Сурет 1: Жел энергиясы
(Дерек көз: сілтеме: https://coderlessons.com/tutorials/akademicheskii/vozobnovliaemaia-energiia/energiia-vetra-vvedenie) [23].
Гидроэнергетика, ол энергия өндіру үшін қозғалатын судың табиғи ағынын пайдаланады. Гидроэнергетика қазіргі уақытта АҚШ-тың еуропалық көздерден өндірілетін электр қуатының жалпы көлемінің 31,5%-ын және елдегі жалпы электр қуатының шамамен 6,3%-ын құрайды [24].
Гидроэлектрлік технологиялар бір жағынан су ағып, екінші жағынан әлдеқайда төмен су ағу құрылым шыққан кезде бөгет тудыратын биіктік айырмашылығын пайдалану арқылы энергияны өндіреді.
Гидроэнергетика бұл басқаларға қарағанда арзанырақ электр энергиясының қолжетімді көзі. Гидроэнергия тек қозғалатын судың энергиясына байланысты болғандықтан, Айдахо, Вашингтон және Орегон сияқты электр қуатының көп бөлігін су энергиясынан алатын штаттар елдің қалған бөліктеріне қарағанда электр қуатына ақыны өте аз мөлшерде төлейді.
Электр энергиясының басқа көздерімен салыстырғанда, гидроэнергетика да жобаның қызмет ету мерзімі ішінде техникалық қызмет көрсету, пайдалану және отынға қатысты салыстырмалы түрде төмен шығындарға ие. Кез келген үлкен энергия көзі сияқты, айтарлықтай бастапқы салыну жұмыстар барысында шығындар болуы даусыз екені рас, бірақ уақыт өте келе гидроэнергетиканың ұзақ қызмет ету мерзімі бұл шығындардың орнын толтырып қана қоймай өте үлкен пайда әкеледі. Сонымен қатар, гидроэнергетикалық нысандарда қолданылатын жабдықтар көбінесе қайта-қайта ауыстыруды талап етпейді және тағы да пайдалы жағы жөндеусіз ұзақ уақыт жұмыс істейді, бұл ұзақ мерзімді қаражатты айтарлықтай үнемдейді.
Гидроэнергетиканың артықшылықтары мыңдаған жылдар бойы мойындалды және осыған байланысты көп елдерде пайдаланылды. Таза және үнемді энергия түрі болуымен қатар, су электр станциялары электр қуатын бірден қуат көзін бере алады, бұл үлкен үзілістер болған жағдайда немесе
2.1 Әлемдік энергетикалық дағдарыстар
Энергетикалық дағдарыс – әлемнің энергетикалық ресурстарға көбірек көңіл бөлуін қамтамасыз ету үшін энергия тапшылығынан туындаған жағдай. Мұндай тапшылық өсу факторларының себебі болуы мүмкін, мысалға қарастыратын болсақ халық санының өсуі, экономикалық өсу, климаттың өзгеруі, геосаяси қақтығыстар мен шектеулі қорлар және тағы басқада жағдайлар.
Энергетикалық дағдарыс әлемдік экономика мен халықтың әл-ауқатының елеулі проблемасы болып табылады. Энергия тапшылығы энергия бағасының қымбаттауына, өмір сапасының төмендеуіне, экономикалық өсудің шектелуіне, көптеген мемлекеттерде күйзелістердің пайда болуына әкелуі мүмкін. Соның ішінде өте күрделі энергетикалық проблемаларға байланысты дағдарыстардың бірі 1970-ші жылдардағы дағдарыс болып табылады, ол мұнай мен газ қорларының өсуімен яғни қымбаттауымен болған жағдай, сондай-ақ экономикалық өсу мен халық санының өсуіне байланысты энергия тұтынудың өсуімен тығыз байланысты. Бұл дағдарыс мұнай мен газ бағасының өсуіне, сондай-ақ энергетикалық ресурстарды пайдалануға шектеулердің енгізілуіне әкелді. Дағдарыс мұнайды сатып алып отырған мемлекеттер арасында көп болады, қазіргі таңда да көптеген елдер мұнайға тәуелді.
Әлемдегі энергетикалық дағдарыс әртүрлі формада болуы мүмкін, соның ішінде энергия тапшылығы, энергия бағасының құбылмалылығы, геосаяси қақтығыстар, экологиялық проблемалар және тағысын басқа болуы мүмкін
Ең күрделі энергетикалық дағдарыстың қауіптерінің бірі – әлемдегі энергия көзі болып табылатын мұнай, газ және көмір қорының сарқылуы. Сондай-ақ ауыр дағдарыс әсіресе дамушы елдерде энергияға сұраныс көп мемлекеттерде туындауы мүмкін.
Энергияны талдау мәселесін шешуге күн және жел энергиясы, биоотын, геотермалдық энергия және т.б. сияқты баламалы энергия көздерін дамыту және пайдалану тиімді жол. Сонымен қатар энергия тиімділігін арттыру және энергияны үнемдейтін жаңа технологияларды дамыту қажет. Ақырында, мемлекет энергия көздерін тиімді және тұрақты пайдалану мақсатында ақпарат пен технологияларды бөлісе отырып, энергетика саласын реттеуге бар күш жігерді салып жатыр [27].
Әлем тарихында әлемдік аренада орын алған және әлеуметтік және жеке салдары болған бірнеше ірі дағдарыстар болды, бірақ дағдар әртүрлі жағдайда орын алуы мүмкін. Олар әр мемлекетке әр түрлі әсер етеді. Дегенмен, ең ауыр энергетикалық дағдарыстардың кейбірін нақтылап көрсетуге болады. Бұл дағдарыстардың барлығы экономикалық қажеттілікке байланысты туындап, жаңа, еркін энергия көздерін іздеуді тудырады.
Достарыңызбен бөлісу: |