Есептеуіш техниканы жµндеу жєне техникалыќ ќызмет кµрсету
жүктеу/скачать 5.94 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Ауыстыру ережесі.
|
Ондық санау жҥйесі Бҧл жҥйеде сандарды жазу ҥшін он цифр қолданылады – 0,1,2,3,4,5,6,7,8,9. Ондық жҥйе позициялық болып табылады. Санның цифрына бӛлінетін позицияны разряд деп атайды. Ондық сандар мынадай қосындымен кӛрсетіледі: 856,25=8*10 2 +5*10 1 +6*10 0 +2*10 -1 +5*10 -2 . Ондық санау жҥйесінде арифметикалық амалдар қолдану математикадағыдай жҥреді. Мысалы, қосу амалын қарастырайық. 123 123 246 Екілік санау жҥйесі Екілік жҥйеде кез келген сан 0 мен 1 цифрларының кӛмегімен жазылады да, екілік сан деп аталады. Екілік санды тек 0 мен 1 цифрларынан тҧратын ондық саннан ажырату ҥшін, екілік сан жазбасының тӛменгі индексіне екілік санау жҥйесінің белгісі тіркеледі, мысалы, 110101,111 2 . Екілік санның әрбір разрядын (цифрын) бит деп атайды. Мысалы, 1010101,101 екілік саны ҥшін қосынды мына тҥрде болады: 1*2 6 +0*2 5 +1*2 4 +0*2 3 +1*2 2 +0*2 1 +1*2 0 +1*2 -1 +0*2 -2 +1*2 -3 . + 25 2.2 Бiр санау жҥйесiнен екiншi санау жҥйесiне ауысу Сандарды бір санау жҥйесінен басқа санау жҥйесіне ауыстыру қажеттілігі жиі кездеседі. Санды екілік, сегіздік немесе он алтылық жҥйелерден ондық жҥйеге ауыстыру жоғарыда кӛрсетілген. Ауыстыру ережесі. Бҥтін оң ондық санды екілік санау жҥйесіне ауыстыру ҥшін осы санды 2-ге бӛлу керек. Алынған бӛліндіні қайтадан екіге бӛліп және т.с.с., алынған бӛлінді екіден кіші болғанша бӛлу керек. Нәтижесіне соңғы бӛлінді мен соңғысынан бастап барлық қалдықтарды бір жолға жазу керек. Мысал. 891 санын ондық жҥйеден екілік санау жҥйесіне ауыстыру керек. Шешуі: 891 2 1 445 2 1 222 2 0 111 2 1 55 2 1 27 2 1 13 2 1 6 2 0 3 2 1 1 (1- екілік санның ҥлкен цифры) Соңғы бӛліндіні және соңғысынан бастап барлық қалдықтарды бір жолға жазамыз. Жауабы: 891 10 =1101111011 2 . жүктеу/скачать 5.94 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|