Ф 11-19 Үкібай А. С. Оқытудың белсенді әдістерін қолдануымен практикалық (семинар)


Сабақтың тақырыбы: Қоршаған ортаға экологиялық және экономикалық зиянды есептеу



бет8/17
Дата21.02.2024
өлшемі110.82 Kb.
#492702
түріСеминар
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   17
МУ Экосистема

Сабақтың тақырыбы: Қоршаған ортаға экологиялық және экономикалық зиянды есептеу
Сабақтың мақсаты: Атмосфераның ластануынан қоршаған ортаға экологиялық және экономикалық зиянды есептеу әдістемесін меңгеру және дағдыларды меңгеру.
Сабақтың формасы: семинар-пікірталас
Теориялық бөлім
Біздің ойымызша, экономикалық залалды қоршаған орта ластануынан кәсіпорынға және халыққа келтірілген құн түрінде көрсетілген нақты шығындар деп түсіну керек.
Экономикалық залал күрделі мән болып табылады және халықтың денсаулығының нашарлауынан, экономикалық белсенділіктен, өнеркәсіптен және т.
Экономикалық зиянды қалыптастыратын экологиялық факторлар үш негізгі топқа бөлінеді: әсер ету факторлары, қабылдау мен жағдай.
Әсер етуші факторлар - антропогендік әсердің деңгейі мен сипаты.
Қабылдау факторлары әсер ету аймағына түсетін және теріс әсерді қабылдайтын негізгі объектілермен сипатталады (халық, коммуналдық шаруашылық, қала құрылысы, ауыл шаруашылығы мен орман жерлері, өнеркәсіптің негізгі қорлары, көлік, байланыс, табиғи экожүйелер және т.б.).
Мемлекеттік факторлар алушылардың бірлігіне келетін шығын мөлшерін тікелей анықтайды, ол қоғам мен табиғаттағы өзгерістерді аудару үшін шығындар сметасын қолданады.
Қоршаған ортаның ластануынан болатын экономикалық залал - бұл реципиенттерге келтірілген залал мөлшеріне тең күрделі мән. Көп жағдайда алушылардың негізгі түрлеріне тұрғындар, тұрғын үй -коммуналдық шаруашылық және тұрмыстық объектілер, ауыл шаруашылығы жерлері, орман қоры мен өнеркәсіптің негізгі қорлары жатады. Қоршаған ортаға антропогендік әсер ету процесі - бұл төрт негізгі «қатысушы» болатын процесс:
ластаушы заттар;
• географиялық, климаттық, метеорологиялық және басқа ерекшеліктерімен ластанған аумақтар;
• осы аумақтарда орналасқан алушылар.
Қоршаған ортаның ластануынан болатын экономикалық залал (Y):
• Zpred зиянды әсерінің алдын алу (экспозициядан қорғау, оны төмендету);
• Z композициясының әсерін өтеу, яғни.
Бақылау сұрақтары
1 Қоршаған ортаның ластануы дегеніміз не?
2. Экономикалық залал дегеніміз не?
3. MPE мен қоршаған ортаның жағдайын қалай және кім бақылайды.

Тапсырмалар


Ластанудың табиғатқа, адамдарға, ғимараттар мен құрылыстарға, ауыл шаруашылығы жерлеріне және т.б. қоршаған ортаның ластануынан ұлттық экономикаға келтірілген экономикалық зиянның мөлшерімен бағаланады.
Атмосфераға ластанудың әсерін болдырмау үшін ауаны тазарту жүйесін орнатуға, санитарлық қорғау аймақтарын құруға, қала сыртындағы ластану көздерін жоюға және т.б.
Кез келген көздер үшін атмосфераға жыл сайынғы ластану шығарындыларынан болатын Va зиянының (теңге / жыл) экономикалық бағасы формула бойынша анықталады:
Wa = Wa * Ka fa P
мұнда я - тұрақты, оның сандық мәні облыс әкімдері бекіткен төлемдер мөлшерлемесі бойынша алынады.
Кесте Шығыс Қазақстан облысында 2015-2016 жылдарға арналған атмосфералық ауаның ластануы үшін төлем ставкалары

Төлем мөлшерлемесінің көрсеткіштері

Алым мөлшерлемесі, уа

Атмосфераға ластаушы заттар шығарындылары үшін

568 теңге / шартты тонна

стационарлық көздер

538 теңге / шартты тонна

Ka - әр түрлі аумақтардағы атмосфералық ауаның ластануының салыстырмалы қауіптілігінің көрсеткіші (өнеркәсіптік кәсіпорындардың аумағы үшін Ка = 4)
Ка - әр түрлі аумақтар бойынша атмосфералық ауаның ластануының салыстырмалы қауіптілігінің көрсеткіші (өнеркәсіптік кәсіпорындардың аумағы үшін Ка = 4);

Ластанған аумақтың түрі

Ка

Курорттар, шипажайлар, қорықтар, қорықтар

10

Қала маңындағы демалыс аймақтары, бақша мен саяжай кооперативтері мен серіктестіктері

8

Халық тығыздығы n адам / га * болатын елді мекендер

(0,1 га/адам.) п

Өнеардамкәсіптік кәсіпорындардың территориялары (оның ішінде қорғау аймақтары) мен өндірістік орталықтар

4

fa - қоспаның атмосферада таралу сипатын ескеретін түзету;


Р - көзден ластанудың жылдық шығарындысының азайтылған массасы, шартты тонна / жыл.

№8 практикалық сабақ




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   17




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет