Жақпа өндірісі үшін материалдық балансын есептеу
Кез-келген технологиялық процестің материалдық балансы зат массасының сақталу заңы негізінде құрастырылады:
↕
Σ G исх=Σ G кон; (3),
↕
мұндағы: Σ G исх - процестің бастапқы өнімдерінің массаларының қосындысы;
ΣG кон - бірдей өлшем бірліктеріндегі процестің соңғы өнімдерінің массаларының қосындысы.
↕
Материалдық теңгерім - бұл бастапқы материалдар массасы, алынған өнім массасы, материалдық шығындар арасындағы қатынас және 4 теңдікпен өрнектеледі:
↕
ΣG Н=ΣG К+Σ G П; (4),
↕
мұндағы: Σ G Н - бастапқы материалдардың массасы, кг; ΣG К - дайын өнімнің массасы, кг;
ΣG П - материалдық шығындардың массасы, кг (кесте 11).
↕
Кесте 11 – Жақпа май өндіру кезеңіндегі материалдық шығындар
↕
№№
|
Кезеңдер
|
Шығын, %
|
|
1
|
Негізді дайындау
|
1,0
|
|
2
|
Жақпа май дайындау
|
1,5
|
|
3
|
Жақпа майдың гомогенизациясы
|
2,0
|
|
4
|
Жақпа майды орамдау
|
0,5
|
|
Барлығы:
|
5,0
|
|
Негізді дайындау:
|
|
Вазелин
В = 54,0*1,0/100 = 0,54
54 = 53,46+0,54
η =53,46 *100% /54 = 99%
Красх = 54/53,46 = 1,01
|
Тазартылған су
d=27,0 *1,0 /100= 0,27
27,0 = 26,73+0,27
η = 26,73 *100%/ 27,0 = 99%
Красх = 27,0/26,73= 1,01
|
Эмульгатор Т-2
С = 9,0*1,0/100=0,09
9,0 = 8,91 + 0,09
|
η = 8,91 *100%/ 9 = 99%
Красх = 9,0/8,91= 1,01
|
Тұтыну үшін жақпаны дайындау:
|
Дәрілік қырмызыгүл
сығындысы
а = 10,0*1,5/100=0,15
10=9,85 + 0,15
η =9,85 *100%/10 = 98,5%
Красх = 10/9,85 = 1,02
|
Вазелин
В=53,46*1,5/100=0,8019
53,46=52,6581+0,8019
η =52,6581 *100% /53,46= 98,5%
Красх = 53,46/52,6581= 1,02
|
Эмульгатор Т-2
С = 8,91*1,5/100=0,1337
8,91 = 8,7763 + 0,1337
η = 8,7763 *100%/ 8,91 =98,5%
Красх = 8,91/8,7763= 1,02
|
Тазартылған су
d=26,73 *1,5 /100= 0,401
26,73 = 26,329+0,401
η =26,329 *100%/26,73 = 98,5%
Красх = 26,73/26,329= 1,02
|
Жақпамай гомогенизациясы:
|
Дәрілік қырмызыгүл
сығындысы
а = 9,85*2,0/100=0,197
9,85=9,653+0,197
η =9,653 *100%/9,85 = 98 %
Красх = 9,85/9,653= 1,02
|
Вазелин
В=52,6581*2,0/100=1,053
52,6581=51,6051+1,053
η =51,6051*100/52,6581=98%
Красх = 52,6581/51,6051= 1,02
|
Эмульгатор Т-2
С = 8,7763*2,0/100=0,176
8,7763 = 8,6003 + 0,176
η = 8,6003 *100%/ 8,7763 = 98%
Красх = 8,7763 /8,6003 = 1,02
|
Тазартылған су
d=26,329 *2,0 /100= 0,5266
26,329 = 25,8024 +0,5266
η =25,8024*100%/ 26,329= 98%
Красх = 26,329 /25,8024= 1,02
|
|
Жақпамай орамдау:
|
Дәрілік қырмызыгүл
сығындысы
а = 9,653*0,5/100=0,048
9,653=9,605+0,048
η =9,605*100%/9,653= 99,5%
Красх = 9,653/9,605= 1,005
|
Вазелин
В=51,6051*0,5/100=0,258
51,6051=51,3471+0,258
η= 51,3471*100%/51,6051 = 99,5%
Красх = 51,6051/51,3471= 1,005
|
Эмульгатор Т-2
С = 8,6003 *0,5/100=0,043
8,6003 = 8,5573+ 0,043
η =8,5573*100%/8,6003=99,5%
Красх = 8,6003 /8,5573= 1,005
|
Тазартылған су
d=25,8024*0,5/100= 0,129
25,8024= 25,6734+0,129
η=25,6734*100%/25,8024 = 99,5%
Красх = 25,8024/25,6734= 1,005
|
Барлық кезеңдерді ескере отырып:
|
Дәрілік қырмызыгүл
сығындысы
9,605+0,15+0,197+0,048=10,0
|
Вазелин
51,3471+0,54+0,8019+1,053+0,258=54,0
|
Эмульгатор Т-2
8,5573+0,09+0,1337+0,176+0,043=9,0
|
Тазартылған су
25,6734+0,27+0,401+0,5266+0,129=27,0
|
Материалдық баланстың теңдеуі барлық материалдық шығындарды ескере отырып (дайын өнім үшін) келесі түрге ие:
100=(9,605+0,15+0,197+0,048)+( 51,3471+0,54+0,8019+1,053+0,258)+
(8,5573+0,09+0,1337+0,176+0,043)+(25,6734+0,27+0,401+0,5266+0,129)
Өнімнің технологиялық шығымы:
η = *100 % (5)
η = (9,605+51,3471+8,5573+25,6734) *100%/100=95,18%
Өнімнің технологиялық қалдықтары:
ε= *100 %
ε = (0,395+2,6529+0,4427+1,3266)*100/100=4,82%
Шығын коэффициент:
Красх =
Красх= 100/95,1828=1,05
100 кг жақпаға арналған тұтынылатын рецепт (кесте 11):
Дәрілік қырмызыгүл сығындысы 10,0*1,05=10,5 кг.
Эмульгатор Т-2 9*1,05=9,45 кг.
Вазелин 54*1,05=56,7 кг.
Тазартылған су 27,0*1,05=28,35 кг.
100 кг жақпаға арналған дайын өнімнің материалдық балансын есептеу төменде келтірілген (кесте 12):
Кесте 12 – Дайын өнімнің материалдық балансын есептеу
Пайдаланылды
|
Алынды
|
Шикізат атауы және аралық өнім
|
Негізгі қосылыстың құрамы, кг
|
Соңғы өнімнің атауы, қалдықтар мен шығындар
|
Негізгі зат мөлшері, кг
|
Дәрілік қырмызыгүл сығындысы (Calendula officinalis L.)
|
10,5
|
Дәрілік қырмызыгүл сығындысы қосылған жақпа майы
|
100,0
|
Вазелин
|
56,7
|
Шығын
|
5,0
|
Эмульгатор Т-2
|
9,45
|
|
|
Тазартылған су
|
28,35
|
|
|
Барлығы:
|
105
|
Барлығы:
|
105
|
100 басқа кг = 100000 г
1 түтіктің салмағы = 100 г.
100000/100 = 1000 дана
Осылайша, дәрілік қырмызыгүл сығындысы (Calendula officinalis L.) бар 1000 түтік майларды өндіру үшін материалдық баланс есептелді. Үрдістің кейбір маңызды сипаттамалары алынды: атап айтқанда технологиялық кірістілік, технологиялық қалдықтар, тұтыну коэффициенті т.с.с. Үрдістің шығын коэфициенті 1,05, ал технологиялық шығым 95,18% құрады.
4 ЖАҚПА МАЙДЫҢ ТЕХНИКО-ЭКОНОМИКАЛЫҚ НЕГІЗДЕМЕСІ
↕
Дәрілік қырмызыгүл экстрактысынан жасалған жақпа өндірісінің техникалық- экономикалық негіздемесі жасалды, ол 13-кестеде көрсетілген.
↕
Кесте 13 – Жақпамай өндірісінің техникалық-экономикалық негіздемесі
↕
1000 ҚАПТАМАҒА ЕСЕПТЕГЕНДЕ ӨНІМНІҢ ӨНДІРІСТІК БАҒАСЫ
|
№
|
Өнім атауы
|
Өлшем бірлігі
|
Шығын нормасы, кг
|
Бағасы (тенге)
|
Құны
(тенге)
|
НЕГІЗГІ ШИКІЗАТ
|
1
|
Дәрілік қырмызыгүл сығындысы
|
Кг
|
10,5
|
15000
|
157500,0
|
2
|
Вазелин
|
Кг
|
56,7
|
610
|
34587,0
|
3
|
Эмульгатор Т-2
|
Кг
|
9,45
|
270
|
2552,0
|
4
|
Тазартылған су
|
Л
|
28,35
|
200
|
5670,0
|
Негізгі шикізатқа кететін шығын
|
200309,0
|
ҚОСЫМША МАТЕРИАЛДАР
|
1
|
Алюминді кап
|
шт
|
1000
|
80
|
80000,0
|
2
|
Картон қорап
|
шт
|
1000,0
|
20
|
20000,0
|
3
|
Топтық тара
|
шт
|
20,00
|
100
|
2000,0
|
4
|
Нұсқаулық
|
шт
|
1000,0
|
10
|
10000,0
|
5
|
Клей
|
Л
|
3,0
|
200
|
600,0
|
6
|
Топтық қаптама
|
шт
|
20,0
|
15
|
300,0
|
Қосымша материалдарға кететін шығын
|
112900,0
|
БАСҚА ДА ӨНДІРІСТІК ШЫҒЫНДАР
|
Жалақы
|
200000,0
|
Басқа шығындар
|
15000,0
|
Барлық басқа шығындар
|
215000,0
|
ӨНДІРІСТІК ӨЗІНДІК БАҒАСЫ
|
528209,0
|
ЖАЛПЫ БАҒАСЫ
|
Өндірістік баға
|
|
528209,0
|
Әкімшілік шығындар
|
30%
|
158462,7
|
Коммерциалды шығындар
|
20%
|
105641,8
|
ТОЛЫҚ ӨЗІНДІК БАҒАСЫ
|
792313,5
|
МИНИМАЛЬДІ САТУ БАҒАСЫ
|
Жалпы баға
|
|
792313,5
|
Рентабельділік
|
30%
|
237694,05
|
1000 қапқа минимальді баға
|
1030007,55
|
Өнімнің данасына есептегенде
|
1030,0
|
Өнімнің 1000 орамына арналған өндірістік шығындарды есептеу мыналардан тұрады:
Препараттың өндірістік бағасы негізгі және қосымша шикізаттың және басқа өндірістік шығындардың қосындысына негізделген.
Толық бағаны келесі компоненттер құрайды:
өндіріс бағасы;
әкімшілік шығыстар -30%;
коммерциялық шығындар - 20%.
Әкімшілік шығыстарға мыналар жатады: қосылған құн салығы, корпорациялық табыс салығы және басқа шығыстар. Сату шығындары маркетингтік зерттеулер мен жарнамадан келеді. Есептелген ең төменгі баға - бұл жалпы баға мен минималды пайданың қосындысы болып табылады. 1000 түтікке арналған минималды есептік баға – 1030007,55. Ал, 1 түтікке арналған ең төменгі есептік баға – 1030,0 теңге.
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Достарыңызбен бөлісу: |