Дипломдық ЖҰмыс (жоба) Тақырыбы: «Ірімшік зауыты» апат кезінде өртті сөндіру тактикасы

S_П = 18*24 = 432 м²

Қол оқпандарының аса эффективті сөндіру тереңдігі h_m = 5 м, а лафетті опан - h_m = 10 м.

4. Өрт сөндіру ауданын анықтаймыз:

S_Т = n*a*h_t=2*18*5=180 [2.10]

зауыт бөлмелерінде өрт сөндіру үшін өрт сөндіру құралдарының (су) қажетті шығынын анықтаймыз:

Q^Т_ТР = S_Т * J_ТР = 180 * 0,2 = 36 л/(м²*с) [2.11]

мұндағы, J_тр – су берудің қажетті интенсивтілігі, л/(с м²),

J_тр = 0,2 л/(м²*с)

6. Қорғауға өрт сөндіру құралдарының қажетті шығынын анықтаймыз, қорғау ауданын анықтаймыз:

Q^З_ТР = S_З * J_ТР/4 = 5 л/(м²*с) [2.12]
7. Жалпы қажет шығынды анықтаймыз:

Q = Q + Q _[2.13]

Q = 20 + 5 = 25 л/(м²*с)

8. Өрт сөндіру үшін оқпандар санын анықтаймыз:

N = Q/q_СТ = 20/7 = 3 ст. «А» [2.14]

9. Көрші бөлмелерді қорғау үшін оқпандар санын анықтаймыз:

N = Q/q_{СТ [2.15]}

N = 5/3,5 = 2 ст. «Б»

Зауыт бөлмелерінде жедел-тактикалық жоспарын меңгеріп, көрші бөлмелерді қорғау үшін 2 «Б» оқпанын аламыз.

10. Судың нақты шығынын анықтаймыз:

Q = N^Т_СТ * q_СТ + N^З_СТ * q_{СТ [2.16]}

Q = 3 * 7 + 2 * 3,5 = 28 л/с

Салыстырамыз Q и Q

28 > 25 Теңестіру орындалуда.

11. Нысанның сумен қамтылуын анықтау:

Q_В = (V_В*d_СЕТИ)²

мұндағы, Q_В – су тораптар жүйесінің су беруі, л/с;

V_В – құбыр бойымен судың қозғалыс жылдамдығ , м/с;

d_СЕТИ – құбыр диаметрі, дюйм (1 дюйм = 25,4).

Q_В = (1,3 *6)² = 61 л/с

Нысан сумен қамтылған.

12. Өрт автомобильдерінің қажетті санын анықтау:

N_М = Q/0,8*Q_Н

мұндағы, Q_Н – өрт автомобилінің сорғышының шығыны, л/с.

N_М = 17,5/0,8 * 40 = 1 ПА

13. Бөлімшелер санын анықтау:

N_ОТД = Q/Q_{ОТД [2.17]}

мұндағы, Q_ОТД - бір бөлімше бере алатын өрт сөндіру заттарының шығыны,л/с.

N_ОТД = 28/14 = 2 отд.

^{Ірі өрттерді сөндірудің практикалық икемділігінен шыға отырып, түтінденген бөлмеде жұмыс жасап жатқан ГТҚҚ жеке құрамын ауыстыруға резерв қарастыру керек. Резерв өрт сөндіруде жұмыс жасап жатқандардың ГТҚҚ буынының санынан 30 % құрауы қажет.}

N_{ЗВ.ГДЗС} = N_ЗВ.РАБ + 30 % = 4 + 1,2 = 4,8 (5 ГТҚҚ буынын аламыз)

14. Қажетті жеке құрам санан анықтау:

N_ЛС = N*3 + N*2 + N_М + N_ПБ + N_СВ + N_РАЗ = [2.18]

3*3 + 2*2 + 1 + 3 + 3 + 2 = 22 чел.

мұндағы: N*3 – өрт сөндіру бойынша оқпандар позициясында тұрған адамдар саны, оқпаншыларды қоса (ГТҚҚ буындары да ескеріледі);

N*2 – қорғау бойынша оқпандар позициясында тұрған адамдар саны, оқпаншыларды қоса;

N_М – қысымды-жең жүйесіндегі жұмысты бақылаудағы адамдар саны (машина саны бойынша);

N_ПБ – қауіпсіздік постындағы адамдар саны (ГТҚҚ буындарының саны бойынша);

N_СВ – байланысшылар саны;

N_РАЗ – таратқышта және т.б. жұмыс жасаушылардың саны.

Негізгі тағайындалған бөлімдердің қажетті санын анықтау және гарнизонды кесете бойынша өртке шақыру номерін анықтау:

N_ОТД = N_ЛС/4 [2.19]

N_ОТД = 22/4 = 6 отд.

Өрт сөндіру құралдарын беру бойынша шекті арақашықтықты анықтау:

L_ПР = [H_Н - (H_Р ± Z_М ± Z_СТ)/SQ²]*20 [2.20]

мұндағы: H_Н – сорғыштағы қысым, м.;

H_Р – таратқыштағы қысым, м., (H_Р = H_ПР + 10);

Z_М – шекті арақашықтықтағы жергілікті жердің аса жоғары көтерілу (+) немесе түсу (-), м.;

Z_СТ – таратқышты орнату орынынан немесе өрттегі жергілікті жердің аса жоғары оқпандардың көтерілуі немесе түсуі, м.;

S – бір өрт жеңінің кедергі келтіруі;

Q – бір аса жүктелген магистралды жең сызығының суммарлы су шығыны, л/с.;

SQ² - бір магистралды жең сызығындағы қысымның жоғалуы, м.

L_ПР = [90 - (50 + 0 + 4)/0,015 * 10,5²]*20 = 436 м.

17. АЦ-да ӨСБ-1 қарауылы екі бөлімше құрамында бере алатын өрт сөндіру құралдарын анықтаймыз. ӨСБ-1 бөлімшесі түтінденген бөлмеге бір оқпаннан бере алатын екі ГТҚҚ буыны ғана бар, сонда:

Q_ф = N_отд * n_отд.ст * q_ст = 6 * 2 * 3,5 = 42 л/с,

мұндағы: N_отд – өрт орынына келген АЦ-дағы бөлімше саны;

q_ст – оқпандағы су шығыны, л/с;

n_отд.ст – өрт сөндіруге бір бөлімше бере алатын оқпандар саны (немесе қорғауға);

Q_ф = 42 л/с Q_тр = 25 л/с

Сәйкесінше, өртке бірінші келген өрт бөлімі өрт сөндіруге қажетті оқпандар санымен қамтамасыз ете алмайды.

Бірінші келген өрт бөлімнің күш пен құралдарды кіргізу сәтіндегі өрттегі жағдайы және бірінші ӨСБ қабылданған шешімдер барлау барысында анықталды:

жанып жатқан сауда кешенінде адамдар бар, қауіпті факторлар олардың өміріне қауіп төндіруі мүмкін;

өрт ауданы 180 м² құрады;

өрттің тарау жылдамдығы 1,2 м/мин.

Бірінші өрт бөлімі келгенге дейін шешуші бағыт күш пен құралдары құтқару жұмыстарын қамтамасыз етту үшін жұмсалады.

Бірақ бірінші бөлім күш пен құралдарды өрт сөндіруді қамтамасыз ете алмайды, өртке келгендер:

АЦ-40, АЦ-40, АЦ-40.

Өрттегі жағдайды және ӨСБ-11 жеке құрамының тактикалық мүмкіндіктерін ескере отырып адамдарды құтқару бойынша шараларды жүргізу үшін үш барлау тобы ұйымдастырылды және ГТҚҚ буынымен өрт сөндіруге үш РС-70 оқпаны берілді. 11-ші ӨСБ КҚЖБО-на қосымша күш пен құралдардың келуі үшін шақырудың жоғарылатылған номерін хабарлайды.

№ 2 жоғарылатылған шақыру бойынша күш пен құралдарды енгізу сәтіне дейінгі өрттегі жағдайды анықтау.

1. №2 шақыру бойынша келген өрттің пайда болуынан соңғы бөлім оқпандарын бергенге дейінгі өрттің даму уақытын анықтаймыз:

τ_св² = τ_св¹ + τ_сл² + τ_бр = 11 + 3+ 5 = 19 мин.

2. №2 шақыру бойынша келген ӨСБ-11 оқпандарды беру сәтіне дейінгі өрттің ауданын анықтаймыз.

Зауыт кешенінің және көрші бөлмелердің қабырғаларының отқа төзімділік шегі 0,75 сағ. тең, яғни 45 мин, ал қосымша күштер мен құралдар өрт пайда болғаннан 19 минуттан кейі келеді, сонда өрттің дамуы өзгермейді, сондықтан:

S_т = 180 м² Q_тр = 25 л/с

<sup>. Күш пен құралдардың орналасуы.


Өрттегі орташа көлемді температураны анықтаймыз.

Жылу алмасу беткі қабатын анықтаймыз:

S = S</sup>_пол ^{+ S}_пер ^{+ S}_ст<sup>,

мұндағы, S</sup>_пол ^{, S}_пер ^{, S}_ст <sup>- еден, аражапқыш және бөлме қабырғаларының ауданы, м2.

S</sup>_пол <sup>= 240 м2

S</sup>_пер ^{= S}_пол <sup>= 1800 м2

S</sup>_ст<sup>, = (18 * 3,5)*2 = 126 м2

S = 240 + 180 + 70 = 490 м2

Жылулық ағын тығыздығын анықтаймыз;

мұндағы, - химиялық толық жанбаған коэффициенті;</sup>

V_м – материалдың жаппай жану жылдамдығы, кг/( м² ч);

S_п - бөлмедегі өрт ауданы, м²;

Q_н^{р -} жанудың төмен массалық жылулығы, кдж/кг;

0,97, V_м = 0,48 кг/( м².мин);

q = ^{0,97*28,8 *240 *74880} = 340137,2 вт/м²

S₁ = 45 м²

Алынған мағыналар бойынша ^S₁ және V₀

S

кестеге сәйке (қосымша 7 /14/), табамыз

S 410 2
S_пола = 240

Жылулық ағын тығыздығын ауа шығынының коэффициенті және өрттің мүмкін даму уақытын біле отырып «Өрт тактикасы» курсы бойынша әдістемелік көрсетулер номограммасы бойынша өрттің ортакөлемді температурасын анықтаймыз.

Есептеулер көрсеткендей өрттің ауданы бірінші келген бөлім сәтінен соңғы келген сәтіне дейінгі мезгілде өзгермеген, сонымен бірге ағу қуыстары мен жылу алмасу беттерінің ауданы өзгермеген. Сәйкесінше орта көлемді температураны тек қана келесі уақыт аралықтарында анықтаймыз:

бөлімнің келу уақыты t_ср¹³ = 350^оС; t_ср¹⁹ = 375^оС.

Түтіндену дәрежесі:

Өрт сөндіруге күш пен құралдар көрші бөлмелер жағынан есік қуысы арқылы енгізілгенін ескере отырып және олардың саны уақыт аралығында өзгереді. Сәйкесінше газ алмасуға қатысатын қуыстардың ауданы өзгермейді.

Есік қуыстары 1/3 жұмыс жасауын, ал жану өнімдерін жоюға 2/3 жұмыс жасауын ескере отырып бейтарап аймақтың орналасу биіктігін анықтаймыз.

Сонда бейтарап аймақтың орналасу биіктігі болады:

Өндірістік бағдарламаны жоспарлау

Соңынан жабдықтауға арналған өнімнің жалпы көлемі, өнімнің әртүрінің жалпы өнім көлеміндегі үлесі, өнімнің тұтынушыларға жеткізу кестесі жаңа және өндірістен алынып тасталынған өнімдердің үлес салмағы, экспорттық өнімнің үлес салмағы, қоймадағы дайын өнімдердің қорлары, тапсырыс берушілерге жеткізілген бірақ әлі төленбеген өнім көлемі, жоспардан тыс қалдықтар мен тұтынушылардан алынған  тауарға дер кезінде төлемеу себептері, тапсырыс портфелінің қаржылық көрсеткіштері, жоспарланған табыс, рентабелділік, салықтық төлемдер мен түсімдер көлемін және басқа да сату тиімділігіне әсер ететін факторларды қалыптастырады.

   Маркетинг қызметінің жасаған талдауына сүйеніп барлық қызығушылығы бар мамандар қоржынды өткізу жөнінде қорытынды жасайды және ол кейіннен өндірістік бағдарламаның қалыптасуына септігін тигізеді. Тапсырыстар қоржыны бойынша нақты тиімді шешімдер қабылдау үшін кәсіпорынның басты мамандарынан әртүрлі талдау зерттеу бөлімдерін құрған жөн.Өндіріс қуатын есептеу өндірістік бағдарламаны қалыптастыруда үлкен орын алады. Өндірістік қуатты есептеу негізінде келесі факторлар анықталады: өндіріс өсуінің ішкі өндірістік қорлары, өндіріс көлемі, техникалық қайта қарулану қажеттілігі анықталады.

Кәсіпорынның өндірістік қуаттылығы – бұл белгілі уақыт мерзімінде шығарылған өнім бірліктерінің саны немесе көлемі. Белгілі уақыт мерзімінде алынған кәсіпорындар қуаттылығы тұрақты көлеммен есептеледі. Сондықтан өндірісті өзгерту шаралары бойынша өзгертулерді енгізу және бұйымдардың номенклатурасы өзгерту қажеттілігі туады.Қалыпты жетістік қуаттылығы – бұл бір жыл ішінде анықталған жағдайларда өндірілген өнім бірліктерінің саны, ол нарық конъюктурасын зерттеу кезінде қарастырылып сұраныс көлеміне қатысты болу керек.Қалыпты жетістік қуаттылығы қалыпты жұмыс жағдайларында жүзеге асады, ол құрал – саймандарды орнату есебінен, кәсіпорынның техникалық ережелерді сақтау (жұмыс кезінде қалыпты үзіліс уақыты, тоқтатулар, мейрам күндер;техникалық қызмет көрсетуге бөлінген уақыт; жұмыс ауысымы құрылымын талап ететін құрал – сайман ауыстыру; негізгі құрал – саймандарды бөлшектер бойынша қолдану еместігі) және басқару жүйесінде қолданылады.

Кәсіпорынның қуатын есептеу үшін арнайы формулалар жоқ.

Құрастырушы техника – экономикалық зерттеулер өндіріс саласына тәуелді әртүрлі мағына береді. Бірақ та техника – экономикалық зерттеу кезінде компоненттердің ара қатынасы, оны ұлғайту бойынша әртүрлі іс -  шаралар өндіріс қуаттылығының икемсіздігіне әсер ете алады. Қалыпты жетістік қуаттылығын таңдаумен қатар оның ортақ құндылығын есептеу және өндірістің әртүрлі құрастырушысы жете сұраныстарын есептеу қажеттілігі негізінде пайда болуы мүмкін. Жобаны тұтынушыларын жұмыс күші кезінде анықтау қажет. Бұл нақты сұраныс тек технологияның және құрал – саймандарды анықтаумен анықталады. Бірақ та өндіріс технологиясы квалификацияланған персоналды болуына тәуелді болса, көптеген жобалар үшін сұраныстың жұмыс кезінде анықтау кәсіпорынның қалыпты жетістік қуаттылығы анықталады.

Кәсіпорынның өндірістік қуаты дегеніміз – номнеклатура мен ассортимент бойынша, кәсіпорындардың құралдары мен өндіріс алаңын прогрессивті технологияның, еңбек пен өндірісті тиімді ұйымдастыра отырып, өнімнің максималды көлемін өндіруді айтады. Нақты және жоспарлық қуатты айыра білу қажет. Олардың сәйкес келуі оны меңгеру деңгейіне байланысты. Жоспарлы қуатты меңгеру деңгейі келесі көрсеткіштермен сипатталады: меңгеру ұзақтылығымен жоспарлық қуатты меңгеру деңгейімен, қуатты пайдалану ұзақтығымен, меңгеру кезеңіндегі шығарылған өнім көлемімен, өзіндік құнның жоспарлы өнім деңгейіне жеткенде еңбек өнімділігі мен рентабелділігі.Жобаланған қуатты меңгеру кезеңінің ұзақтылығы деген – оны қабылдау актіге қол қойған күннен бастап, тұрақты өнім өндіруге дейінгі уақытты айтамыз. Меңгеру кезеңіндегі обьектілердің өнім өндіру көлемі осы көрсеткіштерді ескеру негізінде анықталу қажет. Меңгеру деңгейі – бұл белгілі мерзімде жобадағы қуаттың меңгерілуі. Ол белгілі кезеңдегі өнім өндірудің жобалық қуатының қатынасымен анықталады. Кәсіпорынның өндірістік қуатын есептеу әдісін қарастырайық. Оны есептеу үшін келесі мәліметтер қажет: бір стоноктың жұмыс істеу қоры, стонок саны, құрал – саймандардың өнімділігі. Кәсіпорынның өндірістік қуаты ондағы басты цехтардың, учаскелердің, құралдардың қуаты арқылы анықталады. Өндірістік қуатты есептеудің екі әдісі бар:

- құралдардың өнімділігі бойынша;

- тауарларды жасаудың еңбек сыйымдылығы бойынша.

Қазіргі нарықтық экономика жағдайындағы кез келген жұмыс істейтін кәсіпорын өз қызметі барысында өнім өндіруді бірнеше жылға болжайды. Ол ұзақ мерзімдік стратегиялық бағыттарды жүзеге асырудың бір жолы өндірістік бағдарламаны жасау болып табылады.Өндірістік бағдарламаны жасағанда көбінесе нарық сұранысына келіп тіреледі, сонымен бірге мемлекеттік тапсырыстар, мемлекеттің саясаты тағы басқа әсер етеді.Кәсіпорын шығарған өнім көлемі мен оны өткізу көлемі теңескен жағдайда, өнім көлемінің ең тиімді деңгейі анықталады. Кәсіпорын белгілі бір жылға өндіріс бағдарламасын жасайды және ол көп уақытта орындалмай тұруы немесе  аз уақыттың ішінде жүзеге асырылуы мүмкін. Кәсіпорынның өндірістік құрылымының өзгеруі көптеген экономикалық көрсеткіштерді өзгертеді, яғни рентабельділік, таза табыс, құндық түрдегі өндірілген өнім көлемі, материал сыйымдылық және тағы басқа өнім өндіру мен өнім өткізу бір-бірімен тығыз байланысты. Өнімді өткізуге әсер ететін факторлар көп. Олардың негізгісі тауар бағасы мен тауардың сапасы.Кез келген кәсіпорын өнім өндіргенде шикізат пен материалдарды, ресурстарды неғұрлым аз пайдаланып, соғұрлым өзіндік құны аз өнім шығаруға тырысады. Оған жетудің бірден бір жолы ол жоғары технология мен техниканы тиімді пайдалана отырып өнім өндіру, бірақ та шикізатты аз пайдалануымыз қажет деп, өнім сапасы туралы ұмытпауымыз қажет. Сонымен өндіріс факторларын тиімді үйлестіре отырып, өндірілген өнім бәсеке қабілеттілікке қол жеткізеді.

Қазіргі заман талабына келсек, өнімде көптеген қасиеттердің болуын қажет етеді, ол пайдалылық, төзімділік, жұмысының тиімділігі, эстетикалық талаптараға сай болуы, бағасының арзан болуы, тағы басқа. Біздің мысалымызда сүт өнімдері болғандықтан, мұнда пайдалылық жүрмейді. Оған жұмысының тиімділігі, төзімділік деңгейі, жекелеген жағдайдаларда эстетикалық талаптар қойылады.

Өндірістік бағдарламаның құрылымын талдағанда 2015 жылдың өнім өндіру жоспары мен оның нақты орындалуын салыстыра отырып анықталады. Оны келесі “Меркі ірімшік зауыты” ЖШС 2015 жылға арналған бағдарламасы мен нақты шығарылған өнім көлемін салыстыра отырып көре аламыз.

“Меркі ірімшік зауыты” ЖШС-ның 2015 жылға арналған өндірістік бағдарламасы.