Дипломдық жұмыс Тақырыбы: «Маркетингтегі ақпарат жүйесін тұрғызу»

Математикалық жабдықтауға қойылатын талаптар

Математикалық қамтамасыздандыруға келесілер жатады:

1. 
   өңделген ақпарат пен жиналған алгоритм, өңделген әдіс,
   
2. 
   сортталған мәліметтер, ізделген алгоритмдер.
   

• 
  Ақпаратты жинау және өңдеу алгоритмін, сонымен қатар ЭЕМ мәліметтерді енгізу дұрыстылығын бақылау;
  
• 
  Мәліметтерді іздеу, іріктеуі құжаттарды принтерге басып шығару алгоритмдерін құрастыру;
  
• 
  Қолданылатын математикалық әдістер техникалық және программалық құралдардың мүмкіндіктерін ескеру керек;
  
• 
  Алгоритмнің кез-келген формасы қолданылады: формулалық, таблицалық, блок-схема, жазбалық.
  

• 
  Қарапайым блоктарды декомпозициялау;
  
• 
  Қолданбалы программалық пакеттеріне және программалау тілдеріне қолданылатын стандарттарды іздеу және есептеу процедураларын максималды түрде пайдалану;
  
• 
  Программалардың орындалуын және есептің қызмет көрсету байланысын бақылау.
  

Программалық жабдықтауға қойылатын талаптар

Жалпы программалық жабдықтау – бұл жабдықтаудың кең көлемдегі қолданушыларға есептелген және ақпаратты өңдеу есебінде жиі кездесетін есептеу кезеңінің “және – немесе ” шешімін ұйымдастыруға арналған программалардың бірігуін бейнелейтін ақпараттық жүйенің программалық жабдықтаудың бөлімі.

Арнаулы программалық жабдықтауға ҚПП мен бөлек функцияларды орындайтын және ақпараттық жүйенің әр түрлі функционалды ішкі жүйесінің нақты есептерін шешетін программалар кіреді.

Программалық қамтамасыздандыру келесі талаптарды қанағаттандыру керек: МБ мәліметтер құрамын кеңейту мүмкіндігі;

• 
  МБ әсерін тигізе алатын жаңа формаларды өндіру мен кіріс формаларының өзгеруі;
  
• 
  қаржы несие функцияларының жоспары мен құрамын динамикалық анықтау;
  
• 
  МБ көптеген сақталған мәліметтен мәліметті анықтау үшін іздеу саласын анықтау;
  
• 
  шығу мәләметтерін өңдеу мен таңдау әдістерін анықтау.
  

• 
  жұмыстың диалог режимі, яғни меню, сұраныстар;
  
• 
  диалогтың икемді болуы;
  
• 
  абсолютті түсінікті болуы;
  
• 
  қолданудың қарапайымдылығы;
  
• 
  үйренуге жеңіл болуы;
  
• 
  жұмыс үзілгеннен кейін жұмысты қайта жалғастыру мүмкінділігі;
  
• 
  жұмыс істеу барысында керек анықтамалардың шығуы;
  
• 
  тиісті дәрежеде ақпаратты қорғау.
  

Жүйе келесілерден қорғалынуы керек:

• 
  ішкі ақпарат жүйесіне заңсыз кіруден;
  
• 
  қауіпті жағдайда ақпараттың бүлінуі;
  
• 
  байланыс каналдарынан мәліметтердің өту кезіндегі бүлінуі;
  
• 
  операторлардың механикалық қатесі.
  

Ақпаратты қорғау дегеніміз – мәліметтер жүйесінде сақталатын орындалған программаларға енуді басқаруға мүмкіндік беретін әдістер мен амалдар жиынтығы.

Ақпаратты және программалық құралдарды қорғау мақсаты – көп программалы есептеу жүйелеріндегі ақпаратты ойланбай пайдалануды жою, мәліметтерді пайдалануды қажетсіз орындарды анықтау және оларды жою, сондай-ақ қателіктердің салдарын жоюда құралдарды таңдау.

Ақпаратты және программалық құралдарды қорғау жүйесі келесі сипаттарға ие болу керек:

● қауіпсіздік – кездейсоқ және әдейіге емес бұзудан мәліметтердің қорғанысын қамтамасыз ету, жүйе немесе сонда сақталынатын мәліметтермен жұмыс істеуге пайдаланушының құқығын анықтауға мүмкіндік беретін әдістерді ашу модификациясы немесе жиынтығы;

● ұқсастыру – пайдаланушыларға, техникалық құралдарға және қорғалатын (мәліметтер элементіне, есептерге, программаларға, мәліметтер базасына) идентификаторларды иемдету (код атауы);

● конфиденциялылық мәліметтерге берілген және олардың қорғаныс дәрежесін анықтайтын статус;

● құпиялылық – ақпаратты жабық және қорғалуға жататын деп жариялайтын құқығы;

● өкілеттілік – қорғалған мәліметтермен сол немесе басқа процедураларды жүзеге асыруда пайдаланушының, терминалдың немесе басқа объектінің құқығы;

● түпнұсқалық – қойылған идентификатордың объектіге қатыстығын тексеру.

Кездейсоқ бұзылулардан ақпаратты және программалық құралдарды қорғау жүйесі келесілерді қарастырады:

● вирустарға қарсы программалардың болуы;

● пайдаланушылар үшін сапалы құжаттаманың болуы;

● жабдықтарды жетілдірудің амалдарын пайдалану.

Ақпаратқа және программалық құралдарға санкцияланбаған енуден сақтандыру үшін келесі бақылау шаралары қолданады:

● парольді пайдалану. Пакетте бекітілетіндер: пакетті ашу паролі, әкімгер паролі. Бұл пакетті ашуға және нормативті – анықтамалық ақпараттың өзгерісіне шектеу қоюды қамтамасыз ету;

• 
  Белгілі бір директорияларға енуді шектеу;
  
• 
  Пайдаланғаннан кейін ақпаратты есте сақтау құрылғысынан жою;
  
• 
  Техникалық құралдарды және пайдаланушыларды бақылау;
  
• 
  Техникалық құралдардың құқықтарын анықтау (есептерді және ақпараттық файлдарды пайдалануға келісім берілген жұмыс күндері және сағаттары);
  
• 
  Техникалық құралдарды, есептерді және ақпараттық файлдардың пайдаланушыларынан ұқсастыру;
  
• 
  Шектеуі пайдаланудағы ақпараттарды өңдеу кезінде техникалық құралдардың және пайдаланушылардың жұмысын тіркеу;
  
• 
  Санкцияланбаған әрекеттер кезіндегі сигнализация;
  
• 
  әр түрлі бағыттағы көмекші программалар (бақылау және қорғаныс механизмі, берілетін құжаттар және т.б. құпиялық графигін ұсыну).
  

Лингвистикалық, әдістемелік жабдықтауға қойылатын талаптар

Лингвистикалық қамтамасыздандыру ақпараттың және басқа элементтердің тілдік құралдарынан тұрады.

Лингвистиклық қамтамасыздандыруға келесілер жатады:

• 
  ақпараттық база бірлігінің құрылымын сипаттайтын ақпараттық тілдер;
  
• 
  АЖ функциялау мен өңделу үрдісінде қолданылатын анықтамалар мен түсініктер жиыны. АЖ жұмыс орындары мен басқа жұмыс орындарында құжатты дұрыс толтыру үшін бірдей болу керек;
  
• 
  мәліметті манипулирлеу мен басқару тілдері;
  
• 
  автоматтандыру жүйесін жобалау мен ақпарат жүйесін жобалау тіл құралдары.
  

АЖ әдістемелік қамтамасыздандыру – заң шығарушы, нормативтік актілер, қаржылық талдау, бухгалтерлік есеп, салық салу және білімнің басқа салаларындағы /инструкциялар/ мен аналитикалық ақпаратты өндіруге мүмкіндік беретін инструкциялар жиыны.

Басқарма АЖ тиімді функциялау үшін міндетті түрде келесілерді өндіру керек:

• 
  басқарманың эргономикалық талаптарын қамтитын, осы талаптарды орындаудағы әдістерден тұратын құжаттар пакеті;
  
• 
  кадрларды таңдау жүйесі мен жұмысшылардыоқыту деңгейін қамтамасыз ететін техникалық және оқу-әдістемелік құжаттардан құралған әдістер кешені;
  
• 
  ақпарат жүйесінде адам әрекетінің жоғары тиімділігін қаматмасыз ететін әдістер мен әдістемелер кешені.