Джетписбаева б. Ш., Матибаева а. И
Өсімдік шикізатын қысқа мерзімді сақтау
жүктеу/скачать 1.31 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Өсімдік шикізатын ұзақ мерзімді сақтау
| Өсімдік шикізатын қысқа мерзімді сақтау
Көкөністер мен жемістерді тәжірибе жүзінде қысқа мерзімді сақтау биоз консервілеу принципі бойынша жүргізіледі. Ол үшін сақтаудың белгілі-бір режимін қарастырады. Сақтауға жетілген, сүтті немесе тұтынушылық жетілген механикалық бүтін шикізатты таңдап алады. Шикізат сақтау алаңында төмен температура мен жоғарғы ылғалдылықты ұстап тұрады. Шикізат жағдайын тәулігіне 4 рет тексеріліп, сапасы төмендегендерін өңдеуге жіберу үшін тексеріп отырады. Өсімдік шикізатын ұзақ мерзімді сақтау Картоп дақылы жақсы сақталғыштық қасиетке ие. Олардың сақталғыштығының негізінде жинап алғаннан кейін әр түрлі сорттарда ұзақтығы біркелкі емес терең (физиологиялық) тыныштыққа түседі, оның ұзақтығы әр түрлі сорттарда біркелкі емес (1..3 айға дейін). Одан кейін қажетті тыныштыққа түсетін кезең басталады, ұзақтығы негізінен біріншіден температурамен және картопты сақтау жағдайларымен анықталады. Өндірістік бағыттағы картопты сақтауда келесі кезеңдерді ажыратуға болады: жинаудан кейінгі («емдік»), салқындату, негізгі (терең және міндетті тыныштық кезеңі), көктемгі (картоптың өсуінен басталуы). «Емдік» кезеңінің ұзақтығы, картоптың механикалық зақымдануымен өсу дәрежесіне байланысты 4 – 5 күннен 2 – 3 аптаға дейін. Осы екі процесс үшін (картоптың жетілуі мен механикалық зақымданулардың бітуі) қажетті температура 16 -18 0 С, ауаның салыстырмалы ылғалдылығы 85 – 95%. Картоптың «емдік» кезеңі аяқталған соң желдетілетін тәуліктің салқын уақытында қалыпты сақтау 36 температурасына дейін салқындатады. Негізгі кезеңде сақтау температурасын картоптың сорттық ерекшеліктерін ескере отырып 1 ден 5 0 С аралығында белгілейді. Осы кездегі ауаның салыстырмалы ылғалдылығы 90-95%. Картопты көктемгі сақтау ең жауапты кезең деп аталады, өйткені ақпан айының соңынан наурыз айының басына дейін картоп тұқымдары өсе бастайды. Өсуді ұстап тұру үшін температураны, негізгі кезеңге қарағанда 1 – 3 0 С – қа төмендетеді, осының нәтижесінде міндетті тыныштық кезең жағдайына түседі. Картопты ұзақ сақтау үшін әр түрлі әдістерді қолданады: оларға төменгі температураны ұстап тұру, өсуін тоқтататын химиялық препаратттармен өңдеу, сәулелендірудің әр түрлі әдістері. А қ қауданды капустаның сақталу ерекшелігі ол қысқа мерзімді төменгі температура әсеріне төзімді келеді. Қырыққабатты сақтаудың тиімді температурасы – 1 0 С. Тамыржемістілер. Сақталуы бойынша екі топқа бөлуге болады. Механикалық мықтылығымен ерекшеленетін жақсы сақталатын мықты жабынды ұлпалы (қызылша, түрпі пастернак). Нашар сақталынатын нәзік жұқа жабынды ұлпалы (сәбіз, турнепс, сельдерей, пастернак). Тамыржемістілер жеңіл мұздатуға шыдамайды. Зақымдалған ұлпалар еріген соң жасушалық шырынын жоғалтады, шырыштанып микроағзалармен зақымдалған. Сақтау кезінде температура 0 0 С төмен болмауы тиіс. Тамыржемістілерді жинаған соң жоғары температурада ұстамай ақ тоңазыту камераларына салатын болсақ ауру тудыратын қоздырғыштар шығынын азайтуға мүмкіндік береді. Көкөністер мен жемістерді төменгі температурада сақтау микроағзалардың дамуы мен тыныс алу процесін төмендетеді. Ұзақ мерзімді сақтау процессі этаптарға бөлінеді: дайындалатын, негізгі және қорытынды. Дайындық этапы сақтауға шикізатты қабылдау, оның сапасы мен физиологиялық жағдайын анықтау, сорттау, қаптау, сақтау үшін арнайы камераларға салудан тұрады. Негізгі этапта, шикізатты қажетті төмен температурада оптималды жылдамдылықта салқындатады, белгілі температура мен ылғалдылықта сақтайды, көктем мезгілінде температураны төмендетіп, ылғалдылықты жоғарылатып сақтауды қатаңдатады. Қорытынды этапта шикізатты бірнеше күн бойы қыздырып, оның сапасын анықтайды, сорттайды және қолдану мен тасымалдау үшін бумалайды. Шикізатты ұзақ мерзімді сақтаудың маңызды ерекшеліктеріне қоймалардың салқындату мен желдету жүйелері жатады. жүктеу/скачать 1.31 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|