Бекеттер және автомобиль-орындар санын есептеу

Есептеулер арқылы жұмыс бекеттерінің санын, көмекші бекеттер саны мен күту мен сақтаудың автомобиль-орындары саны анықтаймыз.

ТҚК мен АЖ берілген түрлері үшін жұмыс бекеттерінің саны келесі теңдеумен анықталады/1/:

(2.11)

мұндағы Т_П – бекеттік жұмыстардың жылдық көлемі, адам-сағ;

мұндағы Д_жұм.ж – қызмет көрсету станциясының бір жылдағы жұмыс күндері саны;

ТҚК мен АЖ бекеттерін есептеу

Жуу-тазалау жұмыстарын механикаландырған кездегі жұмыс бекеттерінің саны/1/:

мұндағы - жуу-тазалау жұмыстарын орындау үшін автомобильдердің кіру саны;

Автомобильдердің ТҚК станциясына кіру саны/1/:

мұндағы N_CTOi – жобаланатын ТҚК станциясында жылдық қызмет көрсетілетін автомобильдер саны;

Сонда:

Жуу-тазалау бекеттерінің саны:

Өзіндік қызмет көрсету бекеттері/1/:

мұндағы d_сам - өзіндік қызмет көрсетуге автомобильдердің кіруінің үлесі, % (d_сам =40).

Сонда:

Көмекші бекеттердің санын есептейміз. Автомобильдерді қабылдау учаскесіндегі бекеттер саны келесі теңдеумен анықталады/1/:

мұндағы - автомобильдердің түсуінің бірқалыпсыздығы коэффициенті;

А_ПР = 2 – 3 – қабылдау бекетінің өткізу қабілеті, авт-сағ.

Қызмет көрсету мен жөндеуден кейінгі бақылау бекеттерінің саны станция қуатына байланысты алынып, бақылау ұзақтылығына байланысты анықталады:

Жуу-тазалау жұмыстары учаскесінде автомобильдерді кептіру бекетінің саны берілген бекеттің өткізу қабілетіне байланысты анықталады:

Бояудан кейінгі кептіру бекетінің саны өндірістік бағдарламаға және жабдықтың өткізу қабілетіне байланысты анықталады. Техникалық сипаттамаға сәйкес кептіру камерасы бар жеке бояу камерасының өткізу қабілеті сменада 12 автомобильді құрайды. Сонда:

Көмекші бекеттердің жалпы саны ОНТП-АТП-СТО-80 сәйкес бір бекетке 0,25 – 0,5 құрайды:

Өндірістік учаскелердегі күтуге арналған автомобиль-орындардың жалпы саны бір жұмыс бекетінің 0,3 – 0,5 үлесін құрайды:

Дайын автомобильдерді сақтауға арналған автомобиль-орын саны/1/:

мұндағы Т_В - тәулік ішіндегі автомобильдерді босату учаскесінің жұмыс ұзақтылығы, сағат;

Автомобильдерді сақтауға, қызмет көрсетуді күтуге және дайындарын беруге арналған автомобиль-орындардың саны бір жұмыс бекетіне 4-5 болады деген шартпен анықталады:

Клиенттердің және қызметкерлердің автомобильдеріне арналған ашық тұрақтар 10 жұмыс бекетіне 7 – 10 автомобиль-орын қажет деген шарттан анықталады:

Х_ст =

2. 
   Ғимараттар ауданын есептеу
   

ТҚК мен АЖ аймағының және өндірістік бөлімшелерінің аудандары автомобильдің бекетте алатын орны мен құрал-жабдықтардың орналасу орнына байланысты анықталады.

ТҚК мен АЖ аймақтарының ауданы/1/:
(2.17)

мұндағы f_a - автомобильдің габариттік ауданы, м²;

Көмекші жұмыстар және күту бекеттері аймағының ауданы/1/:

мұндағы Х_всп(ож) = 6,72 * 8 * 6,5 = 349 м²

Автомобильдерді диагностикалау ТҚК мен жөндеу жүйесінің бір элементі болып табылады. Автотранспорт кәсіпорындарында диагностикалау эәрбір жеке алынған автомобыильдің техникалық жағдайы туралы бірыңғай, дұрыс ақпараттармен теқникалық қызмет көрсету мен жөндеу процесін қаматамасыз етеді. Осыған сәйкес АТК-да диагностикалауды ұйымдастыру ТҚК мен АЖ процестерін ұйымдастырумен бірге орындалады. Автмобильдердің техникалық жағдайын жолда бақылау орнатылған диагностикалау приборларымен орындалады; күнделікті қызмет көрсету кезінде бақылаулар тексеруі арқылы қамтамасыз етіледі; 1-ТҚК кезінде негізінен автомобиль қозғалыс қауіпсіздігін қаматамасыз ететін механизмдеріне Д-1 жалпы диагностикалау кешенімен қаматамасыз етіледі; 2-ТҚК және АЖ алдында агрегаттар мен механизмдерге тереңдетілген диагностикалау Д-2 орындалса, аынықталған ақауларды жойғаннан кейін диагностикалау кешенін қолданады. Бұл жағдайда реттеу және жөндеу жұмыстарының сапасын аралық және қорытынды тексеруді қамтамасыз ету үшін, автомобильді қосымша орын ауыстырып жүрмес үшін, оны ТҚК мен жөндеу операцияларымен бірге орындайды.

Жалпы автотранспорт кәсіпорындарында диагностикалау автомобильдің техникалық жағдайы мен ТҚК мен АЖ технологиялық процесстерін басқару үшін қажетті жеке ақпараттарды алу мен өңдеудің адам-машина жүйесі болып табылады.

Автмобильге ТҚК қажеттілігі кезінде диагностикалау кешені арқылы анықталған техникалық жағдай туралы бастапқы ақпараттармен ТҚК бригадасы слесарларын қаматамасыз етеді. Сонымен бірге бұл ақпараттар бір мезгілде автотранспорт кәсіпорнының өндіріті басқару орталығына ТҚК мен жөндеу, өндірісті дайындау туралы шешім қабылдау үшін, сондай-ақ орындалған жұмысты бақылау және тіркеу үшін беріледі .

3.1-сурет. АТК-да ТҚК мен АЖ басқару үшін диагностикалауды қолдану схемасы

ТҚК кезіндегі диагностикалау жұмыстары автомобильдің, оның агрегаттары мен мен тораптарының бөлшектемей техникалық жағдайын анықтаға арналады. ТҚК кезінде диагностикалау жұмыстары автобустар үшін жалпы жұмыс көлеменің 5-9 процентін құрайды.

Д-1 жалпы автомобильдің қозғалыс қауіпсіздігін қамтамасыз етеін агрегаттар мен механизмдерінің (тежегіштерді, басқару механизмін, басқару доңғалақтарының орантылуын, жарықтандыру приборларын) техникалық дағдайын, қалдық газдардың улылық деңгейін және отын үнемділікті диагностикалаға арналған. Бұл кезде тек автомобильді пайдалануға жарамдылығын анықтаумен (шұғыл-диагностика), немесе негізгі ақауларды анықтау және реттеу жұмыстарын орындаумен шетелуі мүмкін. Шұғыл диагностика бақылау-тексеру пунктінде автомобиль желіге шығу алдында немесе кейі орындалады, ал Д-1 1-ТҚК алдында орындалады.

Д-2 автомобильдің тарту-экономикалық көрсеткіштері бойынша диагностикалау үшін және оның негізгі агрегаттары, жүйелері мен механизмдерінің ақауларын анықтау үшін қолданылады. Д-2 негізінен 2-ТҚК алдында жөндеу жұмыстарын дайындау және оның ТҚК кезінде бос тұру уақытын азайту үшін орындалады. 2-ТҚК кезінде Д-2 бірге бір мезгілде технологиялық қажет реттеу жұмыстары да орындалады.
3.1-кесте Диагностикалық параметрлер және оларды өлшеу құралдары

Автомобильдің эксплуа-тациялық қасиеттері	Диагностикалық параметрлер	Диагностикалау құралдары
		Мамандандырылған	Әмбебап
Тарту- экономика-лық Тежелуі Жүріс қасиеттері	Nk, Pk, va, Ff, sB, sp, tp, jp, CO, A, Q PT, sT, j3, t3, s3 Pб	Тарту сапасы стендтері Тежеу стенді Жүріс сапасының стенді	Кешенді стенд -//- -//-

3.2. Автомобильдердің ТҚК мен жөндеу сапасын басқару
Жылжымалы құрамның жұмысқа қабілеттілік деңгейін және АТК техникалық қызметінің жұмысының тиімділігін жоғарылату резервтерінің бірі автомобильдердің ТҚК мен жөндеу сапасын жоғарылату болып табылады.

Нарықтық экономика жағдайында орындалған жұмыс және еңбекақы арасындағы тәуелділік көп жағдайда АТК-да қолданылатын жылжымалы құрамның ТҚК мен жөндеуінің сапасын басқару жүйесінен байланысты болады.

Жобамен АТК-да автомобильдердің ТҚК мен жөндеу сапасын қолма-қол болжау жүйесін қолдану ұсынады. Бұл жүйе келесі принциптерге сүйенеді. Персоналдың еңбегінің сапасы шапшаңдылық принципі бойынша бағаланады. Жұмысты орындағаннан соң жеткілікті қысқа мерзім ішінде кәсіпорынның жөндеуші жұмысшысының еңбек сапасының деңгейі болжанады.

Персонал жұмысының сапасы комплекстік бригада немесе жұмысшылар тобы қызмет көрсететін нақты агрегаттар бойынша жүргізіледі.

Еңбек бригадалық әдіспен ұйымдастырылған кезде сапаны басқару жүйесі персонал жұмысының сапасын екі рет ескеруге мүмкіндік береді.

Бірінші жағдайда, бригаданың еңбекақы қорын қалыптастыру кезінде, екінші рет-бригада қорын орындаушыларға үлестіру кезінде. Бригаданың еңбек сапасын есептеу негізіне бірінші кезекте бригадаға бекітілген агрегаттар мен жүйелердің белгіленген уақыт мерзімі ішінде тоқтаусыз жұмыс істеу көрсеткіштері алынады. Осы кезде ТҚК мен жөндеуді орындағаннан соң наработка немесе тоқтаусыз жұмыс істеу ықтималдығы көрсеткіштері қолданылады.

Жалақыны аударуды ыңғайлы ету үшін техника-құндық кестелерді пайдаланады.

Еңбек сапасын бағалауды ақпарат жүйесімен қамтамасыз ету үшін жалпы қабылданған АТК құжаттары (есепке алу қағазы, бақылау талоны, агрегатты жөндеуге берілетін карточка, қосалқы бөлшектер мен материалдарға талап қағазы).

АТК-да автомобильдердің агрегаттары мен тораптарының жөндеу сапасын бағалау кезіндегі негізгі қиындық жұмыстағы анық брактан басқа еңбек нәтижелері ұзақ мерзім ішінде анықталуында. Егер еңбек нәтижесіне қызықтыруды агрегат ресурсының соңына дейін қалдыратын болсақ онда орындаушылардың өз еңбегінің нәтижесіне деген қызығушылығы жоғалады.

Сондықтан, жөндеу сапасын шапшаң бағалап, орындаушыларға аралық төлем жүргізіп отыру керек. Сапаны шапшаң бағалау мәнісі тоқтаусыз жұмыс істеу ықтималдығын және күтілетін орташа наработканы агрегаттардың жөндеуден кейінгі бағалау мерзімі ішінде бірінші істен шығулары саны бойынша бағалау жатады.
Болжауды бағалау мерзімінің ұзақтығын анықтау.

Автомобильдердің агрегаттары мен тораптарының жөндеу сапасының көрсеткіштерін болжау дұрыстығы және дәлдігі бағалау мерзімін арттырумен өседі ( - бет).

Бағалау мерзімін оптимизациялаудың математикалық моделі келесі түрге келеді:

∆_общ= [β(1-P_и)+Р_и (1-β)]→ min

мұндағы ∆_общ- l агрегаттарды болжауда және жөндеуші жұмысшылармен бағалау мерзімі ішінде ақпаратты жадыда сақтау кезіндегі қосынды қателік;

β- l агрегаттарды жөндеуден кейін болжаудың сенімді ықтималдығы.

P_и- орындалған жөндеулер жөнінде ақпараттарды сақтау ықтималдығы.

Математикалық модель ұтымды бағалау мерзімін (l_оц) анықтауға мүмкіндік береді.

Кесте 4.2

Диагностикалау учаскесіне арналған технологиялық құрал-жабдықтар

№ р/б	Жабдықтың атауы	Марка, модель	Әзірл. завод	Техникалық сипаттама	Саны
1	2	3	4	5	6
1 2 3 4	Жылжымалы домкрат Мотор-тестер Жарық күшін және фаралардың орналасу бұрышын тексеруге арналған аспап Жеңіл автомобильдердің алдыңғы доңғалақтары-ның орнатылу бұрыш-тарын бақылауға және реттеуге арналған стенд	«Аурас» «Элкон» К-303 –	АСО Вен-грия РАСО -	Жүк көтерімділігі 1,5 т, габаритті өлшемдері –108х240х245 мм Жылжымалы, габаритті өлшемдері – 1280х1000х 550 мм Жылжымалы,габаритті өлшемдері – 600х600 мм Габариттік өлшемдері – 6975х4150 мм	1 1 1 1
5 6 7 8 9 10 11	Доңғалақтарды теңгеруге арналған стенд Отын насостарын тексеруге арналған аспап Компрессометр Басқару жүйесін тексе-руге арналған аспап Слесарь-электрик құрал-саймандар жиынтығы Вентилятор Газоанализатор	К-125 К-436 179 К-402 2443 В–501 Элкон	Вен-грия Вен-грия РАСО РАСО РАСО РАСО Вен-грия	Жылжымалы, Nэ= 1,5 кВт Тасымалды, габариттік өл-шемдері – 500х100 мм Тасымалды,өлшеу шкаласы 10 кгс /см2дейін, габариттік өлшемдері – 365х70х170 мм Тасымалды, әмбебап, өлшемдері–245х160х110мм Жиынтықта 28 зат бар - Тасымалды	1 1 1 1 1 1

4.3. Диагностикалау учаскесінің технологиялық жоспары
Диагностикалау учаскесінің технологиялық жоспары СНиП 11-93-74 және ОНТП - АТП - СТО – 80 талаптары ескеріліп жасалады.

Жобамен Д-1 мен Д-2 жұмыстарын бір әмбебап учаскеде ұйымдастыру қарастырылып отыр, бұл еңбек және материалдық ресурстарды толығырақ пайдалануға мүмкіндік береді. Диагностикалау учаскесі алдында бір күту бекеті қарастырылған.

Технологиялық жабдықтар орналастырылған диагностикалау учаскесінің технологиялық жоспары жобаның графикалық бөлімінің 4-ші бетінде көрсетілген.

4.4. Технологиялық картаны құрастыру
Диагностикалау учаскесіндегі жұмыстардың өнімділігін және сапасын арттыру үшін технологиялық картаны құрастырамыз.

ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ КАРТА
Жұмыстың мазмұны: Автомобильдердің алдыңғы доңғалақтарының түйісу бұрыштарын стендте бақылау
Автомобиль маркасы: Лада -110

Еңбек мөлшері: 21,7 ад-мин.

Орындаушы: разряды 5-ші оператор-диагност

№ р/б	Жұмыстардың мазмұны	Еңбек мөлшері ад-мин	Жабдық, құрал-сайман	Техникалық шарттар мен нұсқаулар
1	Стендтің жүгіртпе барабандарын бейтарап орнына келтір, ол үшін стенд тұтқасын бұрау арқылы барабан осьтерін бағыттауыштарға перпендикуляр ет.	1,0	Доңғалатардың орна-тылу бұ-рыштарын бақылауға ж/е реттеу-ге арналған стенд	Алдын-ала шүберінді қосылыстардағы саңылауларды, доңғалақ күпшектері подшипниктерінің люфтісін,шиналарда-ғы ауа қысымын ж/е доңғалақтардың тең-герілуін,алдыңғы ас-паның барлық топса-лы қосылыстарының техникалық күйін тексеру керек
2	Автомобильді алдыңғы доңғалақ-тарымен жүгіртпе барабанға орнат	1,5		-
3	Оң жүгіртпе барабан жетегінің электр қозғалтқышын іске қос	0,1		-
4	Барабан және алдыңғы оң доңғалақ осьтерін параллель ет.Бұл үшін тұтқаны бұрау арқылы барабан табанын бірқалыпты айналдырып оның осьтік қозғалысын қадағала	2,0		Барабанның осьтік қозғалысы тексеріле-тін доңғалақ осіне оның осі параллель болған кезде тоқтай-ды
5	Электрқозғалтқышын өшіріп, лим-ба көрсеткішін жазып ал	1,0		Түйісу бұрыштары болу керек: ГАЗ-3110, 0010¢– 0025¢ ГАЗ-3221, 0003¢– 0030¢
6	Алдыңғы сол доңғалақтың түйісу бұрышын жоғарыда көрсетілген ретпен тексер	3,1
7	Нәтижелер бойынша реттеуді ж/е соңғы бақылауды орында	12,0	Кілттер жиынтығы 2334-ПИ
8	Автомобильді стендтен шығар	1,0		-