«Ежелгі дәуір әдебиеті» «Алып Ер Тұңға» дастаны


«Жеті жоқ» Аспанда тіреуіш жоқ, Тасбақада талақ жоқ. Жерде сүйеуіш жоқ, Аққуда сүт жоқ Таста тамыр жоқ, Жылқыда өт жоқ. « Түсінік



Pdf көрінісі
бет22/228
Дата05.03.2024
өлшемі3.69 Mb.
#494339
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   ...   228
Әдебиет пәнінен барлық шығарма талдау 1 (2)

«Жеті жоқ»
Аспанда тіреуіш жоқ, Тасбақада талақ жоқ.
Жерде сүйеуіш жоқ, Аққуда сүт жоқ
Таста тамыр жоқ, Жылқыда өт жоқ.
« Түсінік: Жеті түрлі жоқты нақты атап шыққан.
«ҚАЗЫБЕК БИДІҢ ШЕШЕНДІГІ»
«Ақылшы болса, апайың жақын.
Бауырмал болса інің жақын,
Инабатты болса, келінің жақын.
Алдыңа тартқан адал асын,
Қимас жақын – қарындасың.
Сыбайлас болса, нағашың жақын.
Адал болса, досың жақын.
Еркелейтін немерең жақын,
Өз ұрпағың - шөберең жақын.
Жан серігің жас кезіңнен
Бәрінен де әйелің жақын....
Алтын ұяң – отаның қымбат,
Құт берекең – атаң қымбат,
Мейірімді анаң қымбат,
Асқар тауың – әкең қымбат,
Туып өскен елің қымбат,
Ұят пен ар қымбат,
Өзің сүйген жар қымбат...
Арадан шыққан жау қиын,
Таусылмайтын дау қиын,
Шанышқылаған сөз қиын,
Дәл осындай жағдайда,
Пана болмас өз үйің.


Жазылмаса дерт қиын,
Іске аспаған серт қиын.
Ақылыңнан адасып,
Өзің түскен өр қиын,
Тентек болса ұл қиын,
Не істеріңді біле алмай
Ашиды сонда бос миың.»
«  Түсінік: Кім жақын? Не қиын? Не қымбат? деген сауалдарға түсінікті тілде жауап бер-
ген. Бәрінен де әйелің жақын болатынын айтып, Отан, ата-ананың, апа мен әке, елдің, ұят
пен ардың, жардың ең қымбат екенін сөз қылады. Іштен шыққан жау, бітпейтін дау, ауыр
сөз, жзылмас дерт, іске аспаған серт ең қиын дүниелер екенін айтып, одан сақтануға
шақырады.
«СЫРЫМНЫҢ ДАНАЛЫҒЫ»
Бала би мен Сырым:
«Үгітті ұққанға айту керек, ақылды жұққанға айту керек.»
«Ат шабысына қарай шабады, ер намысына қарай шабады.»
«аста тұз тәтті, адамда дос тәтті.»
Негізі Сырым Даттан ағайынды он бір, бірақ өзі былай деп жауап береді: «Мен ағайынды еке-
умін: біреуі -өзім, екіншісі - халқым.»
«Сөз анасы -құлақ, су анасы - бұлақ, жол анасы - тұяқ, дін анасы - ұят.»
«Өтірік пен шынның арасы - төрт елі. Көз бен көргеннің арасы, құлақ пен естігеннің арасы
неше шақырым деп мені алдамаңыз.»
«Дау мұраты - біту, сауда мұраты - ұту, жол мұраты - жету, қыз мұраты - кету»
« Түсінік Сырым Бала бидің қойған сұрақтарына шешендікпен жауап берген және барлық
сөздің бір астары бар екенін байқауға болады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   ...   228




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет