Алтайдан бастап, батыста Каспий теңізіне дейіңгі аралықты алып жатты
|
Суяб
|
Бумын
Қара-Еске
Мұқан
Тобо
Иштеми
|
Жоғарғы билеуші Қаған
|
Түрік қағанатының негізгі құрамы түркі тілдес халықтардан тұрды. Олардың ішінде басым көпшілігі теле (тирек) тайпалары құрады. Теле-түрік тайпаларының ортақ атауы
|
-Қағанат ішіндегі қарама қайшылықтардан 581 жылы қағанатта өзара соғыс басталды -Қытайдың шапқыншылығынан. Түрік қағанаты 603 жылы екіге Батыс және Шығыс Түрік қағанаты болып екіге бөлінді
|
542 жылы
545 жылы
552 жылы
552 жылы
552-554 жылдары
570-580 жылдары
555 жылы
561-563 жылдары
ҮІ ғ 70 жылдары
ҮІ ғ ІІ жартысында
|
-«Түрік» этнонимі қытай жылнамаларында атала бастады
-Түрік қолбасшысына, қытай елшісі келіп, көп ұзамай екі ел арасында қарым-қатынас орнады
-Түріктер мемлекттік дәрежеге жетті, Жужан қағандығын талқандап Бумын қаған «елхан» деген атақ алды
-Бумын қаған қаза болып оның інісі Қара-Еске қаған болды, Қара-Ескенің бастауымен түріктер Орхонның жоғарғы жағында -Букрат тауларында аварларды екінші рет жеңді
-Қара-Ескенің інісі Мұқан қағанның тұсында жужандар мүлде бас көтере алмастай болып жеңілді. Осы кезден бастап түріктер Ұлы даланың Шығыстағы қожасына айналды
-Түріктердің шығыстағы ықпалы күшті болды
-Түріктер Арал теңізіне дейін жеткен
-Эфталиттерді жаулап алды
-Түрік қағанаты Солтүстік Кавказ бен Қара теңіздің Солтүстік жағалауына дейін үстемдік етті
-Түрік қағанатының билігі Азияның біраз аймағын қамтыды
|
