«Ежелгі дәуір әдебиеті» «Алып Ер Тұңға» дастаны


Кісіні қатты қылатын - артындағы қалың елдің қамы, жамағаттың



Pdf көрінісі
бет198/228
Дата05.03.2024
өлшемі3.69 Mb.
#494339
1   ...   194   195   196   197   198   199   200   201   ...   228
Әдебиет пәнінен барлық шығарма талдау 1 (2)

Кісіні қатты қылатын - артындағы қалың елдің қамы, жамағаттың
жағдайы. Сырым би Байұлының бір жуан бұтағы Байбақтының тізгінің
қолға алған.
Сырым ширығып, осы жолы ата жолмен аянбай айқасып барып өлуге
біржола бел буған. «Қырық жыл қырғын келсе де, ажалды өледі».
«Бөрі арығын білдірмес»
Үш жыл бойы патша әскерімен табандапсоғысқан: Пугаш батыр.
«Кейінгі туған жас бала, Кәуірден қорлық көрер» деп амандық тілейді, яки


«Алтын басым аяққа басылар» деп қор еткісі келмеген.
«Арыстандай екі бұтын алшайтып, арғымақ мінді» деседі, «Кілең бұздай кіл-
шейтіп, көбе киді» десетін батыр бабалардан кім қалды?
Өзіне тиген дұшпаны қарт бурада тіздеген - Қарғабойлы Қазтуған: «Әттең,
бір қапы дүние-ай!» - деп өткен.
Нарын құмы - Нарынбай байдың қонысы; Сарыкөл, Самар сулары - Самар-
бай байдың қонысы; Балығы тайдай тулаған, бақасы қойдай шулаған мынау
Жайық суы - Жайықбай байдың қонысы; Жанарыстан, Үш қомыс - Алшағыр
ханның қонысы; Боқсақтың бойы, Боз Қомыс - Жаңбыршының ұлы Телағыс
бай қонысы; Еділ суы - Еділбай бай қонысы; Алтыатаның ар жағы, Талек-
пенің бер жағы, мына Сақмар деген су - Едіге би қонысы; Бесешкі, оның
Еділ беті, Бұлғыртаудың шеті, Бадашы деген кең тоғай - ер Сидақтың қоны-
сы; Адырмақты Алатау - ер Орақтың қонысы... Бұ күнде қазақ барлық қо-
ныстан айырылған. Бәрін «көкала шекпен, жез түйме, аузы түкті орыс»
алған. «Кәуір тоқ болса, мұсылман тыныш»
Тарихи есімдер: Қазтуған, Орқа, Мамай, Асан би, Ноғай, Қырық таңбалы
Қырым, оң таңбалы Ұрым, Есет Көтібарұлы, Пугаш батыр, Сырым Датұлы,
Игельстром, Нұралы және т. б.
«Орта бойын сырлаған, оқ жаңбырдай жауған жер, Мұсылманның ба-
сынан, дәреже қайтып ауған жер» делінетін Өлеңтінің аяғы, Шідертінің
Қоспасы, Аңқатының басы - Тасобада он сегіз жыл атысып өлген Ор-


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   194   195   196   197   198   199   200   201   ...   228




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет