Е. Н. Соколова материалтану. ОҚыту әдістемесі


П.7.2 кесте. Тҥрлі әдістермен ӛлшенген қаттылық кӛрсеткіштерінің



Pdf көрінісі
бет54/56
Дата31.03.2023
өлшемі2.45 Mb.
#471483
1   ...   48   49   50   51   52   53   54   55   56
foreign 788

84


П.7.2 кесте. Тҥрлі әдістермен ӛлшенген қаттылық кӛрсеткіштерінің 
арасындағы сәйкестіктер 
Роквелл 
бойынша 
қаттылық
Виккерс 
бойынша 
қаттылық
Бриннелл 
бойынша 
қаттылық
Роквелл 
бойынша 
қаттылық
Виккерс 
бойынша 
қаттылық
Бриннелл 
бойынша 
қаттылық
70
1 056

44

415
69
1 004

43

404
68
942

42

393
67
894

41

383
66
854

40

372
65
820

39

362
64
789

38

352
63
763

37

332
62
739

36

332
61
715

35

323
60
695

34

313
59
675

33

305
58
655

32

297
57
636

31

290
56
617

30

276
55
598

29

283
54
580

28

276
53
562

27

270
52
545

26

265
51
528

25

260
50
513

24

250
49
498

23

245
48
485

22

240
47
471
448
21

235
46
458
437
20

230
45
446
426
85


Қажеттілік болған жағдайда алдын ала дайындалған үлгілерді қолдануға болады. 
4. Сыналатын материалға байланысты индентор мен сәйкес үстелшені таңдау. 
Қатты қақталған материалдарды ӛлшеуге арналған индентор ретінде тӛбесі 120° бұрыш 
жасайтын алмаз конус таңдалынады. 
5. Үлгіні аспап үстелшесіне қою. Үстелшені индентордың ұшына кӛтеру арқылы 
үлгігі қуаты 100 Н алдын ала күш салу, бұл кезде кӛрсеткіштің үлкен нұсқары 2,5-нан 
3,0-ға дейін айналым жасап, нӛлде тоқтау керек, ал кіші нұсқары қара сызықізге қарау 
керек. 
6. Қақталған болаттарға қуаты 140 Н сынау күшін салу. 
7. Нұсқар қозғалысы бәсеңдеп не тоқтағаннан кейін кем дегенде 2 с ӛткеннен кейін 
сынақ күшін алып, ӛлшем кӛрсеткіштерін жазып алу. 
8. Әрбір үлгіге үш рет сынақ жасап, нәтижелерді зертханалық жұмыстарға 
арналған дәптерге не №1 арнайы хаттамаға жазу. 
9. Алынған 
HRC 
қаттылық санын 
НВ 
қаттылық санына аудару. 
6. № 2 зертханалық жҧмыс бойынша есептеме. 
Жұмыс тақырыбы
Тапсырма
Жұмыстың мақсаты 
Металл үлгінің геометриялық параметрлері (ұзындығы, ені, биіктігі) кӛрсетілген 
эскизі. 
86


П.7.3 кесте. № 1 хаттама 
 
Үлгінің материалы, 
геометриялық 
ӛлшемдері
Индентор түрі
Салынатын 
күш 
Р = Р
о
+ 
Р1, МПа (кгс)
Роквелл 
бойынша 
қаттылық, 
HRC
Бриннелл 
бойынша 
қаттылық, 
НВ
45 қақталған болат, 
20 мм 
Алмаз 
конус
1-ӛлшем 
2-ӛлшем 
3-ӛлшем 
Орта мәні
У7 болат, 15 мм
Алмаз 
конус
1-ӛлшем 
2-ӛлшем 
3-ӛлшем 
Орта мәні
ВК3 қатты қорытпасы
Алмаз 
конус
1-ӛлшем 
2-ӛлшем 
3-ӛлшем 
Орта мәні
Жез қақталған тығын 
(Л60)
Қақталған 
болат шар
1-ӛлшем 
2-ӛлшем 
3-ӛлшем 
Орта мәні
Жұмыс бойынша қорытынды: жасалған жұмысты талдау және үлгілердің 
қаттылығын ӛсу ретімен кӛрсету.
Оқушы 
Оқытушы 
Күні 
Баға 
Күні 
БАҚЫЛАУ СҦРАҚТАРЫ 
1. Қаттылықты анықтаудың қандай әдістерін білесіз? 
2. Роквелл әдісі бойынша қаттылықты анықтаудың мәні неде? 
3. Роквелл басқышында қандай ӛлшеу шкалалары бейнеленген? 
87


4. Қаттылықты ӛлшеу кезінде үлгіге қандай жүктеме түсіріледі? 
5. Бринелл әдісі бойынша қаттылықты анықтаудың мәні неде? 
6. Виккерс әдісі бойынша қаттылықты анықтаудың мәні неде? 
7. Роквелл бойынша қаттылық мӛлшері Бринелл бойынша қаттылық мӛлшерінің 
бірліктерінің сандық қатынасы қандай? 
Бақылау тапсырмалары 
1. Егер Роквелл бойынша қаттылық мӛлшері берілген болса, Бринелл бойынша 
қаттылық мӛлшерін кӛрсетіңіз: 
10HRC, 20HRC, 30HRC
2. Егер Роквелл бойынша қаттылық мӛлшері берілген болса, Виккерс бойынша 
қаттылық мӛлшерін кӛрсетіңіз: 30HRC, 70HRC, 90HRC
3. Егер Бринелл бойынша қаттылық мӛлшері берілген болса, Роквелл бойынша 
қаттылық мӛлшерін кӛрсетіңіз: 65НВ, 85НВ, 40НВ


 
 
 
 
1. 
Адаскин А.М. 
Материалтану (металл ӛңдеу) / А. М. Адаскин, В. М. Зуев. — М. 
: «Академия» баспа орт., 2003. — 144 б. 
2. 
Геллер Ю.А. 
Материалтану / Ю.А. Геллер, А.Г. Рахштадт. — М. : Металлургия, 
1980. — 446 б. 
3. 
Заплатин В.Н. 
«Материалтану» пәні бойынша зертханалық жұмыстар (металл 
ӛңдеу) / В.Н.Заплатин. — М. : «Академия» баспа орт., 2007. — 43 б. 
4. 
Заплатин В.Н. 
Материалтану негіздері (металл ӛңдеу) / В. Н. Заплатин. — М. : 
«Академия» баспа орт., 2007. — 249 б. 
5. 
Кругликов Г. И. 
Жаттықтыру сабағы бар технологияны оқыту әдістемесі / Г. И. 
Кругликов. — М. : «Академия» баспа орт., 2004. — 478 б. 
6. 
Кузьмин Б.А. 
Металдар технологиясы мен құрастырымдық материалдар / [Б.А. 
Кузьмин, Ю. Е. Абраменко және басқалар] ; Б.А. Кузьмина. ред.— М. : Машина жасау, 
1989. — 494 б. 
7. 
Кучер А. М. 
Металдар технологиясы / А. М. Кучер. — Л. : Машина жасау
1989. — 212 б. 
8. 
Скакун В. А. 
Арнайы және жалпы техникалық пәндерді оқыту әдістемесі / 
В.А.Скакун. — М. : «Академия» баспа орт., 2007. — 125 б. 
9. 
Староверова М. С. 
Оқудағы сәтсіздік / М. С. Староверова. — М. : Қыркүйек, 
2007. — 175 б. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   48   49   50   51   52   53   54   55   56




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет