Досаева Б. Т., Койшыбаев Н., Жаугашева С. А
жүктеу/скачать 4.06 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Инерция центрі
| F=–u. (1.63)
Сонымен, реактивтік тарту отынның әр секундтік шығынына және газдың ағып шығу жылдамдығына пропорционал екен; ол газдың ағып шығу бағытына қарсы бағытталған. Енді қажетті отын қорын есептеп көрейік. Массасы 10 тонна ракета a=5g=49 м/с2 үдеумен көтерілуге тиіс дейік. Тарту күші F=ma=49 104 Н. Ракетадан газдың ағып шығу жылдамдығы u=4 м/с болсын. Oсыдан отынның шығыны Бірінші космостық жылдамдыққа (8 км/с) ракета 50 м/с2 шамалас үдеумен қозғала отырып, t=v: a=8000:50=160 с уақытта жетеді. Демек, толық отын қоры Mотын=t=122,5 кг/с160 с19600 кг20 т болады. Келтірілген есептеулер тек өте жуықталған ғана есептеулерге жатады, ол отын қорын болжамауға да жарамайды. Мұның мәнісі мынада: ракета дегеніміз айнымалы массалы дене болып табылады, өйткені отын жанған сайын оның массасы өне бойы азайып отырады. Сондықтан егер бізге орбитаға массасы 10 тонна ракетаны шығару қажет болса, онда оның массасы бастапқы кезде тіптен біз жүргізген есептеулер бойынша да шамамен 30 тонна толуы тиіс. Осындай массаға қажетті мөлшерде үдеу беру үшін тарту күшін үш есе арттыру керек, ал бұл отынның мөлшерін арттыруды қажет етеді. Отын қорын мына Циолковский формуласы бойынша есептеуге болады , (1.64) мұндағы v – ракетаның ақырғы жылдамдығы; u – газдың ағып шығу жылдамдығы; M – ракетаның орбитадағы массасы; M0=Mотын+M ракетаның отынмен қоса алғандағы бастапқы массасы. Бұл функцияның графигі 1.24-суретте келтірілген. v=8км/с, u=4 км/с, M=10 тонна десек, онда: Осыдан M0/M=7,42, M0=74,2 тонна және Mотын=64,2 тонна, біздің бағалағандығымыздан 3,5 есе дерлік артық. Екінші космостық 11,2 км/с жылдамдыққа жету үшін 160 тонна отын қоры қажет болады екен. Инерция центрі. Массалары m1 және m2 болатын екі материалдық нүктелер абциссалар осінің бойында координаттары x1 және x2 нүктелерде орналасқан делік. Бұл нүктелердің ара қашықтығы l=x2–x1 (1.25-сурет). Бөлшектердің ара қашықтығын олардың массаларына кері пропорционал болатын кесінділерге бөлетін С нүктесін осы бөлшектер жүйесының инерция центрі деп атайық. Сонда, анықтама бойынша: (1.65) l1=xц–x1, l 2=x2–xц болатындықтан, мұндағы xц – инерция центрінің координаты, болады, осыдан . (1.66) Бұл өрнекті кез келген қалыпта орналасқан бірнеше массаларға таратуға болады; инерция центрінің абциссасы . (1.67) Материалдық нүктелер жүйенің инерция центрінің yц ординатасы және zц aпликатасы үшін дәл осыған ұқсас өрнектер аламыз. жүктеу/скачать 4.06 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|