Біріншіден, сыртқы факторлар, қоғамдағы қасаң қа-
ғидалар мен стереотиптерден ойыңды босат.
Бізде балалардың көбі әкімшілікте, Министрлікте қыз-
мет істегісі келеді. Бірақ оның арғы жағында қандай ауы-
ртпашылық жатқанын білмейді. «Акимат» деген аты ғана
емес, мемлекеттік қызметтің құндылықтары үшін бар-
маған адам, ол жерде бақытты бола алмайды. Немесе заң-
гер, экономист болам деу мода болды. Талай мектеп тү-
легі, ешбір ойланбастан «юрфак» пен «экономфактарға»
лап қойды. Сол қаптаған экономистер мен заңгерлердің
біразы дипломдарын алған соң таксист пен күзетші бо-
лып кетті. Солардың ішінде қаншама археолог, дизайнер,
шаштараз не тігінші «өліп» кетті...
Мәселе мынада, болашағын таңдайтын кезде ол бала-
лар «не нәрсеге икемім бар?», «не нәрсе маған қуаныш
сыйлайды?» деп ойланған жоқ. Қазір менеджер деген
«жақсы» сөз бар, «менеджментті оқып жатырмын» деп
мақтан көріп айтады. Бірақ менеджментті оқыдың екен
___________
27
Оливер Кан – Германиядағы екі дүркін үздік қақпашысы (2000, 2001).
деп саған ешкім отырған орнын, атқарып отырған қыз-
метін бере салмайды. Қай салада менеджер болғың ке-
леді? Ненiң менеджері болғың келеді? Ең бастысы, ол
саған ұнай ма? Менеджерлік сені бақытты қыла ма?
Соны анықтап алып қана алға жылжуға болады. Таңдау
жасаған кездегі ұран, «престиж үшін» емес, «маған ұнай-
тыны үшін» болуы керек.
Екіншіден, «нашар кәсіп, не сала болады» деген ойды
санаңнан өшір. Нашар пән болмайды, нашар оқушы бо-
лады. Менеджментті, заңды не экономиканы оқуың мін-
детті түрде жеңіске жеткізбейді. Есесіне өзің қалайтын
кез келген сала, басқалар дұрыс бағаламайтын, менсін-
бейтін болса да, жаңа есіктерді ашуы мүмкін.
Өмірдің өзі дәлелдеді, адам өз ісін тапса, оның жетісті-
гіне ешкім кедергі бола алмайды. Мысалы, Стамбұлда
Нұсрет Гекче
28
деген ресторатор тұрады. 34 жасында
оның Түркия мен Дубайда бірнеше мейрамханасы бар.
Жақында Абу-Дабиде, Маямиде тағы мейрамхана ашқа-
лы жатыр. Оның жеңіс жолына қарасаң, бес сыныптық
қана білімі бар. Он үш жасында таныс қасапшыға келіп,
«білгеніңді үйрет» дейді. Содан бастап еттің барлық
түрін зерттейді, еттің білгіріне айналады. Біртіндеп сол
төңіректегі белгілі қасапшы болып шығады.
Ол ет тағамдарының мейрамханасын ашқанда, бірден
тасы өрге домалағаны да содан. Сөйтіп, «Nusr-Et» пайда
болды. Өз басым Стамбұлда осы мейрамханаға екі рет
барып, кіре алмай кеттім. «Maserati», «Ferrari» сияқты
небір қымбат көлікке мінген адамдар кезекте тұр. Оған
келген қонақтардың арасында Мадонна, Кэни Уест, Бред
Питт, Леонардо Ди Каприо, Мануэль Нойер, Криштиану
Роналду бар. Енді өзің ойлашы, бір кездегі кішкентай қа-
сапшы баланың ашқан мейрамханасы Стамбұлға келген
әлем жұлдыздарының сұранысқа ие орындарының біріне
айналды. Оның құпиясы неде деп таңғалдым. Байқасам,
өз саласында алға озған екен. Етті пісірудің шебері болғаны
_____________
28
Нусрет Гекче – 2017 жылы әлеуметтік желі арқылы аты шыққан аспазшы, қасапшы.
Қазіргі таңда бірнеше дамыған мемлекеттерде өзінің авторлық мейрамханалары бар.
76
сондай, ол пісірген сүйектің өзін қасықпен жеуге болады.
Міне, осы адамға қарап қазақша ет мейрамханасын ашу ту-
ралы идея келді. Әрине, ең бірінші іздеген адамым – мықты
қасапшы. Егер етке икемдің болса, қасапшы болуға кім ке-
дергі?
Досым Әлішер Елікбаевтың
29
facebook-те жазған әң-
гімесі осы жерде есіме түсіп отыр. Әлішер Елордаға жол
тартқанда әпкесінің пәтеріне тоқтайды екен. Зәулім сарай
емес, кәдімгі орта санаттағы жақсы пәтер, Есіл өзенінің
оң жағалауында орналасқан. Әлішердің әпкесі осы пә-
тер үшін алған кредитін жақында ғана жауыпты. Оның
пәтерін жинайтын, үй тазалаушы болып жұмыс істейтін
әйел адам бар. Ол таңертең «MEGA-Astana»-да өзі та-
залайтын бірнеше бутиктің әрқайсысының алдына бір-
бір шелек су қойып, уақытты үнемдеп, барлығын жуып
шығатын. Ал сауда орталығы ашылған кезде, келген
қонақтардың алдында шүберекпен, швабрамен жүруге
болмайтындықтан, сол уақытта коттедждер мен үйлерді
тазалап келетін. Сауда орталығы жабыларға дейін қайта
оралып енді бутиктерді емес, сауда орталығының дәліз
дерін, эскалаторларын жуып шығатын. Осындай кестесі
не қарамастан, ол әрдайым күлімдеп және қуанып жүреді
екен. Туыстарымен бірге пәтер жалдап тұрады, бір бөл-
меде он адам. Еңбектеніп, тірнектеп ақша жинап, Астана-
дағы Евразия деген ауданнан бір бөлмелі пәтер сатып ала-
ды. Ең жақсы аудан болмағанымен, бастысы пәтер алды
ғой. Бірақ, ол адам пәтеріне көшпейді, оны жалға беріп,
ал өзі әрі қарай он адаммен жалданған пәтерде тұрып,
жұмысын жалғастыра береді. Ақшасын шашып, қымбат
мейрамханаларға немесе киім-кешекке жұмсамайтын.
Сөйтіп, жалға берген пәтері мен күнделікті тазалаушы
болып істеген жұмысынан түскен қаражатқа Астанадағы
Радуга деген ауданнан тағы да үш бөлмелі пәтер сатып
алады. Жұмысында одан да мобильді болуы үшін, ав-
токөлік сатып алған, енді жолға қоғамдық көлікпен көп
уақыт жұмсамайды, сондықтан одан да көбірек жұмыс
_____________
29
Әлішер Елікбаев – Қазақстандық блогер, пиар саласының маманы, филантроп
интернет жұлдызы.
істеуге мүмкіндік бар. Қазір ол Астанадағы ең беделді
үйлердің бірі «Highvill Astana» тұрғын үй кешенінен өзін-
не пәтер сатып алды. Түсініп отырсыздар ма, Елорданың
шетінде орналасқан кішігірім пәтерде, Әлішердің әп-
кесінің үй тазалаушысы болып Астанада үш пәтері мен
автокөлігі бар адам жұмыс істейді.
Адам өзіне ұнайтын нәрсе тапса, онымен табандап
айналысса, жеңіске жетеді. Қазақстанның реалиясында
ол мүмкін болатын жайт. Бұл Америка емес. 200 жылдан
бергі бәсеке жоқ бізде. Ал белгілі бір салада жеңіске жете-
алмаса, оған сала емес, адамның өзі кінәлі. Аяқ киім та-
залаудың шебері болып та, үй тазалаудан да табысты бо-
луға болады. Үй тазалаудан басқалардың алдына түсуге
болады. Мысалы, америкалық жалғыз басты әйел Джой
Мангано
30
еден жуатын шүберек ойлап тауып, миллио-
нер атанды. Ол туралы Дэвид О.Рассел
31
«Джой» деген
фильм де түсірді. Қарап отырсаң, мәселе қандай салада
еңбектену емес. Мәселе ішкі потенциалыңызды өтеу
таңдаған салада бірінші болуға тырысу.
Достарыңызбен бөлісу: |