Уитсон көпірі кедергілерді өлшеу үшін арналған. Ол АВ реохорд пен екі белгілі R және белгісіз Rx кедергілерден тұратын тізбектен құрылған (32.1 сурет).
Реохорд жылжымалы D контактысы бар сызғышқа керілген өткізгіш сым. SA кілтін қосқанда гальванометр тізбектің СД бөлігінде токтың бар екендігін көрсетеді; бірақ С және D нүктелерінде потенциалдары тең болатындай D контактының қалыпын тауып алуға болады .
Осы жағдайда гальванометрден ток өтпейді (Iд=0). Көпірдің осындай қалыпы тепе-теңдік қалыпы деп аталады. Көпірдің тепе-теңдік шартын шығарайық. Iд=0 болғанда С және D нүктелерінде токтың тармақталуы болмайды да келесі шарттар орындалады
Ix=I (1)
I1=I2 (2)
Бір жағынан С және D нүктелерінде потенциалдары тең болғандықтан А және С және А және D нүктелері арасындағы потенциалдар айырымы бірдей болады . Тізбектің осы бөліктерінде ЭҚК болмайды, яғни біркелкі, тізбектің осы бөліктерінде потенциалдар айырымы кернеумен сәйкес келеді. Сондықтан келесі теңдеулерді жазуға болады
немесе (3)
немесе (4)
(3) және (4) теңдеулерін бөліп және (1) және (2) теңдіктерін пайдаланып төмендегіні аламыз
(5)
мұндағы R1 және R2 реохорд иықтарының кедергілері.
Реохорд сымы материалы бойынша және қимасы бойынша беркілкі болғандықтан және тәуелділігін ескеріп кедергілер қатынасын ұзындықтар қатынасымен ауыстыруға болады . Онда (5) формула келесі түрде жазылады
(6)
Осы есептеу формуласы болады.
Зертханалық құрылғы және өлшеу әдісі
Бұл жұмыста белгісіз кедергі ретінде «а». «в», «с» клеммалары бар стационарлық құрылғыға керілген сым пайдаланылады (32. 1сурет). Бұл құрылғыда 1- құралдың негізі; 2,3- шпалалары бар баған; 4- жылжымайтын кронштейн; 5- жылжымалы кронштейн; 6- өткізгіш; Rx1, Rx2 – белгісіз кедергілер.
Жылжымалы кронштейн сымды екі кедергіге бөледі, оларды анықтауымыз керек. Клеммаларды қосу 3, 4- суретте көрсетілген: «ав» клеммаларға бірінші кедергі, «вс» клеммаларға екінші кедергі қосылады, кедергілер тізбектей қосылғанда «ас», ал параллель қосылғанда «ас»/»в» клеммалары.
32.3 сурет
Қалған Уитсон көпірінің элементтері (R, R1, R2, - кедергілер, гальванометр, қорек көзі, қосылғыш) жұмыста пайдаланатын МО-62 тұрақты ток көпірінде. Көпірдің сүлбісі 32.5 суретте көрсетілген.
Қ
атынастар иығы ретінде пайдаланылатын R кедергісі көпірдің бес декадалық кедергілер дүкенінде келтірілген. R1, R2 – қатынастары алты декадалық тумблермен ауыса алатын көпірдің қатынастар иығы (32.6 сурет). Осы ауыстырып қосқышта тізбектей қосылған және “көпірдің қатынастар иығын” құрайтын он бір резистор орнатылған. Біз үш қалыпта ғана жұмыс жасаймыз: 1; 1:4; 10. Көпірдің қысқыштары мен басқару тумблерлері 32.6-суретте көрсетілген.
Көпірдің белгісіз кедергілерінің тепе-теңдік қалыпы кедергілер қатынасында орындалады, осыдан .
Тепе-теңдікте PG гальванометр тілшесі нөлді көрсетеді.
Қауіпсіздік шаралары
Құрылғы 220В кернеуде жұмыс жасағанда қауыпсіздік техникасының талаптарын сақтау керек.
Жұмысты орындау тәртібі: -
құрылғымен танысу;
-
кедергіні («а»«в» клеммаларын) көпірдің П1 П2 қысқыштарына жалғау;
-
көпірді жұмысқа дайындау: «ПП» қорек қосқышын «36» қалыпына; сүлбінің «ПС» қосқышын «ГВ» қалыпына (орнатылған гальванометр); құралды ~220В ток желісіне қосып «СЕТЬ» қосқышын «ВКЛ» қалыпына қоямыз, сигнал шамы жану керек;
-
қатынастар иығының тумблерлерінде «№=1» көбейткішін қосу;
-
«ГРУБО» пернесі басылып тұрғанда декадалық тумблерлерді бұрау арқылы гальванометр тілшесін нөлге келтіреміз; дәл осыны «ТОЧНО» пернесі басылып тұрғанда орындаймыз;
-
«ТОЧНО» және «ГРУБО» пернелерін жіберу;
-
тумблерлердің көрсеткіштері бойынша R шамасын жазып алу; мысалы, R=2х1+3х0,1+8х0,01+8х0,001=2,388;
-
белгісіз Rx кедергінің шамасын формуласымен есептеп кестеге еңгізу;
-
көбейткішті №=1:4 қойып 4.5- 4.8 өлшеулерін өткізу;
-
дәл соны №=10 үшін орындау;
-
екінші кедергіні («в» «с» клеммалары) П1 және П2 қысқыштарына қосып өлшеу нәтижелерін кестеге еңгізу;
-
кедергілерді тізбектей («а» «с» клеммалары) жалғап, 4.5- 4.10 өлшеулерін өткізу. Нәтижелерін кестеге еңгізу;
-
кедергілерді параллель («ас» «в» клеммалары) қосып, 4.5- 4.10 өлшеулерін өткізу. Нәтижелерін кестеге еңгізу;
-
қателігін Стьюдент коэффициентін ескеріп өлшеп жатқан шаманың орташа мәнінің жеке өлшеулерден ауытқуы бойынша есептеу;
-
жұмыстың нәтижесін 4 жағдай үшін түрінде жазу.
Өлшеулер мен есептеулер кестесі
Қосу түрлері
|
|
R, Ом
|
Rx
Ом
|
|
|
Ом
|
|
1-ші кедергі.
|
1
1:4
10
|
|
|
|
|
|
|
|
орт
|
|
|
|
|
|
|
2-ші кедергі.
|
1
1:4
10
|
|
|
|
|
|
|
|
орт
|
|
|
|
|
|
|
Тізбектей қосу.
|
1
1:4
10
|
|
|
|
|
|
|
|
орт
|
|
|
|
|
|
|
Паралл.
қосу.
|
1
1:4
10
|
|
|
|
|
|
|
|
орт
|
|
|
|
|
|
|
Бақылау сұрақтары -
Уитстон көпірі қандай элементтрден тұрады?
-
Көпірдің тепе-теңдік шартын шығарындар.
-
Жұмыстың орындалу әдісі туралы айту.
-
Өткізгіштердің параллель және тізбектей қосылулары үшін кедергіні есептеу формулаларын шығару.
№33 зертханалық жұмыс.Ток көзінің электр қозғаушы күшін өлшеу
Жұмыстың мақсаты: ток көзінің электр қозғаушы күшін өлшеу үшін компенсация әдісін қолдануды үйрену.
Құрал-жабдықтар: зерттелінетін элемент, қалыпты элемент, аккумуляторлар батареясы, екі полюсті қосқыш, кілт, реохорд, гальванометр, шектеуіш кедергі.
Теориялық кіріспе
Кулондық күштердің өрісі тұрақты электр тогының пайда болуына себеп болмайды, өйткені , яғни кулондық күштердің әсерінен тұйық контур бойынша орын ауыстырған зарядтың жұмысы нөлге тең, демек, кулондық өріс осындай жұмыс жасау үшін қажет болатын энергияның көзі бола алмайды. ЭҚК көздері (гальваникалық элементтер, аккумуляторлар, электрлік генераторлар және т.б.) тізбекте сыртқы күштер өрісін тудырады және электр тогына қажет болатын энергиямен қамтамасыз етеді. Осы күштер үшін орындалады.
Тізбек бөлігіндегі токтың ЭҚК сан мәні бойынша бірлік оң зарядтың орын ауыстырғанда бөгде күштердің жасайтын жұмысына тең және ол вольтпен өлшенеді.
Қондырғы мен өлшеу әдісінің сипаттамасы
Ток көзінің ЭҚК компенсация әдісімен өлшеуге болады. Осы әдіс зертханалық өлшеулердің ішіндегі нақты негізгі тәсілдердің бірі болып саналады. Ол соңғы ЭҚК мәнін тізбек бөлігіндегі белгілі кернеумен салыстыруға негізделген. 33.1 суретте көрсетілген схеманың жұмысын талдайық.
Е ЭҚК өлшенетін Ех элементінің ЭҚК үлкен, өйткені АС реохордтағы кернеу өлшенетін ток көзінің Ех ЭҚК әрқашанда үлкен. Ех элементінің тізбегіндегі ток күші нөлге тең болатын жағдайын қарастырайық.
Кирхгофтың 1 және 2 заңдары арқылы теңдеулерді жазайық
А түйіні
(1)
АЕСВА контуры үшін
(2)
ВАЕхВ контуры үшін
(3)
Егер I3=0 болса, онда (1) теңдеу теңдеуі орындалады, демек, (2) және (3) теңдеулерді келесі түрде болады
(4)
(5)
мұнда R1 және R2 – АВ және ВС реохорд иіндерінің кедергілері;
r – батареяның ішкі кедергісі;
rx – зерттелетін ток көзінің ішкі кедергісі.
(4) және (5) өрнектерін біріктіріп шеше отырып
(6)
өрнегін аламыз.
Алынған шарты I3=0 үшін АС бөлігіндегі Е батареясы тудыратын кернеудің төмендеуі өлшенетін Ех элементінің ЭҚК компенсацияланады. Бұл әдіс компенсация әдісі деп аталады. Тәжірибеде ток көзінің r ішкі кедергісі белгісіз болғандықтан, (6) формуласын тікелей қолдана алмаймыз, тек эталлондық элементтің ЭҚК- мен салыстыруын ғана енгізе аламыз. Ех өлшенетін элементті эталлондық элементпен ауыстырып және реохордтың қоқышын жылжыта отырып, гальванометр арқылы өтетін ток I3=0 болатын және келесі өрнек орындалатындай бір нүктесін тауып алуға болады
(7)
мұнда және – және реохорд иіндерінің кедергілері.
(6) және (7) өрнектерін мүшелеп бөліп
(8)
теңдеуін аламыз.
Калибрленген сым үшін бөліктердің кедергілері олардың ұзындықтарына пропорционалды
(9)
мұнда l және – АВ және бөліктерінің ұзындықтары, демек
(10)
Э лектрлік жұмыс схемасы 33.2 суретте көрсетілген.
АС реохордының сымы масштабтық сызғышқа созылған. ЭҚК көздері схемада бір аттас полюстермен жалғанған. Е батареясын қосу К кілті арқылы жүзеге асады, ал Ех және EN элементтері – П ауыстырып-қосқыш пен К1 кілті арқылы. Rб кедергісі гальванометр мен EN элементін күшті токтардан сақтайды. Эталлондық ток көзі ретінде қалыпты Вестон элементі қолданылады. Осы элементтің электродтары кадмий амальгамы және сынап, ал электролиттер ретінде кадмий күкірт қышқылы пайдаланылады. Қалыпты элементтің ЭҚК –қа тең және ол уақыт пен температураға қатысты аз өзгереді.
Жұмысты орындау тәртібі:
-
33.2 суретке сәйкес схеманы жинау керек;
-
реохорд жылжығышын орталық жағдайға қояды. Қалыпты элементті қосу;
-
К және К1 кілттерін қысқа уақытқа тұйықтап, реохорд жылжығышын ары-бері жылжыта отырып галванометр арқылы өтетін токты нөлге теңестіру керек;
-
А және В нүктелері арасындағы реохорд иінінің l1 ұзындығын өлшеу керек.
-
2-4 пункттерді белгісіз элемент үшін қайталау.
-
өлшенетін элементтің ЭҚК (8) формуласы арқылы есептеу.өлшеулерді 5 рет қайталау. анықтау;
-
қателігін Стьюдент коэффициенттерін ескере отырып, өлшенетін шаманың орташа міндерінің жеке өлшеулердің нәтижелерінен ауытқуы арқылы есептеу;
-
өлшеулер нәтижелерін кестеге енгізу;
-
соңғы нәтижені сенімділік интервалы түрінде жазу;
Кесте
N
|
lN
|
εN
|
lx
|
εx
|
<εx>-εi
|
(<εx>-εi)2
|
Δεx
|
ε=
|
Өлшем ділігі.
|
см
|
В
|
см
|
см
|
|
|
В
|
%
|
1
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2
|
|
|
|
|
|
|
3
|
|
|
|
|
|
|
4
|
|
|
|
|
|
|
5
|
|
|
|
|
|
|
Орташа
|
-
|
1,018
|
-
|
|
-
|
Σ
|
|
|
Бақылау сұрақтары
-
Кулондық күш өрісі тұрақты элекр тогының пайда болуына себеп бола ма?
-
Кирхгоф заңын түсіндір.
-
Неліктен реохорд жұмысы үшін калибрленген сым қолданылады?
-
Жұмыс формуласын қорытып шығар.
№ 34 зертханалық жұмыс.Баллистикалық гальванометр көмегімен сұйық диэлектриктердің диэлектрик өтімділігін өлшеу
Жұмыстың мақсаты: Зерттелетін диэлектрикпен толтырылған конденсатордың электр сыйымдылығы бойынша диэлектриктің диэлектрлік өтімділігін эксперимент жүзінде анықтау әдісімен танысу.
Баллистикалық гальванометрді градуирлеу. Трансформатор майының диэлектрик өтімділігінің шамасын анықтау.
Теориялық кіріспе
Электротехникада қолданылатын сұйық диэлектриктердің ішінде трансформатор майы жиі кездеседі. Трансформатор майын күшті трансформаторлардың изоляциясының электр төзімділігін арттыру, жылу беруін жақсарту үшін толтырады. Трансформатор майы жоғары кернеудегі майлы ажыратқыштарда және т. б. электр аппараттарында қолданылады. Бір немесе екі беті қызыл – мысты электрлік фольгамен тегістелген шынытекстолит аппаратураның төмен вольттік тізбегінің басылған сұлбаларын жасауда қолданылады. Басылған сұлбаларды фольгаланған шынытекстолитті (травлением ) алынады.
Диэлектриктердің үйектелуі
Диэлектриктердің қасиеттерінің негізгі сипаттамаларының бірі болып табылатын физикалық шама – диэлектрлік өтімділік . Диэлектрлік өтімділік вакуумдағы электр зарядтарының жүйесімен қоздырылған электр өрісі кернеулігінің сол зарядтардың диэлектрлік ортадағы электр өрісі кернеулігінен қанша есе артық екенін көрсетеді.
Диэлектриктердің электр өрісі кернеулігінің шамасына және электр зарядтарына әсер етуі оның сыртқы электр өрісінде үйектену (поляризация) құбылысымен түсіндіріледі. Диэлектриктердің үйектелу механизмі оның молекулаларынының орналасуына тәуелді.
Егер молекулалар симметриялы орналасса, яғни оң және теріс зарядтардың сыртқы электр өрісі болмағанда, “ауырлық” центрлері сәйкес келсе, онда сыртқы электр өрісінде электронды немесе деформациялық үйектелу пайда болады. Оң +Q және -Q теріс зарядтарының ауырлық центрлері l шамасына (диполь иіні) ығысып, молекула электр өрісінді дипольдік моментке ие болады (34.1 сурет).
(1)
34.1 сурет
Егер молекулалар асимметриялы орналасса, яғни оң және теріс зарядтарының “ауырлық” центрлері сәйкес келмесе, онда мұндай молекулалардың дипольдік моменттері сыртқы өріс болмағанда нөлден айырықша болады үйектік молекула (полярные молекулы).
Сыртқы өріс болмаған жағдайда үйектік молекулалардың дипольдік моменттері, жылулық қозғалыс салдарынан, кеңістікте бейберекет бағдарланады да, олардың қорытқы моменті нольге тең болады. Сыртқы электр өрісі дипольдік моменттердің өріс бағытымен бағдарлануын туғызады. (бағдарлық үйектелу).
Сөйтіп диэлектриктердің үйектелуі деп, дипольдардың бағдарлану немесе электр өрісі әсерінен өріс бойынша бағдарланған дипольдардың пайда болу құбылысын айтады.
Сыртқы электр өрісінде орналасқан диэлектрик бетінде, үйектелу (поляризация) нәтижесінде, Е0 сыртқы өріске қарама-қарсы өздік ішкі өріс қондыратын, байланысқан зарядтар пайда болады.
Демек, диэлектриктің үйектелуі деп дипольдердің бағытталу құбылысы немесе электр өрістерінің әсерінен өріс бойымен бағдарланған дипольдердің пайда болуын айтады.
34.2 суретте диэлектрикпен толтырылған, зарядталған конденсатор сызбасы келтірілген. Диэлектриктегі электр өрісінің кернеулігі . Егер диэлектриктің диэлектрлік өтімділігі белгілі болса, онда
(2)
Диэлектриктің диэлектрлік өтімділігін анықтаудың ең кең тараған әдісі, сол диэлектрикпен толтырылған конденсатордың сыйымдылығын өлшеуге негізделген.
Конденсатордың электр сыйымдылығы
Өткізгіштің электр сыйымдылығы С деп, сан жағынан оның потенциалының шамасын бірлікке өзгерту үшін қажет жіберілетін зарядқа тең физикалық шаманы айтады
(3)
Жекеленген өткізгіштің С электр сыйымдылығы оның сыртқы беттерінен, өлшемдерінен, сонымен қатар, қоршаған ортаның диэлектрлік қасиеттеріне тәуелді болады. С электр сыйымдылықтың не өткізгіш зарядына, не оның потенциалына, не оның затына (материалына) тәуелді болмайтынын есте сақтау керек. БХ жүйесінде (СИ) электр сыйымдылық фарадпен өлшенеді.
1 фарад=1кулон/1вольт.
Екі өткізгіштің өзара сыйымдылығы – сан жағынан өткізгіштер арасындағы потенциалдар айырмасын бірлікке өзгерту үшін қажетті, өткізгіштің біреуінен екіншісіне тасымалданатын, зарядқа тең физикалық шама. Өзара электр сыйымдылығы өткізгіштердің формулаларына, өлшемдеріне, өзара орналасуларына және ортаның қасиеттеріне тәуелді болады.
Практикада екі әр аттас зарядталған өткізгіштердің, олармен қоздырылатын электр өрісі тек солардың арасында ғана болатындай формада жасалынып, сәйкесінше орналастырылуы маңызды. Екі өткізгіштің мұндай жүйесі конденсатор деп, ал өткізгіштердің өздері оның астарлары деп аталады. Астарларының формасына байланысты конденсаторлар – жазық, сфералық және цилиндрлік болып бөлінеді. Келесі қатынасты қолданып кез келген конденсатордың электр сыйымдылығының өрнегін қорытып шығаруға болады
(4)
Жазық конденсатор үшін
(5)
Параллель жалғанған бірдей конденсаторлардың батареясының сыйымдылығы
(6)
мұнда S – конденсатордың бір астарының ауданы, м2;
d – астарлардың ара қашықтығы, м;
- электр тұрақтысы, =8,85 10-12 Ф/м.
- диэлектриктің диэлектрлік өтімділігі;
N - параллель қосылған конденсаторлар саны.
Зертханалық қондырғы және өлшеу әдісі
Жұмыста трансформатор майының диэлектрлік өтімділігін анықтау үшін, осы маймен толтырылған екі бірдей параллель жалғанған С және N жазық батареяның электр сыйымдылығын өлшеу қажет.
Диэлектрлік өтімділік (6) өрнекке сәйкес келесі өрнекпен анықталады
(7)
Конденсатор батареясының сыйымдылығын анықтау үшін 3-суретте келтірілген сұлба бойынша электр тізбегін құрады.
Жұмыста электр сыйымдылығын анықтау әдісі берілген U кернеуде зерттелетін конденсаторлардың жинақтаған Q электр мөлшерін өлшеуге негізделген. Электр мөлшерін гальванометрдің жарық тілшесінің максималды ауытқуы бойынша, егер оны алдын-ала сыйымдылықтарының эталонды жиынтығының көмегімен градуирлеп, және градуирленген (дәл бөліктелген) график құрылса, бағалауға болады.
Q-ды біле отырып, диэлектрик толтырылған жазық конденсаторлар батареясының С қоспасын келесі өрнек бойынша анықтайды
(8)
мұнда U – конденсатор батареясындағы кернеу.
(8) өрнекті (7)-өрнекке қойып, зерттеліп отырған диэлектриктің диэлектрлік өтімділігін есептеу өрнегін алады
(9)
Қойылған есептің шешімі екі кезеңнен тұрады:
-
Баллистикалық гальванометрді градуирлеу (дәл бөліктеу);
-
Зерттелетін диэлектриктің диэлектрлік өтімділігін анықтау.
PG – баллистикалық гальванометр. Ол рамканың өздік тербеліс периодымен салыстырғанда аз уақыт аралығында оның рамкасы арқылы өтетін заряд мөлшерін өлшеуге қолданылады. Баллистикалық гальванометрдің кәдімгі магнит-электрлік жүйедегі гальванометрден ерекшелігі: қозғалмалы бөлігі ауыр, инерция моменті және өздік тербеліс периоды үлкен. Егер мұндай гальванометр арқылы қысқа импульсті ток (мысалы, конденсатор разряды) өтсе, онда гальванометрдің қозғалмалы жүйесімен байланысқан жарық тілшесінің максималды ауытқуы токқа емес, керісінше гальванометр арқылы өткен Q-зарядқа пропорционал болады.
С – зерттелетін конденсатор батареясы;
Сэ – сыйымдылықтардың эталонды жиынтығы;
GB – тұрақты ток көзі;
RP – потенциометр;
PV – вольтметр;
а1 б – сыйымдылықтың эталоны Сэ жиынтығы немесе зерттелетін конденсатор С батареясы жалғанатын қысқыштар;
SA – сол жақтағы қалыпта тұрған кезде ток көзінен конденсатордлың зарядталуын, ал оң жақтағы қалыпта конденсатордың PG гальванометр арқылы разрядталуын қамтамасыз ететін ауыстырып-қосқыш.
Жұмысты орындау тәртібі:
-
сұлба бойынша (34.3 сурет) электрттізбегін тексеру;
-
электр өлшеуіш аспаптардың өлшеу шектерін орнатып, шкалалардың бөлік құнын анықтау;
-
а,б қысқыштарына (клеммаларына) Сэ сыйымдылықтардың эталонды жиынтығын жалғау (34.3 сурет). Эталонды конденсатордың сыйымдылығын 1-кестеге жазу;
-
RP потенциометрмен (0,5-1,5) В кернеу орнатып, оны 1-кестеге жазу;
-
Сэ эталдонды конденсаторды зарядтау (ауыстырып -қосқыш оң қалпында Р);
-
Сэ эталдонды конденсаторды гальванометр арқылы разрядтау (ауыстырып - қосқыш оң қалпында Р), гальванометрдің жарық
тілшесінің максималды ауытқуын белгілеп, оны 1-кестеге енгізу;
1 кесте
№
|
Сэт
мкФ
|
U, B
|
Q = Cэ·U
мкКл
|
n
|
1
2
3
.
.
10
|
|
|
|
|
-
гальванометрдің бүкіл шкаласы үшін жарық тілшесінің ауытқуын алуға болатындай, кернеуді немесе сыйымдылықты 8-10 рет өзгертіп, өлшеуді қайталау;
-
әрбір жүргізілген өлшеу үшін келесі формула бойынша гальванометр арқылы өткен заряд шамасын есептеу;
-
Q=CэUэ (10)
2 кесте
Өлшем бірлігі
|
α=0,95 t(3) = 4,30
|
Ux, B
|
nx
|
Qx,
мкКл
|
ε
|
<ε>-εi
|
(<ε>-εi)2
|
Δε
|
Δε/<ε>
|
1
2
3
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Орташ.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Бақылау сұрақтары
-
Диэлектрлік өтімділіктің физикалық мағынасы.
-
Диэлектриктің үйектелуі? Үйектелу түрлері.
-
Конденсатордың құрылысы. Конденсаторлардың түрлері.
-
Жазық конденсатордың сыйымдылығы.
-
Жұмыс формуласын қорытып шағарыңыз.
Әдебиет
-
Детлаф А.А., Яворский Б.М. Курс физики. учебное пособие для втузов /А.А. Детлаф., Б.М. Яворский. – М.: Высшая школа, 1989. – 607 с.
-
Евграфова А.Г., Коган В.Л. Руководство к лабораторным работам по физике. – М. : 1970. – 350 с.
-
Иверонова В.И. Физический практикум. Механика и молекулярная физика.– 2-е изд. – М. : 1967. – 280 с.
-
Кортнев А.В. и др. Практикум по физике. учебное пособие для втузов.– М. : 1965. – 509 с.
-
Майсова Н.Н. Практикум по курсу общей физики. учебное пособие для студентов заоч. втузов и факультетов. –2-е изд., перераб. и доп. – М. : 1970. – 447 с.
-
Савельев И.В. Курс общей физики. – М. : 1989. – 350 с.
-
Трофимова Т.И. Курс физики. учебное пособие для вузов. –7-е изд.: – М. : 2003. – 542 с.
Кіріспе.......................................................................................................3
1 Электрөлшеуіш құралдар........................................................................4
2 Электростатикалық өрісті зерттеу........................................................10
3 Уитстон көпірі арқылы кедергіні..........................................................15
4 Ток көзінің электр қозғаушы күшін өлшеу.........................................21
5 Баллистикалық гальванометр көмегімен сұйық
диэлектриктердің диэлектрлік өтімдімділігін өлшеу........................25
Әдебиет...................................................................................................33
Достарыңызбен бөлісу: |