Алғашқы бақылау нәтижелері

	Бағалар, саны					Бағалар, саны
	2	3	4	5		2	3	4	5
9	1	22	25	4	9	1	23	17	6
10	2	21	23	5	10	1	20	19	5
11	1	24	19	5	11	2	19	27	6
9-11	4	67	67	14	9-11	4	62	63	17

Есептеулер арқылы БС және ТС сыныптардағы білім дәрежесіндегі маңызды айырмашылық бар болуы туралы қарама-қарсы болжамдарды (; тексереміз. Ол үшін әуелі әрбір сыныптарға, жеке-жеке, содан кейін үш сыныпқа бірге Стьюдент бағамын қолданамыз. Сонда болса, онда - нөлдік болжам, ал егер болса, оған қарама-қарсы болжам қабылданады. Мұндағы былай анықталады:

Егер болып, болжам қабылданса, онда сыныптардағы білім деңгейлерінде елеулі айырмашылық болмағаны. Ал, енді болып, болжамы қабылданса, онда сыныптар арасындағы білім деңгейлерінде алшақтық болғаны. Есептеулер төменде көрсетілген.

Сонымен, жоғарыда қарастырылған жағдайлардың барлығында нөлдік () болжам қабылдағандықтан, 9-11 сыныптарда алынған бақылау жұмыстарының нәтижелері бойынша ТС және БС сыныптары оқушыларының білім дәрежелері бірдей.

Бұдан шығатын қорытынды тәжірибелік сыныптардағы оқушылардың білім сапасы жоғары болды.

Сонымен, біздің жүргізген жұмыстарымыздың нәтижелері мынадай ғылыми қорытындылар жасауға мүмкіндік береді:

1. Математиканы мектепте оқытудың басты міндеттерін жүзеге асыруда пәнаралық байланыстардың, соның ішінде физика пәнінің мүмкіндіктерінің мол екендігі көрсетілді.

2. Оқушылардың шығармашылығын дамытудың негізгі түрлерінің бірі математика сабақтарында физикалық мазмұнды тапсырмалардың жүйелі орындату екендігі дәлелденіп, мұндай тапсырмалардың мақсаты мен мазмұны айқындалды.

3. Физикалық мазмұнды шығармашылық тапсырмалардың жоғары сынып математикасында барлық тараулар бойынша құрастыру мүмкіндіктері көрсетіліп, оларды пайдаланудың түрлі деңгейлік әдістемесі жасалды.

4. Физикалық мазмұнды шығармашылық тапсырмаларды математика сабақтарында жүйелі орындату арқылы оқушылардың шығармашылық ойлауы негізінде білім сапасының артатындығы дәлелденді.

5. Шығармашылық тапсырмаларды ұжымдық түрде орындату арқылы оқушылардың пәндердегі ұғымдарды терең меңгеруі нәтижесінде білім сапасы артады, нақты өмірдің заңдарымен құбылыстарын дұрыс түсінудегі ғылыми көзқарастары қалыптасады.

6. Физикалық мазмұнды тапсырмаларды орындау оқушылардың шығармашылығын дамытуға мүмкіндік беретіндігін зерттеу барысындағы педагогикалық іс-тәжірибе нәтижелері дәлелдеп берді.

Зерттеу жұмыстарының қорытындысын басшылыққа ала отырып мынадай ұсыныстар беріледі:

- математика мен физиканың табиғи байланыстарын сыныптық және сыныптан тыс жұмыстардың кешенді байланыстары негізінде жүйелі жүргізілгенде табыс нәтижелі болады;

- физика және математика мұғалімдері толық оқу жылына арналып жасалған пәндерді байланыстыру іс-жоспарларын басшылыққа алып, ынтымақтаса жұмыс жүргізулері тиіс;

- шығармашылық тапсырмалар екі пәнге де ортақ шамаларды қамтитын физикалық құбылыстар мен процестерді математикалық аппарат негізінде талдауға қорытынды жасауға мүмкіндік беретіндей деңгейде болуы керек.

Тапсырмаларды орындату үдерісінде түрлі жаңа әдістерді қолдану және олардың барлығына ортақ белгі: “әрбір оқушыға өз ойын айтуға, дәлелдеуге мүмкіндік беру”. Оқыту үдерісінде мұғалім ұйымдастырушы ғана болуы тиіс.

1. Жалпы білім беретін мектептерде пәнаралық байланыста оқытудың педагогикалық шарттары. “Жаңа әлемдегі жаңа Қазақстан: Білім, ғылым – парасатты экономиканың негізі” атты ғылыми-практикалық Республикалық конференция. Шымкент, 2007. -Б. 63-67.

2. Пәнаралық байланысты жаңаша оқыту. Шымкент педагогикалық институтының 70 жылдығына арналған “Педагогикалық кадрларды дайындаудың қазіргі заманғы өзекті мәселелері” атты Халықаралық ғылыми-практикалық конференция. Шымкент, 2007, том 4. –Б. 250-251.

3. Шығармашылық сабақ және оның оқушы шығармашылығын дамытудағы рөлі. Шымкент педагогикалық институтының 70 жылдығына арналған “Педагогикалық кадрларды дайындаудың қазіргі заманғы өзекті мәселелері” атты Халықаралық ғылыми-практикалық конференция. Шымкент, 2007, том 4. –Б. 251-254.

4. Математика сабақтарында оқушылардың шығармашылық қабілетін дамыту. Жас ғалымдардың қазіргі заманға ғылыми зерттеулері туралы “Проблемалар және оларды шешу жолдары” атты Республикалық конференция. Астана, 2007. –Б. 15-17.

5. Графиктерді пайдаланып, физикалық процестерді талдау. Шымкент педагогикалық институтының 70 жылдығына арналған “Педагогикалық кадрларды дайындаудың қазіргі заманғы өзекті мәселелері” атты Халықаралық ғылыми-практикалық конференция. Шымкент, 2007. –Б.171-173. (Қаламдас Ә.Көшеров).

6. Математика сабағында оқушылардың шығармашылық қабілетін дамыту және оның ғылыми-теориялық негіздері. Шымкент педагогикалық институтының 70 жылдығына арналған “Педагогикалық кадрларды дайындаудың қазіргі заманғы өзекті мәселелері” атты Халықаралық ғылыми-практикалық конференция. Шымкент, 2007. –Б. 247-250.

7. Оқушы шығармашылығы – ғылыми педагогикалық проблема. //Білім әлемінде, №5. 2007. –Б. 31-32.

8. Математика мен физиканы байланыстырудың бір тәсілі. //Білім әлемінде, №5. 2007. –Б. 51-52. (Қаламдас Ә.Көшеров).
9. Пәнаралық сипаттағы шығармашылық тапсырмалар. //Қазақстан мектебі, №11-12. 2007. –Б. 62-64. (Қаламдас Ә.Көшеров).

10. Пәнаралық байланыстың педагогикалық және психологиялық негіздері. //Ұлт тағлымы, №4(1). 2007. –Б. 162-165. (Қаламдас Ә.Көшеров).

11.Пәнаралық байланыстар негізінде жаңаша оқыту арқылы шығармашылыққа тәрбиелеу. “Қазіргі заман жағдайында денсаулық сақтаудың білім беру кеңістігін қалыптастыру” Республикалық ғылыми-практикалық конференция материалдары. Шымкент, 2007. –Б.142-145. (Қаламдас Ә.Көшеров).

12. Шығармашылық және оның басты ерекшеліктері туралы. // Ұлт тағлымы. Алматы, №4, 2008. –Б. 218-221.

13. Шығармашылық күрделі психологиялық үдеріс. // Ізденіс. Алматы, №4, 2008. –Б. 280-282.

14. Педагогикалық контекстегі шығармашылық категориясы. // Оңтүстік Қазақстан Ғылымы мен Білімі. Шымкент, №3 (68), 2008. –Б. 26-28.

15. Математика сабағында физикалық мазмұнды шығармашылық тапсырмалар. “ХХІ ғасырдағы жоғары кәсіби білімді мамандар даярлаудың мәселелері: кешегісі, бүгіні және болашағы” атты Халықаралық ғылыми-практикалық конференция. Шымкент, 2009, ІІ том. –Б. 124-126. (Қаламдас п.ғ.д. Д.Рахымбек)

16. Кредиттік технология жүйесі бойынша білім беруде математикалық пәндерді оқытудың ерекшеліктері. “ХХІ ғасырдағы жоғары кәсіби білімді мамандар даярлаудың мәселелері: кешегісі, бүгіні және болашағы” атты Халықаралық ғылыми-практикалық конференция. Шымкент, 2009, ІІ том. –Б. 124-126. (Қаламдас ф-м.ғ.к. К.Абдрахманов)

В «Законе об образовании» Республики Казахстан сказано: «Развитие творческой духовной и мыслительной деятельности личности является одним из важнейших направлений в области образования».

В Концепции о 12-летнем образовании выделено: «Основной целью общеобразовательных учреждений является воспитание творческой личности, умеющей работать, учиться жить в этом изменяющемся мировом обществе».

Для реализации этой цели необходимо поднять преподавание математических дисциплин на новый качественный уровень, соответствующий условиям и потребностям современного общества.

Таким образом, совершенствуя основные, традиционные методы преподавания математики в школе, необходимо сегодня начать поиск новых путей в решении указанных задач.

Данной проблеме посвящено немало исследовательских работ ведущих ученых, психологов и педагогов. Так, И.Я.Лернер, В.В.Давыдов, Б.Д.Эльконин в своих работах представили значимость творчества, А.Н.Леонтьев, С.А.Рубинштейн описали структуру творческих возможностей и пути их развития. Л.С.Выготский, В.А.Крутецкий, Б.М.Теплов исследовали связь одаренности и способностей человека с творческим началом, В.Сухомлинский, А.Е.Абылкасимова, А.Г.Ковалев, Е.А.Акопян, К.Г.Кожабаев, Р.С.Омарова, Д.Рахымбек, А.А.Сагимбаев охарактеризовали особенности творческих возможностей учеников.

Известны также научно-методические разработки И.Д.Зверева, В.Н.Максимова, Б.М.Кедрова, А.А.Бейсенбаевой. Рассматривается проблема взаимосвязи отдельных аспектов интеграции математики и физики в трудах А.А.Пинского, А.Тажмаганбетова, И.И.Логиновой, К.В.Любимова и Э.Ж.Кошерова.

Необходимо отметить, что содержание работ вышеуказанных авторов охватывает достаточно широкий круг вопросов, ориентированных на обоснование психолого-педагогических и методических основ творчества, в них содержатся ценные практические указания и перспективы дальнейших исследований.

Но для дальнейшего совершенствования методики преподавания математики необходимо углубить и расширить исследование условий возникновения и развития творческих возможностей учеников, а также разработать принципиально новую систему их развития. Ведь в последние годы в классах естественно-математического направления содержание программного материала заметно осложняется, объем его увеличивается, но наряду с этим уменьшается количество часов, отведенных на усвоение предмета. В связи с этим возникают определенные трудности в преподавании математических дисциплин.

Пути решения этой проблемы авторы работы видят в установлении взаимосвязи в преподавании математики и физики, которая направлена на развитие творческих способностей учащихся.

- раскрыты сущность понятия творчества и его научно-теоретические основы;

- выявлена возможность развития творческой способности учащихся на основе системной взаимосвязи предметов физики и математики;

- составлены творческие задания с физическим содержанием для применения на уроках математики;

- разработаны методические основы по использованию творческих заданий.

- использование системы заданий физического содержания на уроках математики позитивно влияет на развитие творческих способностей учащихся старших классов;

- предлагаемая методика развивает творческий потенциал учащихся и создаёт условия для качественного усвоения знаний, умений и навыков по математике и физике:

- результаты исследования позволили сформулировать выводы и выдвинуть, методические рекомендации для использования учителями-математиками в практике школьного обучения.

Разработаны учебно-методические материалы и рекомендации по развитию творческих способностей учащихся в процессе обучения математике с помощью использования заданий физического содержания. Полученные результаты в ходе исследования могут быть использованы учителями-предметниками математики и физики, а также при написании методических пособий и рекомендаций.

1. 
   Научно-теоретическое обоснование развития творчества учащихся
   

2. 
   Методика применения на уроках математики заданий с физическим
   

3. 
   Доказана эффективность результатов предложенной методики на