24
Таза жону үшін d
mini
= 40, 126
40, 130 мм; дәлдік шегі TD = 0, 160
мм;
Қаралтым жону үшін d
mini
= 40, 576
40, 580 мм; дәлдік шегі TD = 0,
620 мм;
Дайындама үшін d
mini
= 42, 626
42, 630 мм; дәлдік шегі TD = 1, 150
мм;
Өңделетін беттің ең үлкен шекті өлшемін әр
ауысу мен операция бойынша
анықтаймыз.
Жұқа ажарлауда
d
maxi
= d
mini
+ TD = 39, 984 + 0, 016 = 40 мм.
1-есеп
Моделі 16К20 токарлық-винткескіш станокта диаметрі D = 68 мм-ден d
= 62 мм-ге дейін мойны қаралтым жонылады. Өңделетін бет ұзындығы
=
280 мм;
біліктің ұзындығы
1
= 430 мм. Дайындама – болат 40Х, соғылма;
беріктік шегі
b
= 700 МПа. Дайындаманы бекіту тәсілі – центрлерде және
жетекті патронда. СПИД жүйесі – қатаңдығы жеткіліксіз.
Өңделген бет
дәлдігі: Ø62h11. Өңделетін бет кедір-бұдырлығы – Rz80.
Шешуі:
1) Кескіш құрал-сайманданды норматив бойынша анықтаймыз. Кескіш
құрал –сайман токарлық өтімді, түзу оң кескіш. Пластинка материалы –
T5K10 ұстағыш материалы – болат 45; кескіш ұстағыш қимасы B×H = 16×25
мм. Кескіш ұзындығы 100...250 мм аралықта. Кескіштің геометриялық
параметрі: алдыңғы бетінің пішіні – радиусы фаскалы; φ = 60
○
; γ
f
= – 5
○
; f = 0,
6 мм; R = 0, 6 мм; В = 2, 5 мм; h = 0, 15 мм
(аймақ тереңдігі). φ
1
= 15
○
; α = 8
○
; γ = 12
○
;
λ = 0
○
; r = 1мм.
2) Кесу режимін тағайындаймыз.
2.1) Кесу тереңдігін анықтаймыз (12):
2
d
D
t
(12)
t =
= 3 мм
2.2) Берісті тағайындаймыз. S
к
= 0, 6…0, 9 мм/айн Станоктың құжаттық
мәліметтеріне қарай таңдаймыз: S
c
= 0, 8 мм/айн.
2.3) Кескіштің тұрақтылық уақытын тағайындаймыз: T = 60 мин
2.4) Кескіштің рауалы тозуы h
р
= 1…1,4 мм
2.5) Кесу жылдамдығын анықтаймыз: v
к
= 93 м/мин
25
Болат 40Х,
в
= 630...700 МПа; t < 4 мм; s < 0, 97 мм/айн; φ = 60
○
,
сыртқы бойлық жону. Барлық түзету коэффициенті бірге тең. Сондықтан
айғақ кесу жылдамдығы: v
а
= v
к
= 93 м/мин.
2.6) Айғақ кесу жылдамдығына сәйкес
келетін шпиндельдің айналу
жылдамдығын анықтаймыз (13):
n
a
=
D
a
1000
(13)
n
a
=
= 437 айн/мин
Станок құжаты бойынша n
а
түзетеміз де, айналу жиілігінің нақты мәнін
белгілейміз n
н
= 400 айн/мин.
2.7) Нақты кесу жылдамдығын анықтаймыз (14):
1000
н
н
n
D
v
(14)
н
v
= (3,14 × 68 × 400)/ 1000 = 85 м/мин
2.8) Кесу қуатын анықтаймыз N
k
= 5, 8 кВт (
в
= 700 МПа, t < 3, 4 мм,
S < 0, 96 мм/айн,
85 м/мин мәліметтері үшін). Түзету коэффициенттерінің
бәрі бірге тең. Сондықтан айғақ кесу қуаты N
a
= N
k
= 5, 8 кВт.
2.9) Станок жетегі қуатының кесуге жеткіліктігін тексереміз. Мына
N
a
N
шп
шарты орындалуы керек. Станок шпинделіндегі қуат N
шп
= N
м
·η.
Моделі 16К20 токарлық станоктың машиналық қуаты N
м
= 10 кВт;
пайдалы
әсер коэффициенті η = 0, 75; N
шп
= 10·0, 75 = 7, 5 кВт.
N
a
< N
шп
(5, 8 < 7, 5), яғни өңдеу мүмкін.
3) Технологиялық (машиналық) уақытты анықтаймыз (15):
T
м
=
ns
Li
(15)
T
м
=
= 0,89
мұндағы i − өту саны,
L − кескіштің өту ұзындығы (жұмыстық жолының ұзындығы);
− кескіштің ену шамасы;
мм
1,7
ctg60
3
ctg
t
0
Δ − кескіштің кесіп өту ұзындығы, Δ = 2.
Кескіштің өту ұзындығы (16) есептеу:
Δ
y
L
(16)
L = 280 + 1,7 + 2 = 283,7 мм