Саясатшыларга салса, сез кеп

елдщ бойына сщш, TinTi оган карсылардыц да ымырага келе 
бастаганы ескершмеген.
Жетшс жылдан астам устем болган идеологияныц шырмауы- 
нан шыга алмаушылык жобаныц узын-ыргасынан, соз сапта- 
удан сезшш отырады. “¥лтаралык катынасты” берпс сактау 
дегещц кайталай берудщ кажет1 жок ед1. Эттец, не керек, осы 
кужаттыц алдымен орыс тшшде жазылып, содан соц казак тш не 
аударылганы сезшед1. “Мемлекетик” тшдщ эл1 осалдыгы, оны 
зацгерлер1м1здщ мецгере алмай отыргандыгы корше козге 
KopiHin тур. Мэеелен, “сондай-ак зацда белгшенген непздерде, 
жагдайлар мен шектерде жеке меннпкте болуы мумкш” (6- 
бап. 3.) дегещц орысшасын окыгандаганатуешуге м ум кш ш тк 
бар. Ал 7-баптыц екшттп тармагындагы “мемлекетик орган- 
дарда жэне ж ергш кп озш-оз1 баскару органдарында орыс т ш
ресми турде казак тш мен б1рдей колданылады” дегещц оки 
отырып Мацгыстаудыц Шетпеш мен Шыгыс казакстаннын 
Маркаколшде де орыс т ш ресми бола ма?” деп ацтарылдьщ.
Ата 
Зацда 
Казак 
Республикасыныц 
Президентшщ 
улты казак болуы керекпгш тагы да тап басып айта алмау 
окшшги-ак. “¥лтаралык катынасты шпелешеирмеу” деген 
терминнщ сталпндш угымга айналу 
Kayni 
бар екендш осындай 
коргалаушылыктан, шепншектжтен сезшш-ак турады. Егер 
жаца Конституциямызга Президенттщ казак ултыныц окш
емес, “мемлекетик тшд1 еркш мецгерген” азамат болуы гана 
корсетшсе, ол бурынгы ата зацныц тагы 6ip осал жагын мьщтай 
тусет1н1 анык.
Kefi6ip JI. Соломин, М. Елеус1зов, В. Чернышев, тагы баскалар 
сиякты топ алдында суырылып сойлейтш шешендердщ байып- 
тауынша Конституцияда мемлекегп кушейтуге аса коп мэн 
бершген дейдт Мундай топшылау не саяси сауатсыздык неме- 
се жай арандатушыльщ. Жаца гана тэуелегздж алган казакстан 
сиякты ел 
y m iH
демократиялык когамга аяк басудыц б1рден-б1р 
жолы ец алдымен мемлекеттшкп ныгайту екенш саясаттан 
Tyficiri бар жан туешуге тшеп. 
BipaK 
ж ергш кп жерлерде озш- 
03i патша ретшде сезшетш кейб1р эюмдерд1 ауыздактап отыра- 
тын куш те болуга Tnic. Жалгыз Президенттщ барлык мэселеге
381

6ip 93i Kipicin, 
бакылап отыруы киын 
ic. 
Эюмдерд1 тагайындау, 
орнынан алып тастау Премьер-министрге жуктелсе жен шыгар. 
вйткеш олармен кунделшп жумыс журпзетш президент емес, 
уюмет. Кейб1реулердщ Ел-басына диктаторлык мш тагуынын 
ез1 осындай усак-туйектерден шыгуы мумкш.
Ата Зацдагы “Сот эдщцш” деген бол1м 
eni6ip 
сын котермейдт 
Мунда кукык коргау мекемелершщ бурынгы колжаулык 
ролш бурынгыдан элдекайда мьщтап беюткендей. “Телефон 
аркылы” соттыц, прокуратураныц, милицияныц, каушшздпс 
комитет!
Hi
н 
iciHe 
араласу сол калпында калатын Typi бар. Бул 
бол1мд1 Францияныц ата зацынан 
KomipceK, 
француздардын 
демократиялык когамнан элдекайда алы ста калганы сезшш тур. 
Бгзге сол Францияны елжтеу Ресейд1 елжтеуден де кияметке 
апаратын жол екеш ацгарылгандай. Казакстаннын оз жолын та­
уып, тацдап алганы жон гой. Еуропаныц батысындагы баска 
6ip 
елден зацды да, демократияны да уйренбегешм1з дурыс шыгар. 
TinTi 
жапондьщтар мен индонезияльщтар француз, немю, 
агылшыннан 
ropi 
азпялык дэстур1м1зге 
6ip 
табан жакын емес 
пе? Казактыц шыгыстыц бел баласы екенш умытуымыз кате 
топшылау.
Бурынгы Констптуцпямыздыц т ш нашар емес. Онын 
тамаша баптарын тэркшеу Алла алдында кунэ. Жаца 
Констптуцпямыздыц децгеш откен Ата Зацымыздан элдекайда 
томендеу сиякты. Максат - соцгысыи алдыцгысынаи элдекайда 
озык ету болуга тшс едг
Саясаткерлердщ коппплш (сепаратистер де, шовинистер 
де, эшреултшылдар да) Ата зацымыздыц “Президент” деген 
бол1мше аса шуйл1гш, одан жеке 
6ip 
адамныц шекшз бил1кке 
ие болуын, соныц иэтижесшде диктаторлык жуйенщ устемдпс 
алуы мумкшд1гш топшылап, даурыгуда. Егер Казакстаннан 
презпдентик баскару туршдегл 
6iperefi 
мемлекет жасамак болган 
жагдайда бул бол1м оз орнын тауып тургандай. Б1здщ ел1м1зге 
эз1рше 
Keperi 
де осы. 
TinTi 
казак елшде тубшде демократиялык 
когам орнату ушш ец алдымен катац 
T9pTi6i 
бар диктаторлык 
жолдан откен 
Tepic 
болмас едт BipaK ондай мумкшшшж каз 
ip
382

жоктьщ касы. Ойткеш элем муны тусшбей, оркениетп де­
ген елдердщ деш Казакстанга алакезбен карап, дуниежузшш 
кауымнан nieireyi мумкш. Ал взбекстан, Typi к мен стан тэр1зд1 
т у и к т к и халыктары сан жагынан басым елдерде 15-20 жыл- 
дай аса катац 
T 9 p T i 6 i
бар жуйе орнатуга болар едт Бул ол 
мемлекеттердщ эбден ныгайып, отарлыктыц зардабынан 
мулде арылуына, бурын езшген улттыц оз жершде устем дтн 
журпзуше жагдай жасайтыны анык.
Президенттж 
баскаруга 
Казакстандагы 
шовинистж. 
сепаратист^ пигылдагылардыц карсы болатындыгы казак 
ултыныц шын тэуелшздпске жетуш каламауынан, олар демо- 
кратияны желеу етн! елд1 бурынгыдай билеп-тостеуд1 мурат 
етед1. Ал оз халкымыздыц арасынан шыккан эс1реултшылдар 
казак ултыныц окшшен басшылыкты кызганады, олардын 
ниетл рушылдык пен жузш1лд1кке уланып, баягы 
6 ip iH - 
6 ip i 
аяктан шалган “казаки” деп аталып кеткен былыктыц 
тоц1рег1нен аспайды. Шындыгында, Ka3ipri президенттен 
кутылсак, Казакстандагы киыншыльщтан тез арыламыз деп 
топшылау акылсыз саясатшылдардыц сандырагы. Сондыктан 
Конституцияныц “Президент”, “ук1мет” деген бол1мдерше 
жауыгуды елге жанашырлыктан туды деп eci дурыс саясатшы 
ойламауга ти1ст1.
Эрине, Конституция кемпилталз болмас. Оларды тузеу 
ушш 
сепаратистердщ, 
шовинистерд1ц, 
улттан 
безген 
ко с мо по л иттер д 
i 
н, 
9 c i p e
ултшылдардыц айгай-шуы кажет 
емес. Булар жайшыльщта 
6 ip iM e H
6ipi 
айтыскансып, 
6ipiHe- 
6ipi 
пышак ала жуг

жүктеу/скачать 5.74 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: