті Н. Назарбаев. 2003 жылы Мемлекет басшысы Қазақстан халқына Жолдауында Қазақстанның орасан зор мәдени мұрасын зерделеудің тұтас жүйесін, мемлекеттік тілдегі гуманитарлық білімнің толыққанды қорын құруға, тарихи-мәдени және сәулет ескерткіштерін қалпына келтіруді қамтамасыз етуге, ұлттық әдебиет пен жазудың сан ғасырлық тәжірибесін жинақтауға бағытталған арнайы бағдарлама әзірлеуді тапсырды.
Бағдарламаны іске асыру 2004 жылы басталып, екі жылға есептелген. Кейіннен бағдарламаның тағы екі кезеңі әзірленді: 2007 жылдан 2009 жылға дейін және 2009 жылдан 2011 жылға дейін.
"Мәдени мұра" мемлекеттік бағдарламасы рухани және білім беру қызметін дамыту саласындағы негізгі құжатқа, мәдениетке мемлекеттік көзқарасты айқындаған стратегиялық ұлттық жобаға айналды. Қазақстан ТМД елдерінің ішінде бірінші болып осындай ауқымды жобаны іске асыра бастады.
"Мәдени мұраның" мақсаты – елдің тарихи-мәдени мұрасын зерделеу, қалпына келтіру және сақтау, тарихи-мәдени дәстүрлерді жаңғырту, Қазақстанның мәдени мұрасын шетелде насихаттау.
Бағдарлама бірнеше бағыт бойынша жүзеге асырылады:
- ұлттық мәдениет үшін ерекше маңызы бар тарихи-мәдени және сәулет ескерткіштерін қайта жаңғырту;
- археологиялық зерттеулер;
- қазақ халқының мәдени мұрасы саласындағы ғылыми жұмыстар;
- ұлттық әдебиет пен жазудың көпғасырлық тәжірибесін қорыту, кең ауқымды көркем және ғылыми серияларды құру.
Жобаның ауқымы туралы қазіргі Қазақстанның барлық зияткерлік әлеуеті: әдебиет пен өнердің академиялық институттары, философия, тарих және этнография, тіл білімі және т.б., Ұлттық кітапхана, елдің жоғары оқу орындары қатысады.
2012 жылғы желтоқсанда Мемлекет басшысының ел халқына Жолдауында Қазақстан Республикасының 2050 жылға дейінгі Даму стратегиясы ұсынылды. Оның басты мақсаты-мықты мемлекет, дамыған экономика және жалпыға ортақ еңбек мүмкіндіктері негізінде берекелі қоғам құру, Қазақстанның әлемдегі ең дамыған отыз елдің қатарына кіруі.
Осы мақсатқа қол жеткізу үшін "Қазақстан-2050" Стратегиясы жеті ұзақ мерзімді басымдықты іске асыруды көздейді:
1. Жаңа бағыттың экономикалық саясаты-табыстылық, инвестициялардан қайтарым және бәсекеге қабілеттілік қағидаттарындағы жан-жақты экономикалық прагматизм.
2. Ұлттық экономиканың жетекші күші – кәсіпкерлікті жан – жақты қолдау.
3. Әлеуметтік саясаттың жаңа принциптері - әлеуметтік кепілдіктер мен жеке жауапкершілік.
4. Білім мен кәсіби дағдылар – заманауи білім беру, кадрларды даярлау және қайта даярлау жүйесінің негізгі бағыттары.
5. Мемлекеттілікті одан әрі нығайту және қазақстандық демократияны дамыту.
6. Дәйекті және болжамды сыртқы саясат-ұлттық мүдделерді ілгерілету және өңірлік және жаһандық қауіпсіздікті нығайту.
7. Жаңа қазақстандық патриотизм-біздің көпұлтты және көпконфессиялы қоғам табысының негізі.
"Рухани Жаңғыру" - жаһанданудың барлық заманауи қауіп-қатерлері мен сын-қатерлерін ескере отырып, қазақстандықтардың рухани құндылықтарын жандандыруға бағытталған Мемлекет Басшысының бағдарламалық мақаласы. Мақала қоғамдық сананы жаңғыртудың, бәсекеге қабілеттілікті, прагматизмді дамытудың, ұлттық бірегейлікті сақтаудың, білім табынуын және азаматтар санасының ашықтығын дәріптеудің маңыздылығын атап көрсетеді. Бұл қасиеттер қазіргі заманғы қазақстандықтың негізгі бағдары болуы тиіс.
"Туған жер" - барлық уақытта ұлттық бірегейліктің іргетасы айналасында тұратын барлық этностардың дәстүрлері мен мәдениетін қалыптастырған Туған жер болды. Отанға деген сүйіспеншілік сияқты қасиетті сезім өмірдің барлық салаларында жаңа жетістіктерге жетелейді. "Туған жер" арнайы жобасы "кіші отанды" дамытуға, азаматтарды туған өлкені дамытуға тартуға, сондай-ақ әлеуметтік мәселелерді шешуге бағытталған.
Қасиетті география - адамның рухани дамуы оның туған жерімен, мәдениетімен және тарихымен байланысты. Олар адам үшін оның өміріндегі Нұсқаулық. Мұндай бағдарлардың қатарына ұлы ата-бабалардың ерліктерін қосуға болады, олардың жеке тұлғалары қажылық және ұлттың мәдени байытуы үшін орындар түрінде мәңгі қалады. Мұндай жерлерді білу бізге көп нәрсені үйренуге және олардан қажетті өмірлік күш алуға мүмкіндік береді. Осыған байланысты қасиетті Географияны құру адамның рухани байыту мәселесін ғана емес, сонымен бірге біздің тарихымыздың, мәдениетіміздің және дәстүрлеріміздің байлығын да атап өтеді. Бөлімде қасиетті орындар, олардың тарихы мен ерекшеліктері туралы ақпарат бар.
Қазіргі Қазақстан мәдениеті. Қоғам прогресінің басты көрсеткіші оның мәдени жетістіктері болды. Сондықтан бұл жетістіктерді әлемдік деңгейде танымал ету өте маңызды. "Жаһандық әлемдегі заманауи қазақстандық мәдениет" арнайы жобасының арқасында отандық мәдениеттің барлық заманауи жетістіктерімен танысуға мүмкіндік бар. Бәсекеге қабілетті қызметтің кез-келген түрі сияқты, Мәдениет жақсы ойластырылған және өміршең болуы керек. Бөлім отандық әртістердің, суретшілердің, шығармашылық ұжымдардың, жазушылардың және басқа да мәдениет, әдебиет, кескіндеме қайраткерлерінің шығармалары туралы барлық ақпаратты қамтиды. Бөлімнің мультимедиялық бөлімінде фото және бейне материалдармен, отандық әртістердің өнер көрсетулерінен алынған кадрлармен танысуға, сондай-ақ олардың шетелде және Қазақстанда қатысуымен өтетін алдағы Мәдени іс-шаралар туралы ақпаратты білуге болады.
Жаһандану дәуірінде барлық ағымдағы сын-қатерлер мен уақыт қатерлерін қабылдайтын жаңа буын қалыптастыру аса маңызды болып табылады. Бұл үшін негізгі құрал-білім беру. Әлеуметтік-гуманитарлық саладағы 100 жетекші оқулықты аудару бәсекеге қабілеттілік пен прагматизм рухында тәрбиеленген қазақстандықтардың жаңа буынын қалыптастырудағы дұрыс қадам болып табылады. Бөлімде аударылған кітаптар, олардың авторлары, оқулықтарға сілтемелер, сондай-ақ шолулар туралы ақпарат бар.
"Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру" атты мақаласында Қазақстан Республикасының Президенті Нұрсұлтан Назарбаев "Қазақстанның 100 жаңа есімі"жобасын құруды ұсынды. Жобаға еліміздің қалыптасуы мен дамуына қатысатын Қазақстан азаматтары қатысады. Мұнда әр түрлі өңірлерден, жастардан және ұлттардан келген, жұмыста, жеке және қоғамдық өмірде жетістікке жеткен адамдардың оқиғаларымен танысуға болады.
Латын әліпбиіне көшу. Бөлімде қазақ әліпбиінің латын әліпбиіне көшу барысы туралы өзекті ақпаратпен, жаңа әліпбиді зерделеу жөніндегі әдістемелік материалдармен және ұсынымдармен танысуға болады.
"Ұлт жоспары - бес институционалдық реформаны іске асыру жөніндегі 100 қадам", 85 және 89 қадамда Мәңгілік Ел идеясына патриоттық акт жобасын құру бойынша міндеттер және мектептегі білім берудің қолданыстағы оқу бағдарламаларына Мәңгілік Ел құндылықтарын енгізу міндеттері түрінде арналды.
Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев "Қазақстан-2050 "Стратегиясы"атты Қазақстан халқына Жолдауында Мәңгілік Ел идеясын кеңінен жариялады. Қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты" 2012 жылдың желтоқсанында.
Осы Жолдауда Мемлекет басшысы еліміздің барлық саяси және қоғамдық күштерін бей-жай қарамауға және жұмысқа қосылуға шақыра отырып, "Мәңгілік Ел" Патриоттық актісін әзірлеуді және қабылдауды ұйымдастыруды тапсырды.
2012 жылғы Жолдауда Мәңгілік Ел идеясы қазақ тілінде жарияланғаны белгілі, мәтіннің орыс нұсқасында ол жоқ, сондықтан, осыған байланысты, қазақстандық БАҚ беттерінде талқылау белсенді және жемісті болған жоқ.
2015 жылы Мәңгілік Ел идеясын рәсімдеу жұмыстары айтарлықтай жанданды. Ең алдымен, Мәңгілік Ел идеясының негізгі құрамдас бөлігі ретінде Қазақстанның барлық азаматтарының теңдігі нақты айқындалды. 2015 жылғы 11 наурызда Президент сайлауы қарсаңында өткен Нұр Отан партиясының кезектен тыс съезінде ел басшысы өз идеясының құрамдас бөліктерін басқаша тұжырымдап, оны біртектілік мәселелерімен байланыстырды: "...қазақстандық бірегейлікті одан әрі нығайту қажет. Ол азаматтық қағидатына негізделуі керек. Барлық азаматтар бір құқық көлемін пайдалануы, бір жауапкершілік жүгін көтеруі және тең мүмкіндіктерге қол жеткізуі тиіс. Мәңгілік Ел идеясының негізінде біріктіруші құндылықтар-бұл азаматтық теңдік; еңбексүйгіштік; адалдық; ғылым мен білімге табыну; зайырлы ел - толеранттылық елі. Бұл жағдайда азаматтық тұрақты және табысты мемлекеттің ең сенімді іргетасы болады".
Сондай — ақ, ол: "жалпы азаматтық құндылықтар жүйесінде Мәңгілік Ел идеясы-екінші Конституция сияқты болуы тиіс. Қазақстан халқы Ассамблеясының сессиясында талқылау және барлығына түсінікті Мәңгілік Ел құжатын әзірлеу. Мектептерде Мәңгілік Ел идеясының құндылықтарын оқытуды оқыту бағдарламасын енгізу қажет".
Осы дәріске ағымдық, аралық және аралық бақылауға арналған тест тапсырмалары мен сұрақтары
