1.Астық сақтаудың негізгі тәсілдері
Астық сақтау тәсілдері мен ережелері оның физикалық және физиологиялық қасиеттеріне негізделген. Алайда, сақтауды ойдағыдай ұйымдастыруда астық массасының әрбір қасиетінің маңызы мен мәнін білу жеткіліксіз. Астық массасы мен қоршаған ортаның байланыстарын дұрыс пайдаланғанда ғана өнімді сақтау барынша тиімді болады. Астықтың сапасы мен сақталу мерзіміне әсер ететін маңызды факторлар: астық массасы мен қоршаған ортаның ылғалдылығы; астық массасы мен қоршаған ортаның температурасы, астық массасында ауа алмасу процесі. Аталған факторлар сақтау ережелерінің негізін құрайды. Кез келген шаруашылықта сақтау тәсілін таңдау барысында төмендегі жағдайлар ескерілуі тиіс:
Шаруашылықтың климаттық жағдайы;
Пайдаланылатын қойманң типі,оның сыйымдылығы;
Партия астықты пайдалану маұқсаты;
Қоймаға салған астықтың сапасы;
Қолданылатын сақтау тәсілінің экономикалық тиімділігі;
Ең тиімді әрі өнім сапасын қалыпты деңгейде ұстап тұратын сақтау тәсілі болып- бірнеше тәсілді кешенді түрде қолдану табылады. Мысалы, кептірілген астықты салқындатып сақтау. Ауылшаруашылық өнімдерін сақтаудың тәсілдері өте көп. Олардың ішінде, астық массасын сақтауда келесі үш тәсіл жиі қолданылады. Олар:
Астықты құрғатып сақтау
Бұл тәсіл Я.Я.Никитинскийдің қағидасы бойынша ксероанабиозға негізделген. Өнім құрамындағы ылғалдың мөлшерін төмендете отырып құрамындағы тірі компоненттердің тіршілігін тежеуге болады. Астықты кептіріп сақтау тәсілі ежелден қолданылып келе жатқан өнім сапасын түсірмейтін, тұқымның енпштж касиеттерш сактап калатын, узак уакыт сактауда тиiмдiлiгi жоғары тәсіл болып табылады. Қоспадан тазартылып, улы заттармен өңделіп, салқындатылған кургак астықты бip орыннан қозғамастан астық қоймаларында 4-5 жылға дейін, элеватор силостарында 2-3 жылға дейін сақтайды. Жақсы кептірілген астықты сапасын түсірместен алыс жерлерге тасымалдауға болады. Дегенмен, ылғалдылығы қауіптi деңгейден төмен астықтар дұрыс қарамау салдарынан бұзылуы мүмкін. Оған себеп - ылғал аз ортада тіршілік ете алатын жәндіктер мен кенелердің кебеюі. Мұндай астықты зиянкестер тіршілгін тоқтататын температуралық деңгейге дейін белсенді желдету арқылы міндетті түрде салқындату қажет. Құрғак астықтың бұзылуының тағы бip себебі –құбылмалы ауа райы кезінде астық массасының жекелеген бөліктерінде ылғалдылықтың артуы. Астықты кептіру тәсілі олардың сорбциялық қасиетіне негізделген. Дәннің ылғал бөлу мүмакіндігі оның анотомиялық ерекшелігі мен ірілігне байланысты болады. Кептірудің барлық тәсілдерін келесідей екі топқа бөледі:
Арнайы жылуды қолданбай кептіру;
Арнайы жылуды қолданып кептіру;
Кептірудің алғашқы тәсілі бойына ылғалды ciңiру қасиеті жоғары заттарды пайдалану арқылы негізгі өнімнің ылғалдылығын төмендетуге бағытталған. Шаруашылық жағдайында осы мақсатта құрғатылған жаңқа, активтендірілген көмір, натрий сульфаты, хлорлы кальций, т.б. қолданылады.
Бұршақ тұқымдастары дәндерін кептіруде химиялық тәсіл болып табылатын натрий сульфатын пайдалану тиімді. Техникалық натрий сульфаты қолдану алдындағы ылғалдылығы 2-5% аралығында. Ол бойына 10-15 есеге дейін су cіңіре алады. Алдымен, кептіруге арналған дәннің ылғалдылығын анықтап, қажетті мөлшердегі химикатпен араластырады. Шаруашылық жағдайында дәнге келесі салмақта натрий сульфатын қосу ұсынылған:
-дәннің ылғалдылығы 20% болғанда, тоннасына 60 кг натрий сульфаты;
- дәннің ылғалдылығы 25% болғанда, тоннасына 120 кг натрий сульфаты;
- дәннің ылғалдылығы 30% болғанда, тоннасына 180 кг натрий сульфаты;
Кептіруді үсті жабық, тегіс жерде мезгіл-мезгіл қолмен немесе астық тиегішпен араластыру арқылы жүзеге асырады. Keптірy мерзімі дәннің бастапқы ылғалдылығына байланысты 5-10 тәулік арасында. Кептіру мерзімі аяқталған соң дәнді арнайы электерден өткізіп ажыратады.
Астықты күн көзінде кептіру ауа райы қолайлы өңірлерде, көлемi аз астықты ылғалдылығын азайтуда қолданылатын тиімді тәсіл. Бұл кезде ылғал жайманың беткі қабатынан бөлінеді де төменгі қабаттағы ылғал мөлшері өзгеріссіз қалады. Жайманьң қалыңдығы неғұрлым жұқа болса, астық соғұрлым жақсы кебеді. Ол үшін оңтүстікке қарай шамамен 6°-қа көлбеу, асфальтталған тегіс жерге дәнді ұсынылған қалыңдықта жаяды. Ол қалыңдық астық дақылдарында 15-20 см, бұршақ тұқымдастарында 10-15 см, тарыда 4-5 см аралығында. Жайманы араға 2-3 сагат уақыт салып араластырып тұру кажет.
Арнайы жылуды қолданып кептіру тәсілі «кептіру агенті» болып табылатын ауа температурасын жоғарылату арқылы оның жылу сыйымдылық касиетін арттыруға неізделген. Осы мақсатта шаруашылықтарда әртүрлі астық кептіргіштер қолданылады.
Астық массасын жоғары температурадағы ауамен араластыру арқылы ылғалдылығын түсіруде сол астықтық бастапқы ылғалдылығын, пайдалану мақсатын, кептіру агентінің температурасын және кептipy ұзақтығын білy қажет. Пайдалану мақсаты әртүрлі астықты кептіру жұмысының өзіндік ерекшеліктері бар. Солардың бірі-қыздыру температурасы . Астықтың iшкі қабатына берілетін температура қалыпты деңгейден төмен болса, кептірудің тиімділігі төмендейді, ал жоғары температурада астық сапасы (әcipece, тұқымдық материалда) өзгереді.
Астықты қыздырылған ауамен кептіруде белсенді желдетуге арналған бір камералы немесе екі камералы еденді қондырғылар пайдалнылады. Бұл қондырғылардың бір шетіне ауаны ысытатын жылу генераторлары немесе электр калориферлері орнатылып қыздырылған ауаны арнайы желдеткіштің көмегімен астық қабатына күштеп өндіреді.
Астықты салқындатып сақтау
Астық компоненттерінің көпшілігі төменгі температураға төзімсіз. Салқын ортада олар тіршілігін уақытша болса да тоқтататындықтан астық сапасында көп өзгеріс болмайды. Сақтаудың төменгі температурасына байланысты тәсілдерді Я.Я.Никитинский термоанабиозға негіздеген.
Астық массасын салқындатуды екі тәсілдің бірімен жүргізеді. Ол тәсілдер:
Қарапайым (пассивті) жолмен салқындату;
Белсенді (активті) жолмен салқындату;
Пассивті салқындатуда астықты орнынан қозғамайды, оның ішкі қабатына салқын ауа ендірмейді. Салқындату тәуліктің салқын кездеріндегі ауаны қойманың есік, терезелерін ашып ішкі ауамен алмастыру арқылы жүргізіледі.
Астықты ауасыз ортада сақтау
Сақтаудың бұл тәсіл өнімнің ішкі қабатындағы оттегінің мөлшерін азайту арқылы астықта болатын физиологиялық процестерді тежеуге негізделген. Микроорганизмдер мен зиянкестердің көпшілігі оттегіні қажет ететіндіктен олар тіршілігін тоқтатады, тіпті көбісі өледі. Астық массасында ауасыз ортаны келесі 3 тәсілдің бірімен қалыптастырады.
Астық массасындағы тірі компоненттердің тыныс алуы барысында көмір қышқыл диоксиді көлемін табиғи жолмен арттыру;
Астық массасына оттегіні ығыстырып шығаратын әртүрлі газдарды ендіре отырып арттыру;
Астық массасында ауасыз орта жасау;
Бұл тәсілдің кеңінен қолданылмау себебінің бірі- қоймаларда толық герметизация жасаудың мүмкін еместігі және ауасыз ортада дәндердің өнгіштік қасиетін жоғалтуы.
Астық түйірлерін қоймада сақтаудың негізгі ерекшеліктері
Астықтың сақталу технологиясын астықтың сенімді және ұзақ сақталуын қамтамасыз ететін шаралар жүйесі ретінде қарастыруға болады. Бұл жүйе негізінен көптенген жылдар бойы дән және оны өңдеу өнімдерімен жасалған жұмыстардың ғылыми және өндірістік ұсынымдары, техникалық база сапалық және сандық бақылау, жоғары мамандандырылған кадрлар жатады. Тұтынушылардың астықтың қауіпсіздігі мен сапасына қатысты жаңылысуына әкеп соқтыратын әрекеттердің алдын алу мақсатында астық нарығына қатысушылар сатып алушыларға және тұтынушыларға астықтың қауіпсіздігі мен сапасының көрсеткіштері туралы толық және дұрыс ақпарат алу үшін өндірушілер жаңа өнімнің сапасына толық мағлұмат беруі керек. Егістіктен жиналған астық сақтауға дайындық кезінде қабылдау және ірі партиялар жасау, тазалау, кептіру және белсенді желдету операцияларынан тұратын жинаудан кейіңгі өңдеуден өтеді. Бұл кезеңде қажетті жағдайлар жасалып, сақтаудың әдістері мен қолайлы режимдері анықталады. Тығыз қозғалмайтын қабат қасиеті әрқашанда дәнде келтіреледі. Кептіру агентінмен жуылатын дән беті өзгеріссіз. Кептіру интенсивтігі қозғалмайтын қабатта маңызды мӛлшерде бидай мен кептіру агентінің ішкі жылу және ылғал алмасуымен анықталып бидай аралық кеңістіктен су буын әкетеді. Тығыз қозғалмайтын қабатта кептіру кезінде қабаттың барлық қалыңдығында бидай ылғалдылығының төмендеуі бірақ жүрмейді, зоналар бойынша: басында кептіру агентінің кіру жағынан себу қабаты кебеді және кептіру зонасы ақырындап орта қабатқа ауысады, содан кейін орта қабат кебеді, ал кептіру зоналары ары қарай ауысады. Кептіру зонасы ортаңғы қабатқа жеткенде, төменгі қабатты кептіру бұл уақытта аяқталады. Мұндай кептіру тәсіліне жоғарғы және төменгі қабат ылғалдылығының әркелкілігі тән, ұзақ уақыт кептіру кезінде аңғарылады. Тек қана жоғары қабат кепкенде, бұл әркелкілік қысқарылады. Төменгі немесе ортаңғы қабат үйіндісі ұзақ уақыт кептіру агентімен байланыста болады және оның ылғалдылығын қалыптывесқа жақыдатады. Сондықтан бидайды қатты кептіріп тастамау үшін қатысты ылғалдылығы 55-65% кептіру агенті қолданады, бидай ылғалдылығы 12-14% келуі керек. Бидайды кептіруде қозғалмайтын қабатта кептіру агентінің температурасы қатаң шектеледі. Ол ереже бойынша бидайды кептіруде талап етілетін шарттан ауыспауы керек. Осыған байланысты кептіру процесі ұзақ және кептіру зонасы барлық қабатты басып алғанша жүреді. Кептіру зонасының қабатынан өту жылдамдығы кептіру агенті мен бидай ылғалдылығының параметрлерінің тәуелді. Кептіру агентінің қозғалмайтын қабаттан өтуі, оның параметрлерінің уақыт бойынша осыған байланысты ылғалдылық пен бидай температурасы өзгереді. Гравитациялы-қозғалмалы тығыз қабат кептіру камераны жоғары үздіксіз нәрі бидаймен құрылады және оның төменгі бөлігін таңдауда жасалады. Дегенмен қабат қозғалысында бөлек бидай бір-біріне қатысты араласады, олардың арасындағы байланыс сақталады. Активті беті жаңарады, бірақ оның үлкендігі барлық бидайдың суммарлы-геометриялық бетінен едәуір төмен болып қалады. Бидайдың камерада ауысу жылдамдылығы, кептіру ұзақтығы, шығару немесе тиеу жабдықтар көмегімен басқарылады. Кептіру камерасында бидайдың болу уақытын кең кеңістікте өзгертуге болады. Бидайды гравитациялы-қозғалмалы қабатта кептіру, қозғалтын қабатқы қарағанда кептіргіш агентінің одан да жоғары температурасын қолдануға болады. Үрленетін қабат қалыңдығын кептіргіш камерасының конструкцияна байланысты 100-300 мм ауытқуында алады. Удельді тапсырыста кептіргіш агент 3500 ден 4000 м/(сағ*т). Кептіргіш агентінің үлкен удельді тапсырысы кептіру зонасының кеңістігін барлық қабатта үрленетін қабаттың өз қалыңдығын қамтамасыз етеді. Жалған сұйытылған қабат қабат гидродинамикасы қисық жалған сұйытылған көбірек сипаттайды, өзімен бірге ауа жылдамдылығынан қабаттың керілуіне тәуелді. Ауаның критикалық жылдамдылығы қабаттың керілуі максималды маңыздылығына жетеді, келесі жылдамдығының өсумен ол қабатта каналдардың құрылуына байланысты бірнеше рет кішіреп, сол арқылы ауаның бөлігі өтеді. Осыған байланысты жалған сұйытылған басында кейбір «өтпелі зона» байқалады, біркелкі емес қабат құрылымына және оның «тасуына» тұрақсыздылығына тән. Қажетсіз механикалық ауысу кептіргіште кептіру процесін жалған сұйытылғаны 2-ші стадияда қабатты энергетикалық ауысуы мен оның біркелкі «тасу» жүргізу қажет. Мұндай гидродинамикалық режимде барлық бидай кептіргіш агентінде жуылады. Интенсивті араласу қорытындысында және қабат көлемінде дән байланысуында температураның тегістелуі жүреді. Жалған сұйытылған қабат өтпелі қасиеті бар, осыған байланысты кептіру процесін бидайдың ауысуын қосуға болды, орнынан кептіру камерасынан шығару орнын қосуға болады. өздігінен ауысу қорытындысы интенсивті араласу кептіру камерасында дәннің болу қабатта әркелкі. Бұл қыздыру және бидайды кептірудің әркелкілігіне әкеледі. Қыздыру мен кептірудің біркелкілігінің ең жақсы қорытындысы бидайдың ақпаратта ұйымдастырылған түрде ауысады, кептіргіш камерасында дәннің болу уақыты алдын-ала қамтамасыз етеді. Мұндай жағдайда болу уақыты кең шекте басқырып, бидай ылғалдылығымен және таңдалған кептіру режиміне сәйкес келеді. Кептіру агентінің температурасының жоғарлауы кептіру процесін жылдамдатады, бірақ бидай қызуын күшейтеді. Мысалы температураның 60 тан 140° С жоғарлауы. Кептіру жылдамдығы 2,5 есе бидайдың интенсивті қызуы 4 есе өседі. Ұқсас заңдылық және кептіру агентінің өзгеруінде алынады. Бидай қабатына жалған сұйытылған қалыпқа келуі, оған дірілдің тербелісі немесе қосымша ауа легінің әсері және діріл жолы әсер етеді. Дірілдің қолдануының ауа жылдамдығын төмендеу ін қиын қыстаудан төмен және ауа шығынын есептеу, қолданыстағы жылу санынан шығады. Қабат қалпына тербеліс амплитудасы әсіресе әсер етеді, ол әртүрлі дәнді дақыл дақылына 2 мен 10 шегінде, ал тербеліс тазалығы 30-10 Гц шегінде болады. Нан қабылдаушы (дайындаушы) кәсіпорындар (астық қоймасы) нан өткізгіштерден астықты қабылдайды, осыны біріншілік өңдеуден өткізеді (тазалау, кептіру), сақтап, бағытталуы бойынша тиейді, негізінен 2-ші және 3-ші звено кәсіпорындарына жібереді. Негізгі операциялар: астықты қабылдау, оны тазалау және кептіру, ұзақ мерзім сақтау, теміржол және су транспорттарына жүктеу. Құралдар үлкен сыйымдылығымен және үлкен ӛнімділігімен ажыратылады. Оларды теміржол және су жолдарының қиылысындағы ірі теміржол станцияларына орналастырады. Ауыспалы - астықты бір транспорт түріне екіншісіне ауыстырып тиеуге, мыс; су транспорттарынан теміржол транспорттарына немесе керісінше тар жерден кең жерге көшіру. өнімділігі үлкен тасымалдаушы құралдармен жабдықталған. Фондты - мемлекеттік астық қорларын сақтауға арналған. Мемлекеттік қорға салыңған астық 3-4 жыл сақталынады. Мұнда астық сапасын үлкен кӛлемді жұмыстар жүзеге асырылады. Өндірістік - астықты өңдейтін кәсіпорындарды астықпен қамтамасыз етеді. Жалпыдан басқа астық қоймасының типтері үшін астықты өңдеудің мақсаты - кәсіпорын технологиялық талаптарына сәйкес шикізатты ңдеуге дайындау. Бұл астық қоймаларында кәсіпорынның 3-6 айлық жұмысын қамтамасыз ете алатын астық қоры болуы керек. Дәнді дақылдарды және оларды өңдеу өнімдерін сақтау негізінде өнім массасында жүретін жағымсыз процестерді, алдымен физиологиялық процестерді толық тежеу принципі жатыр. Объектінің сақталуы және осы қасиетіне әсер ететін факторларды білмей бұл принципті жүзеге асыру мүмкін емес, яғни өнімді сақтау да оның барысын бақылай алмаймыз. Аталған қасиеттердің түрлі дақылдарда белгі беруі кейбір жағдайларда табиғи түрде болады, сондықтан қойылған мақсаттарды жүзеге асыруда белгілі операцияларды жоспарлауда ескеру қажет
1.2 Дән сақтау қоймалары
Астық массасын дұрыс сақтау үшін астық қоймаларын салу қажет. Мұндай құрылымдар егінді қоршаған ортаның теріс әсерінен қорғауы, саңырауқұлақ патогендерінің пайда болуына жол бермеуі, кеміргіштердің, жәндіктердің және басқа зиянкестердің зақымдануынан қорғауы керек. Осыған байланысты құрылымдарға бірқатар талаптар қойылады:
Ғимараттар берік және тұрақты болуы керек, құрғақ және дымқыл дән массаларының қысымына оңай төтеп бере алады.
Құрылым астықты жауын-шашынның, жер асты суларының, конденсаттың және басқа ылғал көздерінің әсерінен қорғауы керек.
Астық қоймаларының құрылысы өрт қауіпсіздігі жүйесін енгізу арқылы жүзеге асырылуы тиіс.
Дизайндар техникалық қызмет көрсетуге ыңғайлы болуы керек: жабдыққа еркін қол жеткізуді қамтамасыз ету, өнімдерді бақылау, дезинфекторлар мен жою құралдарының жұмысына қиындық туғызбау.
Астық қоймалары шаңды азайту және қызметкерлер үшін қолайлы жұмыс жағдайын жасау үшін аспирациялық жүйелермен жабдықталуы керек.
Сонымен қатар, нысандар қажетэкономикалық талаптарды қанағаттандыру - пайдалану оңай, ұзақ және сенімді болуы. Өнімді сатудан ең көп пайда алу үшін астық қоймаларының құрылысын жинау және оны өткізу орындарынан оңтайлы қашықтықта жүргізу керек.
Бүкіл вагон болат пен алюминий қорытпасынан тұрады
Мұндай вагондар астық тиеу мен түсіру кезінде едәуір ыңғайлы
Вагонның ішкі бөлігі арнайы эмальмен толық жабылған. Астықтың осы эмальмен жанасуы кезінде астық ешбір зиянды заттарды жинамайды, тұтынушы үшін экологиялық таза және қауіпсіз күйінде қалады.
Астық тасымалдауға арналған арнайы вагондар сыртқы ортаның әсерінен толық қорғалған.
Хоппер-астық тасығышта жүк тасымалдау 70 тоннаға дейін, жабық вагондарда 68 тоннаға дейін дән тасымалдауға мүмкіндік береді. Тиеу элеватордың көмегімен осы үшін арнайы бейімделген станцияларда іске асырылады. Жақсы дамыған темір жол желісі мұндай тасымалдарды кез келген қашықтықта оларды сақтау, өңдеу немесе экспорт орындарына тасымалды іске асыруға ықпал етеді.
Конструкциялық ерекшеліктеріне сәйкес астық массасын сақтауға арналған құрылымдардың екі түрі бар:
Қаңқасыз ғимараттар. Олар кептірілген өнімдерді сақтау үшін жасалған, өйткені оған арнайы талаптар жоқ. Олардың басты артықшылығы - құрылыс жылдамдығы, төмен құны.
Жақтау құрылымдары. Олар астық массасын сақтауға және бақылауға арналған, желдету, аспирациялық және бақылау жүйелерімен жабдықталған. Негізгі артықшылығы - мәдениеттерді кез келген кезеңде сақтау мүмкіндігі.
Белгілі бір түрді таңдау өнімдердің күтілетін санына, сондай-ақ сатылатын дақылдардың әртүрлілігіне байланысты. Ең танымал құрылымдардың ішінде еден және бункер құрылымдары ерекшеленеді.
Едендік қоймалардың дизайны дақылдарды тасымалдау және тарату үшін жабдықталған жоғарғы және төменгі деңгейлердің болуын болжайды.
Көбінесе «кілтке тапсырылған» астық қоймалары екі түрде салынады:
Көлденең едендері бар - бірнеше сортты сақтау үшін қолданыладыолар бір-бірімен араласпаған мәдениеттер.
Едені көлбеу - астық массасын таяз жер асты суларымен үнемдеу үшін қолданылады.
Өте жиі мұндай конструкцияларда тарату, тасымалдау және қызмет көрсету механизмдері жер астында орналасады, осылайша ішкі кеңістікті үнемдейді.
Воронежде бункер түріндегі астық қоймаларының құрылысына егіннің бірнеше түрін тиісті сақтау шарттарымен қамтамасыз ету қажет кәсіпорындар тапсырыс береді. Ең қарапайым құрылымдар - астық массасының араласпауы үшін ішкі бөлігі қалқалармен бөлінген едендік құрылымдар. Ең прогрессивті - конус тәрізді түбі бар биіктігі 10-12 метрге дейінгі цилиндрлік контейнерлер. Соңғы шешім гравитация арқылы өнімдерді автономды түсіруді қамтамасыз етеді. Кәсіпорынның қажеттіліктері үшін қызмет көрсетуші персоналға арналған өтуі бар екі қатарлы бірнеше резервуарлар орнатылуда. Астық қоймасы -бұл астықтың нормативтік мерзімдерде сақталуын қамтамасыз ететін техникалық кешен. Пайдалану түріне байланысты олар келесі түрлерге бөлінеді:
азық-түлік;
тұқым;
жемдік.
Астықты сақтау әдісі бойынша астық қоймалары сүрлемдік, бункерлік (аралық) және едендік болып жіктеледі. Осы түрлердің әрқайсысын толығырақ қарастырамыз.
Еден қоймалары
Еден түріндегі астық қоймалары бір қабатты ғимараттар болып табылады, олардың әрқайсысында 2 галерея бар – төменгі және жоғарғы. Бұл Үй-жайлар астықты тиеу мен түсіруді автоматтандыруға мүмкіндік беретін тетіктермен жарақтандырылады. Галереялардағы едендер көлденең де, көлбеу де болуы мүмкін.Көлденең едендері бар қоймалар астықтың бір немесе бірнеше түрін сақтау үшін қолданылады. Егер қоймаға дәнді дақылдардың бірнеше партиясы түссе, онда бөлме ағаш жиналмалы қалқандардың көмегімен көптеген бөлімдерге бөлінеді.
Көлбеу бұрышы 40 градусқа жететін едендері бар астық қоймалары жер асты сулары үлкен тереңдікте жатқан аймақтарда жабдықталады. Бұл жағдайда едендердің өзі 6 метрге көміліп, тасымалдау механизмімен жабдықталған өту галереясы одан да тереңірек орналастырылады. Мұндай сындарлы шешім қойманың сыйымдылығын арттырып қана қоймай, астық массасын төменгі люктер арқылы түсіруді автоматтандыруға мүмкіндік береді.
Бункерлік (шағын) қоймалар
Бункерлік Астық қоймалары бір уақытта бірнеше астық сорттарын немесе партияларын сақтау үшін қолданылады. Олардағы қойма үй-жайлары стационарлық қабырғалармен бөліктерге бөлінеді. Көлбеу типтегі қоймалар конус тәрізді немесе көлбеу түбі бар бункерлермен жабдықталады. Осының арқасында қойма үй-жайларынан астық массаларын түсіру жеңілдетілді (астық ауырлық күшімен шығады).
Сүрлем қоймалары
Сүрлем қоймасы деп дәнді және бұршақты дақылдарды ұзақ уақыт сақтауға арналған биіктігі шамамен 25 метр болатын бетон немесе металл резервуар түсініледі. Бұл контейнерлердің түбінде шұңқыр тәрізді немесе конустық пішін бар, бұл астықты өздігінен ағызуды ұйымдастыруға мүмкіндік береді.
Астық қоймаларында Астықты қабылдау және сақтау ерекшеліктері
Қазіргі заманғы астық қоймалары комбайн массасы тиелетін бункерлермен және Астықты ауырлық күшімен түсіруге мүмкіндік беретін құрылымдық элементтермен жабдықталады. Сонымен қатар, кейбір қоймалар (мысалы, шекаралық немесе порт қоймалары) экспортқа жіберілетін шикізатты қаптарға немесе басқа ыдыстарға буып-түю үшін арнайы желілермен жабдықталады.
Қоймаларды желдету жүйелерімен жабдықтауға ерекше назар аударылады. Белсенді желдету астық массасының оңтайлы температурасы мен ылғалдылық деңгейін ұстап тұруға мүмкіндік береді. Көбінесе желдету қондырғылары қолайлы ауа-райы жағдайында іске қосылады, яғни астық қоймасына сырттан келетін ауа осындай температура мен ылғалдылыққа ие болған күндер мен сағаттарда, олардың әсерінен:
астық массасының температурасы төмендейді;
дәннің ылғалдылығы төмендейді немесе өзгеріссіз қалады (көтерілмейді).
Жақсы нәтижеге астық массасы мен сыртқы ауа температурасы арасындағы максималды айырмашылықта қол жеткізуге болады.
Достарыңызбен бөлісу: |