Диплом ж°мысы «Трансформатор»

Берілген мЩліметтер:

жЩне ток трансформаторларыныЈ трансформация коэффициенттерін:

Стандартты трансформация коэффициентерін ›абылдаймыз:

К_т1 = 100/5 = 20, ТВТ-110 (тіреулері фарфорлы› ›а›па›та);

К_т2 = 1000/5 = 200, ТВТ-6 (›±йыл“ан о›шауламамен).

б) Дифференциалды ›ор“ау иы›тарында“ы екіншілік номинал то›тарды аны›таймыз:

Осы“ан байланысты дифференциалды ›ор“аудыЈ негізгі жа“ы Їлкен мЩн (i_н1 жЩне i_н2) бойынша ›абылданады, б±л жа“дайда i_н2 > i_н1 жЩне 6,3 кВ кернеу жа“ын негізгі ретінде аламыз жЩне барлы› есептеулерді негізгі жа››а келтіреміз.

в) ›±рылыс шартынан ›ор“аудаЈ іске ›осылу то“ы таЈдалады:

1. 
   магниттеу то“ыныЈ ыр“уынан
   

м±нда К_отс=1,3-1,4 – РНТ-565 арнал“ан кесіп тастау коэффициенті.

1. 
   теЈдіксіз максималды› то“ынан
   

м±нда К_отс=1,3 – кесіп тастау коэффициентті РНТ-565 арнал“ан.

ТеЈдіксіз то› ›±растырушысы, ток трансформаторларыныЈ ›ателігімен (магниттелу то“ы) келісілген, дифференциалды ›ор“ауды ›оректендірушілер мына формуламен аны›талады:

I^/_нб=К_а К_одн I_кмакс=110,19.1=910 А.

м±нда К_одн –то› трансформаторларыныЈ бір типтілігін еске алатын коэффициент (К_одн=1);

 -то› трансформаторларыныЈ 10% ›ателігін ескеретін коэффициент (=0,1);

К_а -йтпелі режимді ескеретін коэффициент (апериодты› ›±растырушы), БНТ бар релеге арнал“ан К_а=1,0;

I_кмакс –трансформатордан кейінгі љТ то“ыныЈ максималды› мЩні, трансформатордыЈ негізгі жа“ына келтірілген.

ТеЈдіксіз то› ›±растырушысы, ›ор“алатын трансформатордыЈ кернеуін реттеумен келісілген:

,

м±нда = -кернеуді ретеудіЈ толы› диапазоны.

ТеЈдіксіз то› ›±растырушысы, орамдардыЈ орамаларыныЈ на›ты есептелген санына РНТ релесіндегі камутаторында ›ондыр“ылардыЈ тура еместігімен келісілген:

м±нда W_1расч., W₁ –негізгі емес жа››а арнал“ан РНТ релесініЈ орамдарыныЈ орамаларын есептелген жЩне аны›тал“ан санына сЩйкес келеді.

Дифференциалды ›ор“ауды орнатудыЈ бірінші кезенінде ескерілмейді:

љор“аудыЈ іске ›осу то“ын есептеу мЩндеріне Їлкен мЩндер ›абылдаймыз:

I_сз (магниттелуден) = 1192,7 А

I_сз (тендіксізден) = 3075,8 А.

г) оныЈ Щрекет жасау айма“ында“ы за›ымдалулар кезінде сезімділікке алдын ала тексеру жЇргіземіз:

36

К_ч=(8)

Б±л кезде сезгіш коэффициенті екіден Їлкен, онда есептеуді жал“астыру“а болады.

д) РеленіЈ іске ›осу то“ы аны›талады, иы›та“ы Їлкен то› жа“ына жа›ындатыл“ан (негізгі жа“ында):

(9)

м±нда К_т, К_сх –негізгі жа››а алынады.

е) Негізгі жа›тыЈ реле ораманыЈ орамдарыныЈ есептелетін саны аны›талады:

W_{осн расч.}=

Орама орамдарын алын“ан санын еЈ жа›ын орамдардыЈ аз санына дейін дйЈгелектейміз, оны РНТ-565 релесіне орнату“а болады:
W_{осн.расч.}=6 орам.

ж) Негізгі емес жа›тыЈ орама орамдарыныЈ санын аны›таймыз:

W _{неосн рас}=,

м±нда i_н1 –негізгі жа›тыЈ екіншілік номиналды› то“ы;

i_н2 –бас›а ›ор“ау иы“ыныЈ екіншілік номиналды› то“ы.

з) I^/// _нб еске ала отырып теЈдіксіз то“ын аны›таймыз.

W_1. – негізгі емес жа›тыЈ орамныЈ стандартты кіші саны.

е) Ал“аш›ы ›ор“аудыЈ іске ›осу то“ы жЩне екіншілік релені іске ›осу то“ы ›айта аны›талады:

Алын“ан ма“ыналар дифференциалды› ›ор“ау“а ›ойыл“ан талаптарды ›ана“аттандырады.

ТрансформатолардыЈ дифференциалды ›ор“ауы РНТ-565 релесінде орындалады, тез ›аны“атын трансформаторы бар жЩне ретелетін резисторларымен теЈестіретін орамалары, осылардыЈ кймегімен ›ор“ау Щрекеттерін ›±ру“а болады. Сайып келгенде, ›ор“аудыЈ жо“ары сезгіштігін ›амтамасыз етіледі. љор“ау схемасы дипломды› жобаныЈ графикалы› бйлімініЈ тйртінші бетінде кйрсетілген.

37

За›ымдал“ан трансформатор ›ор“ауы іске ›осыл“ан кезде ШПИ типті арнайы жетектіЈ кймегімен ›ыс›а т±йы›та“ыштыЈ ›осылуына импульс(7) беріледі. љыс›а т±йы›тал“ыш ›осылады жЩне трансформатордыЈ шы“ысында“ы жо“ар“ы кернеуде жасанды љТ ту“ызады, осыныЈ Щсерінен ›ор“аулар, ›оректендіретін ›осал›ы станцияда орнатыл“ан, іске ›осылып жЩне желіні ажыратады. Желі ажыратыл“аннан кейін за›ымдал“ан трансформатор бйлгіші ажыратылады, трансформторды желіден ажыратады. Осыдан кейін желі АПВ ›±рыл“ысымен ›айтадан ›осылуы мЇмкін.

1. параллель ж±мысістеп т±р“ан трансформаторлардыажырату:

I_{нагрмакс}=0,8I_{ном тр}=0,850,3 = 40,24 А;

2. АВР Щрекет еткен кезде жЇктеменіЈ автоматты тЇрде ›осылуы:

I_{нагрмакс}= I₁ +I₂=0,8 (I_{ном тр1} +I_{ном тр2})=0,8(100,6+100,6)=160,96 А.
љор“ауды іске ›осу то“ы мына формуламен таЈдалады:
I_сз=, (10)

м±нда К_отс=1,1-1,2 РТ-40 релесіне арнал“ан;

К_воз=0,85 – релені арт›а ›айтару коэффициенті;

К_зап=2,5 – талдап ›ортыл“ан жЇктеменіЈ йзі ›осылу коэффициенті;

Екі фазалы љТ кезіндегі сезгіштік коэффициенті:
К⁽²⁾ _ч=

м±нда I_к.мин.=7473,3 А – БТљС трансформаторына дейінгі екі фазалы љТ минималды› то“ы.

Уа›ыт шыдамдылы“ы ›ор“ау ›осылуларынан еЈ Їлкен уа›ыт шадамдылы“ынан t_п бір саты жо“ары с±рыптау шартарынан таЈдалады, трансформтордан ›оректенетін:

t_т = t_п + t = 0,8+0,5 = 1,3c,

м±нда t_п=0,8с – ›ор“аудыЈ уа›ыт шыдамдылы“ы, берілген трансформатордан ›оректенетін ›осылуларда орнатыл“ан,

t=0,5с – уа›ыт шыдамдылы“ыныЈ сатысы.

Шамадан арты› жЇктелуден ›ор“ауды шектелген тЩуелді сипаттамалары бар бір “ана РТ-80 релесі жЇзеге асырады. љор“ау уа›ыт шыдамдылы“ы бар сигнал“а ж±мыс істейді. Іске ›осу то“ын трансформтаордыЈ номинал то“ы кезіндегі реленіЈ арт›а ›айту шартынан таЈдайды:

I_СЗ=. (11)

Шамдан арты› жЇктелудіЈ ›ор“ауыныЈ Щсер ету уа›ыты МТљ ›ара“анда бір саты жо“ары таЈдалады:

t_пер = t_мтз +  t = 1,3+0,5=1,8c.
5.4.4 АВТОМАТИКА ЖШНЕ СИГНАЛ БЕРУ

љосал›ы станцияларда автоматиканыЈ келесі тЇрлері ›арастырыл“ан:

1) Резервті автоматты ›осу (АВР). РАљ ›оректендіруде немесе ›ондыр“ыларда барлы› жа“дайда ескеріледі, электр жабды›тау шы“ындар ту“ыз“анда, РАљ ›±рыл“ысыныЈ орнату ›±нынан барынша асатын. ТрансформаторлардыЈ біреуі за›ымдал“ан кезде, оныЈ ажыратылуы жЇзеге асырылады жЩне секциалы› ажырат›ыш автоматты тЇрде ›осылады, соныЈ ар›асында т±тынушыларды то›таусыз электрлік жабды›таумен ›амтамасыз етеді.

2) Трансформаторларды автоматты ›айта ›осу (АПВ) апатты› ажыратылудан кейін олардыЈ ›алыпты ж±мысын автоматы тЇрде ›алпына келтіруге арнал“ан, трансформатордыЈ ішкі за›ымдалуына байланысты емес. ТрансформаторлардыЈ Аљљ бір жа›ты ›оректенуі бар бір трансформаторлы› ›осал›ы станциаларда міндетті тЇрде болу керек.

6. 
   АТљ ЖШНЕ ЖТљ ЖЕРЛЕНДІРУ
   

Жерлендіру контурыныЈ периметрі бойынша диаметрі , ±зынды“ы жЩне грунттыЈ жо“ар“ы ›абатыныЈ ›алыЈды“ы болатын вертикаль стерждерді грун›а ›а“ып ›ою.

Бастап›ы мЩліметтер:




39

Размері ОРУ 38х36 м²










I климатты› айма›


Жерге электродты ›а“у тереЈдігі – жер бетінен электрод›а дейінгі аралы›
6.1 АТљ 110 КВ ®ШІН КОНТУРЛЫ ЖЕРЛЕНДІРУ љ°РЫЛ’ЫСЫН ЕСЕПТЕУ
Бастап›ы мЩліметтерді есептесек:

,

онда“ы - кйп ›абатты жердегі ›абаттыЈ маусымды› йзгерісініЈ коэффициенті.

I климатты› айма›та ›абаттыЈ маусымды› йзгерісініЈ ›алыЈды“ы шартты тЇрде бол“анды›тан, я“ни ол жердіЈ жо“ар“ы ›абатыныЈ ›алыЈды“ынан аз .

Вертикальды электродтардыЈ санын аны›тайы›:

онда“ы S – жерлендіргіштіЈ алып т±р“ан, аума“ыныЈ ауданы, м²;

40

Вертикальды электродтыЈ жо“ар“ы бйлігініЈ салыстырмалы ±зынды“ы, я“ни жердіЈ жо“ар“ы ›абатында“ы бйлігі, тймендегі йрнекпен аны›талады:

Онда“ы дЩреже кйрсеткіші ,

онда“ы =Р/N – вертикальды йткізгіштер арасында“ы ›ашы›ты›, м;

41

ЖердіЈ жо“ар“ы ›абатыныЈ меншікті кедергісіне тЩуелді жанасу кернуініЈ тймендету коэффициенті тймендегі формула бойынша аны›талады:

онда“ы - жердіЈ жо“ар“ы ›абатыныЈ меншікті кедергісі;

Жанасу кернуін тймендегі формула бойынша аны›таймыз:

Жерлендіргіш потенциалы

Кернеу

Тиімді жерлендірілген желідегі Тљ айма“ында“ы жерлендірілген нЩрселерге адамныЈ жанасуыныЈ ›ауіпсіздік шарттарынан

б±дан

онда“ы I_h – адам ар›алы йтетін то›.

љауіпсіздік шарттарын тексерейік, онда“ы , аны›талатын

ГОСТ 12.1.038-82:

; .

Шарт орындалады.

ЖердіЈ жо“ар“ы ›абатыныЈ меншікті кедергісіне тЩуелді адым кернуініЈ тймендету коэффициенті коэфиценті тймендегі формула бойынша аны›талады:

Адым кернуін тймендегі формула бойынша аны›таймыз:

То›тыЈ таралу айма“ында жЇрген адам Їшін ›ауіпсіздік шарттары:

онда“ы ГОСТ-›а сЩйкес t=0,15c Аљљ есебімен ›ыс›а т±йы›талу уа›ыты Їшін:

Адам денесі ар›алы йтетін то› (14) аны›талады

љауіпсіздік шарттын тексерейік

Шарт орындалады.

R₃ талабы бойынша осы жерлендіруді пайдаланудыЈ мЇмкіндігін ›арастырайы›:

;

Жерлендіру кедергілерін еептеу салдарынан алын“ан ПУЭ талаптарын ›алай ›ана“аттандырса, жо“арыда кйрсетілген шарттарды да солай ›ана“аттандырады, я“ни:

6.1.сурет. Контурлы› жерлендіру.

43

6.2 Тљ 6/0,4 кв Їшін сырт›а шы“арылатын жерлендіу

љ±рыл“ысын есептеу.
ДвигательдердіЈ ›оректендіру абельдерініЈ ±зынбойлылы“ы 50-200 м ›±райды. 1 блок›а бйлек кабельдердіЈ ±зынды“ы 1500 м жетеді, сЩйкесінше ±зынды“ы 3 есе ±зарады. из ›ажеттілігініЈ жауапты механизмінде, йзініЈ бйлек кабельдерімен ›оректенетін резервті двигательдері бар екенін ескеру керек, осыны есептеумен:

аламыз.
Электро›±рыл“ыларда“ы 1000 В жо“ар“ы кернеумен о›шауламалан“ан бейтараптамамен есептік то› ретінде, шамамен тймендегі формула бойынша ескертілген то›ты алу“а болады:

онда U – тораптыЈ фазалы кернеуі, кВ;

Сырт›а шы“ару ар›ылы жерлендіруді орында“анда жерлендіргіштер жерлендіру ›ондыр“ыларынан біршама тыс›ары орналасады. Сонды›тан жерлендірілген корпустар таралу жиегінде емес – жерде орналас›ан, жЩне адам корпус›а тигенде, , есептемегенде, жерге ›атысты толы› кернеуде болады.

Есептеу:

44

t=1 c о›шауламалан“ан бейтараптамамен 1000 В жо“ар“ы торап Їшін адам ар›ылы йтетін жЩне жанасу кернеулерініЈ р±›сат етілетін ма“ыналары U_пр=50 В и I_h=50 mA ›±райды, я“ни ›ауіпсіздік шарттары орындалды деген сйз.

6. 
   Эксперименттік бйлім
   

Біра› ай›ын, жо“ары сапалы техникалы› ›±ралдар жасау мЩнді болмайды, егер электр жабды›таудыЈ олардыЈ сапасына лайы› болмаса.

љабылда“ыштардыЈ ›ысымдарында электр жабды›тау сенімділігімен жЩне электрлік энергия сапасымен электр жабды›тау сапасы жалпы о›и“ада аны›талады .

Электрэнергия сапасыныЈ негізгі кйрсеткіштеріне орны››ан кернеу ауыт›уы δUу жатады. Ол шынайы кернеу Uу мен номиналды кернеу Uном айырмасы ар›ылы аны›талады:

- электрэнергиясыныЈ пайдаланушылардыЈ 0,38кВ жЩне одан жо“ары желіге ›осылатын орта› нЇктесінде ›алыпты р±›сатты› жЩне шекті р±›сатты› орны››ан кернеу ауыт›уы электрмен жабды›тау мекемесі мен т±тынушы арасында“ы шартта ›абылда“ыштардыЈ ›ысымдарында“ы жо“арыда“ы нормалар ескерілуі тиіс

45
Номиналды мЩннен кернеудіЈ ауыт›уы электр жЇктемесініЈ сйткелік, мезгілдік жЩне технологиялы› йзгеруіне; реактивті энергия кйздерінедегі йзгеруіне; электр станциялары мен желі буындарында“ы реттеуге; схема жЩне электр желісініЈ параметрініЈ йзгеруіне байланысты болады.

Кернеу ауыт›уын еЈ Їлкен жЇктеме Їшін есептеу ›ажет. инеркЩсіптіЈ желілері негізінен радиалды бірнеше трансформация сатыларымен болады. СоЈ“ы кезде элетрмен жабды›таудыЈ Їзіліссіздігін ›амтамасыз ету Їшін ›арапайым екі жа›ты ›оректенетін т±йы› желілер де пайдаланылады.

м±нда“ы Σ Еi – реттеу ›ондырыл“ыларымен берілетін кернеу ›оспаларыныЈ алгебралы› ›оспасы; Σ ΔUL – ›арастылылатын тізбектегі барлы› учаскелердегі кернеу шы“ындарыныЈ ›осындысы.

љоспалар оЈ жЩне теріс болуы мЇмкін. Мысал“а, цехтік подстанция трансформаторы ± 2 х 2,5 % тарма›талуында 0; 2,5; 5; 7,5; жЩне 10% ›оспаларын алу“а р±›сат береді, ал кйлденеЈ ›осыл“ан конденсатор батареясыныЈ ›оспасы:

м±нда Хс – ›рек желісініЈ кедергісі, Ом; U- БК орналас›ан жердегі кернеу, кВ; QБК – БК ›уаты, квар.

љорек кйздерінде жЩне пайдаланушыларда кернеу мЩнін оптималды деЈгейде ±стау - йнеркЩсіптіЈ электр›абылда“ыштары мен ›ондыр“ылардыЈ ›алыпты ж±мыстары Їшін Їлкен ма“ына“а ие.

КернеудіЈ нормадан ауыт›уы Їлкен шы“ын тудырады.

46

7.1 ЦЕХТІК ТП ТРАНСФОРМАТОРЫНЫў Ж°МЫСТЫљ ТАРМА’ЫН ТАўДАУ

љазіргі ПБВ-мен жабды›тал“ан трансформаторларда трансформация коэффициентін тек оныЈ желіден ажыратыл“ан жа“дайда “ана йзгертуге болады. Сонды›тан К_т-ін мезгілдік жЇктемеге байланысты жылына бірнеше рет йзгертеді.

ТаЈдал“ан трансформация коэффициенті максималды жЩне минималды жЇктеме режимдерінде электр›абылда“ыштардыЈ ›ыс›ыштарында кернеу ауыт›уын р±›сат етілген шектен шы“армауы керек.

Цехтік трансформатордыЈ ж±мысты› тарма“ын таЈдау келесі ретпен орындалады.

ТрансфороматордыЈ бір тарма“ын таЈдайды, Щдетте, ортаЈ“ы жЩне соныЈ трансформация коэффициентін есептейді:

м±нда U_1Нотв = 6.15 кВ – трансформатордыЈ +1х2,5% таЈдал“ан реттеу тарма“ыныЈ номиналды кернеуі, кВ;

U_2Н = 0,4 кВ – трансформатордыЈ номиналды екінші реттік кернеу.

Кейін максималды жЩне минималды жЇктеме режимдерінде трансформатордыЈ екінші реттік жа“ында келтірілген кернеу аны›талады:

где R_Т, Х_Т- трансформатор орамыныЈ активті жЩне реактивті кедергісі

ТрансформатордыЈ екіншілік жа“ында“ы на“ыз кернеу:

47

Номиналды кернеуден ауыт›уы:

ЖелініЈ кернеу ауыт›уы ±5% -тен аспайды.

ТрансформатордыЈ 1х2,5% ж±мысты› тарма“ын таЈдаймыз.

Сонымен, келесі «›оспаларды» пайдаланамыз; БТП трансформаторыныЈ РПН-і максималды жЇктеме Їшін +(4х1,78 = 7,12%), минималды Їшін - 0% жЩне

2,5% - цехтік трансформатор ПБВ-нан. љоспаларды пайдаланып реттеу шараларынан кейінгі кернеу ауыт›уын есептейміз:
- ›алыпты режим

мах: = 7,12 + 2,5 – 8,99 = 0,62 % (16)

мах: = 7,12 + 2,5 – 14,58 = - 4,96 %

Трансформаторларда минимум электр энергия шы“ыны болатын экономды режим ›осыл“ан трансформаторлар санымен аны›талады. Сол Їшін шы“ынныЈ трансформатор жЇктемесіне тЩуелділік ›исы“ын саламыз. Осы ›исы›ты салу“а ›ажетті келтірілген ›уаттыЈ шы“ынын мына формуламен аны›таймыз:

м±нда n – ›осыл“ан трансформатор саны;

S_H - трансформатордыЈ номиналды ›уаты, кВА.

U_K - ›ыс›а т±йы›талу кернеуі, %

I_хх – трансформатордыЈ бос жЇріс тогы, %

Келтірілген шы“ын ›исы›тарын екі жа“дайда салайы›:

1. 
   Бір трансформатор ж±мыс істегенде
   

Кесте 7.1

S_жЇк,кВА0,00100,00200,00300,00400,00600,00800,001000,00Кз0,000,100,200,300,400,600,801,00ΔP₁,кВт3,153,303,754,505,558,5512,7518,15

1. 
   Екі трансформатор ж±мыс істегенде
   

Кесте 7.2

S_нагр,кВА0,00200,00400,00600,00800,001200,001600,002000,00Кз0,000,100,200,300,400,600,801,00ΔP₁₂,кВт6,306,386,606,987,509,0011,1013,80
49

Активті шы“ындардыЈ жЇктемеге тЩуелді ›исы“ын салып, трансформатордыЈ тиімді ж±мыс режимін аны›тайы›.

Кернеуді реттеу шаралары:

1. Максималды жЇктеме са“аттарында БТП трансформаторларыныЈ РПН реттеу тарма›тары 0-ші сатыда т±рады, ал минималды жЇктеме са“аттарында – 4-ші сатыда (4х1,78%=7,12%). Олай болса, берілген реттеу диапазоны жеткілікті болады.

2. Цехтік трансформаторда реттеу тарма“ы максималды режим Їшін де, минималды режим Їшін де +2,5% сатысында ›ойылады жЩне берілген жа“дайларда есептелетін Эљ Їшін оптималды болады.

• 
  0-ден 480кВА-“а дейін 1 трансформатор ›ос›ан тиімді;
  
• 
  480кВА-дан жо“ары 2 трансформатордыЈ параллельді ж±мысы тиімді.
  

50

Сурет 7.1 Авраиялы› режимдегі жЇйе элементеріндегі кернеу шы“ындарыныЈ графиктері
51

Сурет 7.2 ТрансформатордыЈ келтіріген шы“ындарыныЈ жЇктемеге тЩуелділік графиктер

• 
  ТрансформатордыЈ ›осымша бйлшектерін, тЇзілімдерін жЩне агрегаттарын йндіру
  
• 
  ТрансформатордыЈ жеке элементтерін бас›а да механизмдер Їшін резіЈке техникалы› б±йымдарды йндіру
  
• 
  Трансформаторды кЇту, кЇрделі жйндеу
  

И₁=Иа+Ипотери+Иэ, у.е.

ЭљЛ (ЛЭП) эксплуатациясыныЈ шы“ындары:

И_{экс ЛЭП}=0,004хК_ЛЭП=0,004х535,7=2,14 у.е.

ЭљЛ (ЛЭП) амортизациясы:

И_{а ЛЭП}=0,028ЧК_ЛЭП=0,028Ч535,7=15 у.е.

љондыр“ылар эксплуатациясыныЈ шы“ындары:

И_{экс об}=0,03ЧК_об=0,01Ч585,6=5,856 у.е.,

м±нда К_об – ЭљЛ (ЛЭП) ба“асын есептемегендегі барлы› шы“ындар.

љондыр“ылар амортизациясы:

И_{а об}=0,063ЧК_об=0,063Ч585,6=36,89 у.е.

ЭЭ шы“ындарыныЈ ба“асы:

Ипотерь=СoЧ( Wтргпп+ Wлэп) =0,053Ч(290569,5+69594,5)=19,1 у.е.

Сo=6,4 тг за кВтЧч=0,053 у.е./кВтч

Барлы› а“ынды› шы“ындар:

И_Σ1=2,14+15+5,856+36,89+19,1=78,98 у.е.

Келтірілген барлы› шы“ындар:

З=0,12ЧК_Σ1+ И_Σ1=0,12Ч1121,3+78,98=213,5 у.е.

љондыр“ылар“а кететін барлы› шы“ындар:

К_Σ2=К_В1,В2+ К_В3+К_Р1-Р4 +К_Р5,Р6 +К_ЛЭП+К_В4-В7 +К_Р7-Р14+К_трЭС +К_тргпп +К_опн
53

В₁, В₂ ажырат›ыштарыныЈ шы“ындары:

К_В3=γЧКв=0,2Ч38,5=7,7 у.е.

К_Р1-Р4=4ЧγЧКр=4Ч0,129Ч1,32= 0,68 у.е.

Р₅,Р₆ айыр“ыш шы“ындары:

К_Р5-Р6=2ЧγЧКр=2Ч0,129Ч1,32= 0,34 у.е.

К_уд.=72 мыЈ тыс. у.е./км

К_ЛЭП=lЧК_уд=72Ч6,5 = 468,3 у.е.
В₄-В₇ ажырат›ыштарыныЈ шы“ындары:

К_В4,В5=4ЧКв=4Ч38,5=154 у.е.

К_Р7-Р14=8ЧКр=8Ч1,32=10,56 у.е.

К_ат=2ЧγЧК тр =2Ч0,13Ч533,2 =138,6 у.е.

ГПП трансформаторларыныЈ ба“асы:

К_{т гпп}=2Ч131=262 у.е.

К_ОПН=2Ч1,0=2 у.е.

=9,6+7,7+0,68+0,34+468,33+154+10,56+138,6+262+2=515,8 у.е.

54

10. иМІР ТІРШІЛІК љАУІПСІЗДІГІ

Механикалы› цехтіЈ санитарлы-гигиеналы› еЈбек шарты йндіріс орындарында ауада зиянды улы заттардыЈ: штапмты майлау кезде пайда болатын майлы аэрозоль жЩне майлау материалдарыныЈ жану йнімдеріндерініЈ (минералды майдыЈ, жануардан алынатын майдыЈ, ›±р“а› сабын жЩне консистентті майлау материалдары, эмульсия, воска, сабыныЈ сулы ерітінділері, синтетикалы› майдыЈ, графитті майлы материалдарыныЈ); кЇкірт газыныЈ, кйміртегі оксидініЈ, кЇкірт сутектіЈ жЩне т.б. бар болуымен сипатталады. МатрицалардыЈ, штамптардыЈ, поковоктардыЈ бетінен ›ысыл“ан ауамен Їрленген графиттіЈ окалина мен шаЈ бйлшектерініЈ концентрациясы ж±мыс айма“ында“ы ауада 3,9-4,1мг/м³ ›±райды, 22-138мг/м³ жете алады (жергілікті сор“ыш болма“анда). ЖанармайдыЈ жану кезінде шы“арылатын зиянды заттардыЈ жалпы санына дейінгі 10%-і цехка келіп тЇседі.

Ж±мыс айма“ында ауада“ы сЩйкес ›ор“ау шараларын ›олданумен ›амтамасыз етілген зиянды заттардыЈ шекті р±›сат етілген концентрациясыныЈ ›±рамынан аспауы керек.

Механикалы› цехтары сЩулелену мен конвекция ар›ылы берілетін белгілі бір жылудыЈ бйлінуімен сипатталады. љыздыр“ыш пештер, пресстер мен ±сатушылардыЈ жылулы› а“ыныныЈ интенсивтілігі 1,4-2,1 кВт/м², ал дайындаулар бас›ару пульттары жЩне краншылардыЈ кабиналары складтау орындарында“ы жылулы› а“ынныЈ интенсивтілігі 1-1,95 кВт/м², б±йымдарды ›а“удан кейінгі складтау орындары 0,5-1 кВт/м² теЈ; жо“ар“ы жиілікті ›±рыл“ыда металлды ›ыздыру кезіндегі ж±мыс орнында 0,24-0,3кВт/м²; электропештерден шы“арылатын жылу 1кВт пештіЈ ›уатына 2,2 МДж*са“ сЩйкес.

Механикалы› цехы жо“ары шу мен вибрациямен сипатталады.

Техникалы› жа“у материалдарын жасауда жан“ыш материалдар (керосин, май, спирт жЩне т.б.) ›олданылатын ж±мыс орнында жарылудан са›тану Їшін ›ауіпсіз электр ›±рыл“ы жЩне ауада жарылудыЈ ›ауіпсіз концентрацияларыныЈ ›±рылуын болдырмайтын вентиляцияны орны›тырады.

°са›тау мен пресстеудіЈ жйнделмеуі дайындаманыЈ жеткіліксіз жЩне аса ›ыздырылуы, техникалы› процесстіЈ б±зылуы, штамптыЈ ›ате ›атайтылуы, сЩйкес келмейтін немесе жйнделмейтін ›±ралдардыЈ ›олданылуы, ж±мыс орныныЈ нашар болуы, жеткіліксіз білім жЩне тЩжірибеніЈ, техникалы› ›ауіпсіздігініЈ, тЩртіптіЈ жо›ты“ы ›ауіпті жа“дайлар ту“ызып, жара›ат›а Щкеліп со›тырады. Жалпы ±сатушы мен пресстеуші ж±мысшыларыныЈ жара›аттану себебі:

штоктыЈ, поршенніЈ, штамптыЈ сыны“ы жеткіліксіз ›ыздырылу“а немесе сызаттыЈ пайда болуына Щкеледі;

буды ыдырату механизмініЈ б±зылу нЩтижесінде орны›тырыл“ан ±сату бабыныЈ бір биікке кйбірек кйтерілуі немесе ±сатумен ›ате бас›ару, ±сатудыЈ ›±ла“ан бйлшектерінен штоктыЈ ажырауы, цилиндрдіЈ жо“ар“ы ›а›па“ына поршенніЈ со“ылуы, поршенніЈ штоктан ажыратылуы;

±сату цилиндр ›а›па“ына поршенніЈ со“ылуы нЩтижесінде сынуы, ›±бырдыЈ цилиндрде пайда болатын конденсаттан айырылуы;

дайындаманы бйліп алу Їшін ›олданылатын ж±мыстыЈ ›ате ›абылдануы;

подкладканыЈ, бекітілген штамптыЈ, металл жЩне окалина жЩне бас›алардыЈ шы“уы;

кйтергіш-кйлік механизмінде ж±мыстыЈ ›ате ›абылдануы, ›ауіпсіз жолдардыЈ, проездердіЈ жЩне т.б. болмауы.

Шрбір штамп жЩне ›±рал жону ж±мыстары Їшін ГОСТ 15.001-73 бойынша сына› процессінде ›ауіпсіздік талаптарына сЩкестігін бас›ару керек. ШтамптыЈ сына› кйлемі ГОСТ 22.472-77 (СТ СЭВ 3137-81) жЩне штамптыЈ на›ты тЇрі нормативті – техникалы› документация“а сЩйкес белгіленеді, ал жону ж±мысы Їшін ›±ралдар ГОСТ 11.435-75 бойынша.

Дайындау бйлімдерінде ж±мысшылардыЈ байлан“ан сымдарды жою кезінде, дайындамаларда б±з“анда ±ш›ан сыны›тардан жаралануы, роликті ковейер ар›ылы орын ауыстыр“анда дайындамалармен жара›аттануы, дайындамалардыЈ Їшкір бйліктерімен ›олын кесіп алуы деген жатады.

љыздыру пештерін эксплуатация кезінде металды пешке жеткізу уа›ытында пешті итеретіндердіЈ кймегімен ›оз“алып бара жат›ан дайындаманыЈ ›±лауы нЩтижесінде, дайындаманы ›ыздыр“ыш пештіЈ Їстінде ›олмен тЇзеткенде, пеште ›ыздырылып жат›ан металды ›олмен жйндегенде, шлактыЈ суда немесе дымды жерлерде бол“аннан пісірілген шлак жарыл“ан кезінде ж±мысшылардыЈ жара›аттануы мЇмкін. Дайындамадан жара›ат пен кЇйік, пешті шлактан тазала“анда“ы кЇйік, газбен улану т.б. болуы мЇмкін.

Зиян жЩне ›ауіпті йндіріс факторлары Щсерінен ±сталы-ны“ыздау цехында“ы ж±мысшылар арнайы киіммен, ая› киіммен, са›тандыр“ыш жабды›тарымен ›амтамасыз етілуі тиіс.

Ж±мыс айма“ында ауада“ы зиянды заттардыЈ ›±рамын ба›ылау: Їздіксіз-бірінші классты ›ауіпті заттар Їшін, периодты 2-,3-,4- классты ›ауіпті заттар Їшін. Мемлекеттік санитарлы› ба›ылау органыныЈ келісімі бойынша кейбір жа“дайларда бірінші классты ›ауіпті заттарды периодты ба›ылау р±›сат етілген. Ж±мыс айма“ында ауада“ы зиянды заттардыЈ ›±рамын Їздіксіз ба›ылау ШРК деЈгейінніЈ Їзілгеннін кйрсететін (9), йзі жазатын автоматты ›±ралдар жЇйесін ›олдануды ›арастыру керек. илшеу нЩтижелері цехтіЈ санитарлы-техникалы› еЈбек шартыныЈ жа“дайыныЈ паспортында кйрсетілуі керек.

56

НЇктелік Щдіс бойынша шеЈберлі симметриялы› нЇктелік сЩулешы“ар“ыштарда“ы, Щрбір светильниктегі шамныЈ жары› а“ыны 1000 лк-“а теЈ ›абылданады. Осындай светильниктен шы››ан жары›ты шартты деп атайды. Шрбір светильниктегі шамныЈ жары› а“ыны тймендегі (20) формула бойынша аны›талады:

б±нда“ы  = 1,1–1,2 - Жойыл“ан светильниктердіЈ іс-Щрекетін ескеретін, коэффициент;

НЇтелік Щдіспен мйлшерленген биіктіктегі осы светильниктердіЈ саны мен тЇрініЈ сЩйкестігін тексерейік.

ЦехтіЈ биіктігі h = 5 м.

Сонда есептік биіктік тймендегіні ›±райды:
h_расч = h – h_c – h_р = 5-0,4-0,8=3,8 м
Светильниктер арасында“ы ара ›ашы›ты› (Z):

1. °зынды“ына:

Z= λ*h, б±нда“ы λ =1.2-1.4

Z=1,4*3,8 =5,3 м “имарат кішкентай бол“анды›тан Z=5 м деп аламыз.

2. Еніне:

Z= λ*h, б±нда“ы λ =1.2-1.4

Z=1,2*3,8=4,56 м, Z=4м деп аламыз.

СоЈында светильниктердіЈ 3 ›атарын аламыз, Щр ›атарда 5 светильниктен.

57

НЇктелік ЩдістіЈ есептеу схемасын 2 суретте береміз.

2 сурет.
А ба›ылау нЇктесін белгілейміз. О“ан тймендегі Їлгі бойынша барлы› светильниктердіЈ шартты жары›талу ›осындысын аны›таймыз:

А нЇктесінен d светильнигіне дейінгі тйбеніЈ ара ›ашы›ты“ы проекциясын табамыз.

Ары ›арай тйбе мен тік d арасында“ы (21) б±рышты аны›таймыз. Сол б±рыш ар›ылы шартты жары›талуды табамыз.

1,2-я лампалар d₁ = d₂ =5/2=2,5 м ;

6,7-я лампалар d₆= d₇ = м ;

11,12-я лампалар d₁₁= d₁₂ = м ;

Шартты жары›талу ›осындысы тймендегіге теЈ болады:

ДРЛ 250Вт шы“атын жары›талу (бастап›ы мЩліметтерден):

Еу = >E_нор=300Лк

Шарт орындалады.

10. 2.1 индірістік шудан ›ор“ау

Адамды ›орша“ан ортада шу кйптеген жЩне ЩртЇрлі кйздердіЈ салдарынан пайда болады, олардыЈ негізгілеріне кйлікті, йнеркЩсіптік кЩсіпорындарда“ы техникалы› жабды›тарды, вентиляциялы›, компрессорлы› ›ондыр“ыларды жат›ызу“а болады. инеркЩсіптік кЩсіпорындарда, технологиялы› ›ондыр“ыларда пайда болатын шу, р±›сат етілу шегінен аспау керек.

индіріс объектілерінде шуды азайтудыЈ бір Щдісі, оныЈ пайда болу кйздеріндегі шуды тймендету немесе Щлсіздендіру болып келеді. љ±рылыс нормалары мен ережелері ›±рылысты›-акустикалы› Щдіспен шудан ›ор“ауды ›арастырады. Шу деЈгейін тймендету Їшін тймендегідей шаралар ›арастырыл“ан:

1. 
   љоршауыш конструкциялардыЈ дыбысты› изоляциясы; есіктер, ›апалап, терезелер периметірі бойынша ›алыЈдату; инженерлік конструкциялармен ›оршал“ан кострукциялардыЈ ›иылысу орнында“ы дыбысты› изоляциясы; дыбысты› изоляциялан“ан ба›ылау кабиналары мен дистанционды› бас›ару ›±рыл“ылары; жабындар; кожухтар;
   
2. 
   Дыбыс ж±татын конструкциялар мен экрандар;
   
3. 
   Дыбыс азайт›ыштар.
   

ЖаЈа йнеркЩсіптік кЩсіпорындар жобаларын жаса“ан кезде адамдардыЈ ±за› уа›ыт болатын шу алаЈдарын болжаммен есептеу ар›ылы аны›талады. (акустикалы› есеп)

1. 
   
   жүктеу/скачать 2.28 Mb.
   
   Достарыңызбен бөлісу: