18. Операциялық күшейткіш.
Операциялық күшейткіштер (OК) – дифференциалды кірісі, үлкен күшейткіші бар және күшейту сипаттамалары бойынша идеалды күшейткішке жақындайтын тұрақты ток күшейткіштері және электрлік сигналдармен әртүрлі операцияларды орындау үшін қолданылады, мысалы: күшейту, масштабтау, қосу, алу, көбейту, интегралдау, т.б.
ОК әрқашан дерлік терең теріс кері байланысы бар тізбектерде қолданылады, ол ОК жоғары күшейтуіне байланысты алынған тізбектің күшейтуін/берілуін толығымен анықтайды.
Қазіргі уақытта операциялық күшейткіштер жеке микросхемалар түрінде де, күрделі интегралдық схемалардың бөлігі ретінде функционалды блоктар түрінде де кеңінен қолданылады.
Операциялық күшейткіш бастапқыда аналогтық шама ретінде кернеуді қолдану арқылы математикалық операцияларды (осылайша оның атауы) орындауға арналған. Дегенмен, идеалды ОК көп функциялы схемотехникалық шешім болып табылады және математикалық операциялардан тыс көптеген қолданбаларға ие.
ОК - бұл каскадтардың арасындағы тікелей байланысы бар тұрақты ток күшейткіші, оның негізі дифференциалды күшейткіш (ДК) (ДУ) болып табылады.
ОК 2 кірісі бар, «-» кірісі - терістейтін - бұл кіріс, сигнал шығыспен антифазада; кіріс «+» - терістемейтін кіріс - бұл сигнал шығыспен фазада болады. Әдетте, ОК симметриялы емес шығыс (жеке) биполярлық қуат көзіне ие және 3 каскадты немесе 2 каскадты құрылымда салынған. Қазіргі операциялық күшейткіштер 2 сатылы тізбек болып табылады.
Тұрақты ток үшін негізгі параметрлерді ДК қамтамасыз етеді; кернеудің негізгі күшеюі 2 касадты құрылымда (КК)(УН). ОК шығысында төмен кедергісі бар жүктеменің жұмысын қамтамасыз ету үшін қуат күшейткіші (ҚК)(УМ) (ток күшейткіші) қолданылады. Әдетте, бұл OK каскады. Қорытындылардың келесі мағыналары бар:
V+ - терістемейтін кіріс;
V− - терістеуші кіріс;
Vout - шығу;
VS + - қуат көзінің плюсы (сонымен бірге VDD ретінде белгілеуге болады, VCC немесе VCC +);
VS-− қуат көзінің минусы (сонымен де белгілеуге болады VSS, VЕЕ немесе VCC-).
Бұл бес шықпалар кез келген ОК бар және оның жұмыс істеуі үшін қажет. Күшейткіштің дифференциалды кірістері екі шықпалардан тұрады - V + және V-, идеалды операциялық күшейткіш тек осы екі кіріс арасындағы кернеу айырмашылығын күшейтеді, бұл айырмашылық дифференциалды кіріс кернеуі деп аталады.
Дегенмен, терістеуші емес кірісі жоқ операциялық күшейткіштер бар. Атап айтқанда, мұндай операциялық күшейткіштер аналогтық есептеу машиналарда (АЕМ) қолданылады. Терістеуші күшейткіш аналогтық схемалардың ең қарапайым және жиі қолданылатын бірі болып табылады. Бар болғаны екі резистордың көмегімен біз қажетті күшейту коэффициентін орната аламыз. Коэффицентті 1-ден аз етіп шығаруға ештеңе кедергі келтірмейді, осылайша кіріс сигналын әлсіретеді
Достарыңызбен бөлісу: |