Ф со пгу 18. 2/07 Қазақстан Республикасы білім және ғылым министрлігі



Дата15.06.2016
өлшемі47.08 Kb.
#137038

Әдістемелік нұсқау

Нысан

Ф СО ПГУ 7.18.2/07



Қазақстан Республикасы білім және ғылым министрлігі
С.Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті

Биология және экология кафедрасы



Радиациялық экология негізідері пәнінің




050608 – Экология мамандығының студенттеріне арналған




ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУ

Павлодар 2010




Пәнді оқыту бойынша

әдістемелік нұсқаудың

бекіту парағы Нысан

Ф СО ПГУ 7.18.2/11
БЕКІТЕМІН

ХТжЖ факультетінің деканы



_________ Ахметов К.К.

200__ж. «___»_____________

Құрастырушы: аға оқытушы Төлеужанова Ә.Т. _______________
Биология және экология кафедрасы
ПӘНДІ ОҚЫТУ БОЙЫНША ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУ

Радиациялық экология негізі пәні бойынша


050608 – Экология мамандығының студенттері үшін

Пәнді оқыту бойынша әдістемелік нұсқау «___»_________ 2010 жылы бекіген жұмыс бағдарламасы негізінде дайындалды


2010 ж. «20» 08 кафедра отырысында ұсынылған

Хаттама №1


Кафедра меңгерушісі ________________________ Исимбеков Ж.М.

ХТжЖ факультетінің оқу-әдістемелік кеңесімен құпталған

2010 ж. «25» 08 хаттама № 1
ОӘК төрағасы ________________________ Буркитбаева У.Д.


Пәнді оқу барысында қарастырылатын тақырыптар
Пәннің теориялық бөлімінің мазмұны
1 Тақырып Кіріспе. Радиоактивті элементтер

Радиациялық экологияның дамуы мен қалыптасуы. Қысқаша даму тарихи. Радионуклидтер, атом, атом ядросы. Экологияда аса маңызы бар радиоактивті изотоптар. Иондаушы сәулелердің типтері


2 Тақырып Радиоэкология және техника

Радиоактивтілік және ядролық энергия. Табиғи және жасанды радиоактивті изотоптар. радиоативті элементтердің жартылай ыдырау мерзімі, шығаратын сәулелерінің түрлері.


3 Тақырып Радиоэкология Қазақ жерінде

Семей ядролық полигоны. Батыс Қазақстан облысының Орда ауданында «Капустин Яр», Атырау облысының Теңіз ауданындағы «Атырау», «Азғыр» әскери полигондары.


4 Тақырып Радиоэкология және тірі организмдер

Радиациялық ластанудың негізгі көздері. Адамға зиянды радиация көздері: табиғи және жасанды. Сәулелік ауру. Өлемге әкелетін радиациялық мөлшер. Экожүйе деңгейіндегі радиациялық эффектілер.


6 Тақырып Радиоэкология және ауа құрамы

Қоршаған ортаның радиациялық ластануы. Атмосфераданың радиоактивті заттармен ластануы.


11 Тақырып Радиациядан қорғанудың жолдары

Радиоактивті заттардан қорғаудың жолдары: физикалық, химиялық және биологиялық тәсілдер. Радиацияға қарсы қолданатын препараттары – радиопротектарлар.




Тәжірибелік сабақ мазмұны

1 Тақырып Радиоактивті элементтер

Радиоактивті элементтердің изотоптары: альфа-, бета- және гамма сәулелері. Табиғи радиоактивті элементтер және жасанды радиоактивті изотоптар.


Әдебиет: [1], [2], [4], [5].



4 Тақырып Радиоэкология және тірі организмдер

Радиацияның тірі организмдерге тигізетін әсері. Иондалатын сәулеленудің әсері: Төте түрде және жанама түрде.


Әдебиет: [1], [2], [3], [4], [5].



5 Тақырып Радиоэкологиялық индикаторлар

Радиоэкологиялық индикаторлар. Радиоактивтік радионуклидтерді индикатор ретінде пайдалану. Радиоактивті индикатор әдісі мал шаруашылығында және мал дәргерлігінде қолдану.


Әдебиет: [1], [2], [3], [5].



6 Тақырып Радиоэкология және ауа құрамы

Радиоэкология және аэрозолдар. Табиғи және жасанды радиоактивті элементтердің аэрозолдардың екі категориясы. ауаның радиоактивті элементтермен ластануы.


Әдебиет: [1], [2], [5].



7 Тақырып Ауыз судың радиоактивті элементтермен ластануы

Ауыз судың радиоактивті элементтердің қалдықтарымен ластануы. Судың табиғи және жасанды радиоактивті элементтердің изотоптары.


Әдебиет: [1], [2], [4], [5].



8 Тақырып Радиоактивті қалдықтар

Радиоактивті қалдықтары қауіпсіз түрде сақтау. Семей полигонының территориясында 5,8 млн тоннаға жететін радиоактивті заттарды сақтайтын орын.


Әдебиет: [1], [2], [4], [5].



9 Тақырып Радиоэкология және қалдықсыз технология

Қалдықсыз технология – осы заманғы өндірістің мұраты. Қалдықты аз шығаратын және қалдықсыз өндіріс құруға, яғни айналадағы қоршаған ортаны өнеркәсіптің ластануынан қорғау.


Әдебиет: [1], [2], [4], [5].



10 Тақырып Радиоэкология және тағам

Ешкі, қой, түйе сүттері радиациялық ауруға шалдыққан адамдарға өте пайдалы тағамдардың бірі. Радиоактивті элементтердің зиянды әрекеттерін жойып жіберетін: аса бағалы аминқышқылы – цистин, цистеин, лизин, триптофан. Әдебиет: [1], [2], [4], [5].



ӘДЕБИЕТ



Негізгі әдебиет

  1. Жатқанбаев Ж. Экология негіздері. Оқулық – Алматы: «Зият», 2004 ж. - 212 бет.

  2. Фазылов С.Д., Нухұлы А., Ғазалиев А.М. Экология. Павлодар, 2005 – 240 бет.

Қосымша әдебиет


  1. Грейб Р. Влияние малых доз радиации на людей, животных и деревья. / Пер, с англ. В.Н. Якимец. – М.: Мир, 1994. – 263 с.

  2. Оспанова Г.С., Бозшатева Г.Т. Экология. Оқулық. – Алматы: Экономика, 2002 ж. – 405 бет.

  3. Пивоваров Ю.П. Радиационная экология: Учеб. пособие для студ. высш. учеб. заведений. М.: «Академия», 2004. – 240с.


Достарыңызбен бөлісу:




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет