Ғылымдар бойынша ХХV республикалық студенттік ғылыми конференциясының
жүктеу/скачать 5.25 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- ТҮЙЕ МЕН БИЕ СҮТІНІҢ ЖАЛПЫ АҚУЫЗЫ МЕН ЛАКТОЗАСЫН САЛЫСТЫРМАЛЫ АНЫҚТАУ Әжіқан А.
- Бидашова Ы.
|
Әдебиет 1. Әлеуметтік-экономикалық даму: проблемалар мен шешімдер. М.А. Блюм, М.А. Валишвили, Е.Н. Глянцев, И.М. Калякина, Е.А. Кошечкина, И.Я. Кулыняк, Д.Н. Малышев, Е.В. Марченко, Рыбина З.В., А.И. Ставрополь, 2014. Том 2- кітап. 2. И.М. Калякина, Ю.Г. Михайлюк - Жастар кәсіпкерлігі және оның даму проблемалары//Жинақта: Қазіргі заманғы ғылымның инновациялық дамуы. Халықаралық ғылыми-практикалық конференцияның мақалалар жинағы: Жауапты редактор А.А. Сукиасян. Уфа қаласы, Башқұртстан Республикасы, 2014. S.259-261. 3. Калякина И.М., Номерчук А.Я - Әлеуметтік-экономикалық жүйені басқару//Қазіргі әлемдегі жаратылыстану және математика ғылымдары. 2013. №8. С. 36-40. ӘОЖ 637.04.11 ТҮЙЕ МЕН БИЕ СҮТІНІҢ ЖАЛПЫ АҚУЫЗЫ МЕН ЛАКТОЗАСЫН САЛЫСТЫРМАЛЫ АНЫҚТАУ Әжіқан А. - А.Макаренко атындағы №41 мектеп-лицей 9 «В» сынып оқушысы, Шымкент қаласы Бидашова Ы. - химия пәні мұғалімі Қазақстан түйе мен бие шаруашылығы бойынша ежелден дамыған аграрлы ел болып табылады. Оның географиялық орны, яғни шөлді және шөлейтті аудандары - жылқы, әсіресе түйе шаруашылығының дамуына тигізетін әсері зор. Осындай қолайлы ортада мекен еткен халқымыз түйе мен бие сүтін ертеден өзінің тұрмысында қолданып келген. Сүттен жасалған тағамдық өнімдердің экономикалық сипаты ерекше. Мәселен бір килограмм сүт сауу үшін 1,4 азық өлшемі жұмсалады екен. Ал 1 кг шошқа етін алу үшін 8.5, 1 кг сиыр етін өндіру үшін 9.5 азық өлшемі керек екен. Қарап отырсақ, екеуінің айырмашылығы жер мен көктей. Сүттің адам баласы үшін қаншалықты қажетті өнім екендігі барлығымызға белгілі. Сондықтан да оның құрамы мен қасиетін, санитарлық сапасын жақсартуға бүгінгі таңдағы халықтың талап-тілегіне сай келетіндей көңіл аудару біздің төл міндетіміз. 37 Орта Азия мен БАӘ елдерінде түйе сүтін тағамға пайдалану дәстүрге айналған. Осы аталған елдерде түйе сүті әртүрлі тағамдарды әзірлеуге қолданылатын күнделікті өнім және сусын болып табылады. Бұл сүттен көп жағдайда ірімшіктің барлық түрлерін, дәмді балмұздақ, дәстүрлі сүтқышқылды сусындар дайындалады. Әсіресе ең танымал ұлттық сусын – шұбат әзірленеді. Шұбат балғын түйе сүтіне сүт қышқылды ашытқыларды қосу арқылы әзірленеді. Шұбатты дәстүрлі жолмен алған кезде, қоспа жылы жерде былғары дорбаларда 1 тәуліктен 3 тәулікке дейін сақтайды, сақтау мерзімі аяқталғаннан кейін емдік және дәмді сусын дайын болады. Қымыз бен шұбат – ғажайып сусындар. Халық оларды жастық пен денсаулық эликсирі деп таниды. Олай болатын реті де бар, өйткені организмге олардың құрамды бөлігінің 95-98% сіңеді. Сондай-ақ сүт – амин қышқылдардың, макро және микро элементтердің, витаминдердің таптырмайтын көзі. Мысалға, түйенің сүті қант диабеті, гепатит, туберкулез сияқты ауруларды емдеуге қолданылса, қымыз тыныс алу, ас қорыту, жүйке жүйесін жақсартуға үлкен әсері бар екендігі анықталды. Бірақ, өкінішке орай өзінің керемет емдік қасиеттеріне қарамастан бие мен түйе сүті әлі күнге дейін толық химиялық зерттеуден өткен жоқ. Белоктардың бірінші реттік құрылымы мен фенотипін анықтамақ түгіл бірде-бір гомогенді белок бөлініп алынған жоқ. Түйе сүтінің кейбір белоктары бөлініп алынғанымен, толық талдаудан өтпеді. Сондықтан, біз түйе мен бие сүтінің белогының нақты құрамын білмейміз. жүктеу/скачать 5.25 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|